Hoopvol dat burgers rebelleren tegen de lelijkheid
Enschedees winkelcentrum is 'de lelijkste plek van Nederland'.
Winkelcentrum Stokhorst in Enschede is verkozen tot de lelijkste plek van Nederland. Dat meldde de VPRO maandag.
De lelijkste plek van Nederland is een verkiezing van het VPRO-programma De Slag om Nederland. De afgelopen weken stemden meer dan 10.000 kijkers op de genomineerde lelijke plekken. Winkelcentrum Stokhorst wacht al jaren op nieuwbouw. Projectontwikkelaar Gerard Assen wijt de vertraging aan de crisis en aan trage procedures voor bouwvergunningen.
De verloederde Brinkmannpassage in Haarlem veroverde de tweede plek. Het stationsgebied in Zoetermeer eindigde op de derde plaats.
In de uitzending van maandagavond wordt de ranglijst officieel gepresenteerd.
Het is fantastisch dat burgers zich beginnen te verzetten tegen de wanstaltige lelijkheid waarmee hun leefomgeving wordt vervuild. Gemeenten, projectontwikkelaars en andere bedrijven hebben de afgelopen decennia de meest wanstaltige vormen in gebouwen proberen te vereeuwigen. Proberen, want de uiterst functionalistische of opzettelijk dissonante gebouwen die de Westerse wereld sinds de jaren zestig hebben overspoeld hebben natuurlijk geen enkele eeuwigheidswaarde. Ze zijn, in de woorden van de Britse filosoof Roger Scruton, 'merely built to be demolished'.
Nederland staat vol met dit soort gebouwen, maar het tij lijkt sinds de vroege jaren 2000 gekeerd. Mensen willen niet meer wonen in rijtjeshuizen die voor de anonieme zwervende mens zijn neergezet. De lijst van lelijkste gebouwen is een voorbeeld van deze omslag. Mensen willen een huis of een gebouw dat over hen spreekt, dat een verlengstuk is van de eigen identiteit, maar tegelijkertijd opgaat in een harmonieus vormenspel.
Geen modernistische rommel (voor aanwijzingen, die de Karl Marx Allee Weesperstraat in Amsterdam), maar huizen die op huizen lijken. Huizen waarin geleefd mag worden. Waarin de bewoners niet van dezelfde anonieme en ongewortelde leegheid getuigen als hun woning. En als u wilt weten wat deze omslag verder betekent: kijkt u dan naar de nieuwste Vinexwijk. Het is niet langer de tragiek van Leidsche Rijn die domineert, maar een samenspel van bescheiden maar onderscheidende notariswoningen en de stijl van de jaren dertig.
Gemeenten, projectontwikkelaars en bedrijven zouden hier lering uit moeten trekken. Kennelijk wil de burger liever historiserende dan modernistische en liever esthetisch-harmonieuze dan functionalistische gebouwen. Het zou goed zijn dat te bouwen en niet het aangezicht van een stad te vernielen met iets dat twaalf mensen mooi vinden.
