Hoe het regeerakkoord de euro stabiliseert

Hollande, de Franse president, prijst het Duitse regeerakkoord – en vooral de geplande invoering van een wettelijk, landelijk minimumloon en de verlaging van de pensioengerechtigde leeftijd. Hollandes lovende woorden tonen eens te meer de met de euro gepaard gaande dwang tot harmonisatie en de schadelijke gevolgen van de euro voor het concurrentievermogen. Hoe meer concurrentievoordeeltjes Duitsland opgeeft, des te minder noodzakelijke structurele hervormingen hoeft de Franse regering zélf door te voeren. Het staat buiten kijf dat de harmonisatie van de sociale stelsels, de belastingtarieven en de productiviteit in de eurozone essentieel is voor het stabiliseren van de euro – evenals de geleidelijke centralisatie van de besluitvormingsprocessen. Dit beleid negeert echter de verwoestende effecten die het zal hebben op de Duitse concurrentiepositie op de wereldmarkt.

Stelt u zich eens voor: op de Olympische Spelen spreken de hardlopers van de eurozone voor aanvang van de 100 m onderling af dat zij allemaal exact tegelijk over de eindstreep zullen gaan. Dat zou ongetwijfeld bijdragen aan de harmonie onder de sporters van de eurolanden. Maar de medailles zullen aan sporters uit andere landen worden uitgereikt.

Minder dan 40% van de Duitse export is voor de eurozone bestemd – met een dalende tendens. Desalniettemin lijken politiek, economie en media te berusten in de positie van Duitsland ten opzichte van de andere eurolanden, in plaats van ook de verhouding tussen Duitsland en andere regio's en landen te bekijken. De eurozone krimpt? Geen probleem, dit jaar is er een groei van 0,7%! De wereldeconomie is dit jaar met 2% gegroeid. Natuurlijk, in de eurozone zijn de eenogige Duitsers koning der blinden. Echter, op internationaal niveau heeft de eenogige zeker niet genoeg inzicht.

In tegenstelling tot wat in het Verdrag van Lissabon werd beloofd, is met de invoering van een gemeenschappelijke munt juist géén stabiele basis voor onderlinge concurrentie gelegd, maar alleen een opstapje naar verdere Europese harmonisatie. Hoewel het dikwijls gebruikte woord 'harmonisatie' een eufemisme is: dit proces leidt niet tot harmonie, maar tot nivellering. De levensstandaard en de arbeidsvoorwaarden van de eurolanden moeten op elkaar worden afgestemd; dat daarmee de ene meer zal krijgen en de andere minder, is evident. Onopgemerkt blijft dat de ene meer krijgt omdat de andere stiekem iets wordt ontnomen. Harmonieus kun je deze herverdeling niet noemen.

De euro is het probleem. Aangezien de verschillen binnen Europa het gevolg zijn van de Europese kloof tussen noord en zuid, is er terecht besloten dat de zuidelijke, economisch zwakkere landen zich aan de noordelijke, sterkere landen moeten aanpassen. Maar dat is makkelijker gezegd dat gedaan. Immers, het zuiden – Frankrijk uitgezonderd – heeft altijd gesteld dat het alleen door hervormingen van het uitgedijde staatsapparaat, de restrictieve arbeidsmarkt en de enorme sociale systemen enige compatibiliteit met het noorden kan bereiken. Graag zijn de zuidelijke landen met de Brusselse besparingsdoelstellingen akkoord gegaan, die de Trojka, de snelrechtbank, zal controleren. Maar geen van deze doelstellingen hebben zij daadwerkelijk bereikt; in geen van de landen werden de hervormingen doorgevoerd zoals was overeengekomen. Niet alleen gaat dat ten koste van hun concurrentievermogen; ook de euro is voor hen veel te duur geworden. Maar wie zichzelf niet kan helpen, moet worden geholpen. En wie precies wie moet helpen, is voorbestemd door de kloof tussen noord en zuid.

Aangezien de zwakkeren zich onvoldoende inzetten om het niveau van de sterkeren te evenaren, komt men met een omgekeerde maatregel op de proppen: de sterkeren moeten hun niveau aan dat van de zwakkeren aanpassen. "De zwakkeren versterken door de sterkeren te verzwakken" – volgens dit motto willen de euroredders dat de hardwerkenden onder ons een stuk van hun productiviteit opgeven. Zoals president Hollande correct heeft vastgesteld, draagt het nieuwe regeerakkoord daar wezenlijk toe bij.