Tussen alle negatieve berichtgeving over immigratie en integratie door, kunnen we gelukkig ook voorbeelden aanwijzen van succesvolle integratie en immigratiebeleid. Misschien niet op de manier waar de initiatiefnemers op gehoopt hadden, maar dat terzijde. Het Griekse eiland Tilos wil meer asielzoekers, aangezien de meeste asielzoekers na het verkrijgen van hun paspoort vertrekken naar het vasteland. Het kleine eiland doet al jaren haar best om Syrische vluchtelingen op te
vangen en te laten integreren in de samenleving.
Anastasia Giannakopoulou, sociologe en maatschappelijk werkster voor Solidarity Now, woont al twee jaar op Tilos. Ze was vanaf het begin bij het project betrokken. "Er zijn in de loop van de tijd veel verbeteringen aangebracht, en er zijn veel meer activiteiten. Er zijn Griekse en soms Engelse lessen voor kinderen en volwassenen. Nu is het vakantie, maar de kinderen gaan naar school hier. We proberen de volwassenen aan het werk te helpen."
Die poging om de Syriërs te integreren in de kleine gemeenschap van ongeveer 550 mensen is wat het project bijzonder maakt, zegt Giannakopoulou. "Daarom concentreren we ons ook op het leren van Grieks, met het oog op de toekomst. En de lokale mensen zijn bereid om ze aan banen te helpen, vooral in de zomer. Sinds vorig jaar hebben we Syriërs die in hotels werken en bij de bakker."
Het eiland heeft in 2015 te maken gehad met duizenden vluchtelingen die aankwamen. Uiteindelijk gaan die natuurlijk verder, maar de bewoners op het eiland hebben bij de nationale overheid aangegeven dat ze graag Syrische families willen helpen en hen willen opnemen en laten integreren. Ze hebben voor dit doel een eigen opvangcentrum en faciliteiten opgezet en nu wonen er 19 mensen in het centrum, vier families.
De asielzoekers doen het goed en ze worden ook aangewezen als voorbeeld voor goede integratie. De families weten nog niet of ze willen blijven of terugkeren, maar zijn in elk geval al super blij met de kansen die ze krijgen op het eiland.
Bakker Michalis Panidis was vanaf het eerste uur actief betrokken bij de hulp aan vluchtelingen. In 2015 heeft hij honderden migranten gered uit hun bootjes. Voor hem is het vanzelfsprekend iemand als Ali in dienst te nemen.
"Voor mij is het goed, en voor hem ook. Het is niets speciaals. Ik denk dat we het overal moeten doen." Panidis gelooft dat als de nieuwkomers mogelijkheden krijgen, ze ook op Tilos willen blijven.
Nu komen we bij de crux van dit artikel. Panidis geeft aan dat het systeem en de aanpak van asielzoekers op het eiland van Tilos overal ingevoerd zouden moeten worden. Heel sympathiek, maar uiteindelijk gaat het niet alleen om het systeem en de aanpak, maar vooral om de kleinschaligheid.
Wat maakt het project op het Griekse eiland zo succesvol? Juist het kleine aantal mensen dat moet leren integreren in de gemeenschap. Als er een les getrokken zou moeten worden van dit specifieke voorbeeld, dan is het juist deze kleinschaligheid. Hoe groter de aantallen zijn die moeten integreren, hoe moeilijker het wordt.
De mens is niet ingesteld op grootschaligheid en zeker niet als het gaat om de sociale- en psychologische aspecten. Je vraagt mensen uit een fundamenteel andere cultuur om zich aan te passen aan de cultuur van het land of de gemeenschap waar ze aankomen. Dat kan alleen maar goed gaan als de groep waar het om gaat niet te groot is. Hoe meer mensen je tegelijkertijd moet laten integreren, hoe zwaarder en moeilijker dat wordt.
Daarom is de kritiek van rechts en van conservatieven niet specifiek gericht op immigratie an sich, maar op de grootschaligheid ervan. Het is onmenselijk om duizenden mensen te laten integreren in een fundamenteel andere samenleving, of gemeenschap. Die verdwijnen in de grootschaligheid en houden zich vast aan datgene wat zij herkennen: hun eigen cultuur en waardensysteem. De grote groepen asielzoekers zoeken elkaar op en gaan helemaal niet integreren. Waarom zou je? Je hebt elkaar toch? Hele straten en buurten vol met mensen die ongeveer hetzelfde denken en op dezelfde manier leven als jij.
Laten we dus Tilos inderdaad als voorbeeld nemen en inzetten op de menselijke maat en kleinschaligheid. Alleen dan zal integratie werken.
