Elektronische gevangenschap, veel goedkoper dan echt gevangenschap, toch? Van het weekend hebben we gezien wat er van komt door dergelijk winstbejag bij justitie: meer dan de helft van de 700 enkelbanddragers in Nederland was ineens foetsie. In die tijd hadden deze lieden alles kunnen doen. Het is een noviteit die desondanks al sinds 2003 niet meer weg te denken valt uit het instrumentarium van het Nederlandse strafrecht: de
enkelband. Want gevangenisstraffen zijn duur, en dus zou het wel zo prettig zijn als er een beetje bezuinigd kon worden op de tijd die veroordeelden achter de tralies doorbrachten. Uit dit winstbejag is de enkelband geboren: gevangenen blijven gewoon thuis en moeten voor hun eigen levensonderhoud zorgen, maar ze dragen alleen een misvormd sieraad dat informatie over hun locatie naar een centrale meldkamer stuurt. Begeven de veroordeelden zich op 'verboden' plekken of zijn ze niet op tijd thuis, dan zwaait er wat.
In theorie valt er wel wat voor te zeggen. In de praktijk blijkt het een
zeer risicovol en gevaarlijk systeem:
"Een storing bij telecomaanbieder Tele2 zorgde afgelopen weekend voor het uitvallen van enkelbanden. Op vrijdag viel de verbinding met de meldkamer uit door wereldwijde problemen met dataroaming en was er op goed moment geen contact meer met 450 van de 700 op dit moment gedragen enkelbanden.
Er is gehandeld volgens de „opvolgingsprotocollen”, schrijft het ministerie van Justitie en Veiligheid in een brief aan de Kamer. De betrokken partijen, waaronder de reclassering, de Dienst Justitiële Inrichtingen, het Openbaar Ministerie, de provider en de politie, zijn voortdurend hierover „in afstemming geweest” en hebben „maatwerk” geleverd."
Geen enkelbanddrager heeft er misbruik van gemaakt afgelopen weekend, maar dat is meer geluk dan wijsheid.
Het zou vermoedelijk verstandig zijn om op termijn de enkelband geleidelijk af te schaffen. Toen ze 15 jaar geleden werden geïntroduceerd, was er ook een cellentekort waardoor de elektronische hulpmiddelen goed van pas kwamen. Inmiddels hebben Nederlandse gevangenissen te kampen met gigantische leegstand, dus er is geen reden waarom de enkelband kan worden afgeschaft.
De vraag is: wie in de politiek heeft genoeg ballen om dit plan op zich te nemen?