Gesnapt! 'Luchtverkeersleider' die 'bewees' dat Oekraïne MH17 neerschoot blijkt ordinaire oplichter

Het is geen al te beste dag voor fans van de Russische autocraat Vladimir Poetin.

Iedereen in Nederland die beweert dat het Westen en Rusland beste vrienden zouden kunnen zijn 'als we de Russen maar een eerlijke kans zouden geven', wordt stevig teleurgesteld vandaag. Eerder liet de Britse premier Theresa May al weten definitief sancties in te stellen tegen Rusland om de zenuwgasaanval op oud-spion Sergej Skripal, en nu zijn er ook ontwikkelingen in misschien wel hét pijnlijkste Ruslanddossier: MH17.

Het is algemeen bekend dat Rusland minstens zwaar medeplichtig, en misschien zelfs direct schuldig is voor het neerhalen van vlucht MH17 op 17 juli 2014. Dat er Russisch wapentuig is ingezet om het vliegtuig neer te schieten staat wat betreft zo ongeveer de hele wereld vast: de enige vraag is nog wie de trekker overhaalde en waarom.

Toch probeert de Russische staat - natuurlijk niet verrasenderwijs - te verdoezelen dat zij ook maar in de verste verte iets met deze gruwelijke aanval te maken hadden. Wat hen betreft is het een actie geweest van Oekraïne: zij hebben het vliegtuig neergehaald met hun straaljagers, aldus het Kremlin. Dat er restanten van Russische BUK-raketten - die vanaf de grond, en dus niet met straaljagers worden afgeschoten - zijn gevonden op de plaats delict én dat reconstructies wijzen op een aanval met zo'n raket, doet er voor hen niet toe.

Het belangrijkste 'bewijs' voor deze misselijkmakende theorie - die maar al te graag wordt aangehaald door Kremlinzender RT - Russia Today - is de verklaring van een Spaanse luchtverkeersleider die op de dag van de ramp in Kiëv zou hebben gewerkt. Volgens hem zag hij kort voordat MH17 neergehaald werd, dat twee straaljagers van de Oekraïnse luchtmacht het toestel naderden. Zijn conclusie - en die van Kremlinfans over de hele wereld: Oekraïne heeft dit op haar geweten, waarschijnlijk om Rusland in een kwaad daglicht te zetten.

Maar hé, wat blijkt nu toch? Jawel, het verhaal van deze Spanjaard, ene 'Carlos', klopt van geen kanten. Behalve bij een interview met nota bene RT was deze man namelijk spoorloos nadat hij zijn beweringen had gedaan, wat aanleiding was voor RadioFreeEuropa om op zoek naar hem te gaan. En ze vonden hem, maar niet in Spanje, Oekraïne of zelfs Rusland. Nee, ze vonden hem in... Roemenië. Daar leeft de man, die voluit José Carlos Barrios Sanchez heet, al sinds hij jaren geleden in Spanje veroordeeld werd om fraude. Hij had geen zin om zijn celstraf uit te zitten, vluchtte naar Roemenië en leeft daar nu een aardig prima leventje. Zijn frauderende verleden heeft hij kennelijk echter nooit opgegeven: tegenover RadioFreeEuropa heeft hij nu opgebiecht het hele verhaal over de straaljagers verzonnen te hebben. Hij was nooit verkeersleider en al helemaal niet in Oekraïne, en zou 48.000 euro hebben gekregen van RT voor het interview met hem.

Rest enkel nog de vraag: kwam deze oplichter zelf met het verhaal op de proppen en maakte Rusland daar later gretig gebruik van, of was het vanaf het begin doorgestoken kaart? Wie zal het zeggen. Wat echter wél zeker is, is dat de zoveelste complottheorie naar de prullenbak verwezen kan worden, hoe jammer dat ook is voor de Russische autocraat.