Geen intolerantie op kosten van de staat

Gisteren debatteerde de Tweede Kamer over de zogenaamde enkele-feitconstructie. Een meerderheid van D66, GroenLinks, PvdA, SP en VVD steunt een initiatiefwet om de regel af te schaffen.

Volgens de enkele-feitconstructie mogen instellingen iemand niet weigeren of ontslaan op basis van het 'enkele feit' van zijn of haar geslacht, levensovertuiging, ras of seksuele oriëntatie. De wet was vooral bedoeld voor christelijke scholen die moeite hadden met het aannemen van homoseksuele docenten. Zij mogen zo'n docent niet ontslaan om het 'enkele feit' dat hij of zij homoseksueel is. Hoewel het nooit de bedoeling was dat een leraar wel kon worden ontslagen als hij niet alleen homoseksueel was, maar zich ook homoseksueel uitte, door bijvoorbeeld met zijn partner hand-in-hand over straat te lopen, gebeurde dat toch. Dan was er immers sprake van twee 'feiten', niet waar?

Twee grondrechten lijken hier met elkaar in aanvaring te komen: het verbod op discriminatie en de godsdienstvrijheid. Christelijke scholen kunnen beweren dat het aannemen van homoseksuele docenten tegen hun geloofsovertuigingen indruist. (Hoewel lang niet alle christelijken en christelijke scholen in Nederland die opvatting delen.) De homoseksuele docenten in kwestie kunnen zich beroepen op de Grondwet die dit discriminatie noemt en dat is verboden.

Het afschaffen van de enkele-feitconstructie laat christelijke scholen geen keuze: Als homoseksuelen bij hen solliciteren naar een baan of een docent voor zijn of haar geaardheid uitkomt, mogen zij die niet weigeren of ontslaan. Dat is geen ideale oplossing. Als er christelijke scholen zijn die niet willen dat er bij hen homoseksuelen lesgeven, is dat bekrompen, maar moeten zij dat recht niet hebben? Net als de SGP geen vrouwen op de kieslijst wilde hebben. Het is hun club, dus hun keuze.

Behalve dat beide geld krijgen van de staat. Christelijke scholen worden net als openbare scholen grotendeels door de belastingbetaler gefinancierd en de SGP krijgt als politieke partij subsidie. Dat maakt een groot verschil. Als beide dat geld weigeren, zouden ze moeten kunnen doen wat ze willen. Een private ondernemer moet net zo goed het recht hebben om sollicitanten op wat voor grond dan ook te weigeren. Het is zijn zaak en zijn geld. Als de bakker geen donkere mensen in dienst wil nemen, koop ik bij hem geen brood, maar dat zou zijn keuze moeten zijn. Vrijheid betekent dat mensen ook het recht hebben om verkeerde beslissingen te maken.

Als dezelfde bakker echter staatssteun ontvang, heeft de staat al het recht zich te bemoeien met zijn personeelsbeleid. De belastingbetaler gaat geen racisten financieren. Van dezelfde belastingbetaler, die hoogstwaarschijnlijk van mening is dat werkgevers geen onderscheid zouden moeten maken op de basis van geaardheid, kan ook niet verwacht worden dat hij voor scholen betaalt die homoseksuele leraren weigeren. De godsdienstvrijheid van de een kan niet ten kosten gaan van het geweten van een ander.