Frits Bosch over pensioenen: "Heer Koolmees, zijn we idioot geworden?!"

Journalist Cees Grimbergen gaf in zijn tv programma ‘het Nationaal Pensioendebat’ van mei 2018 een overzicht van wat er allemaal mis is in de pensioensector, vooral gezien vanuit deelnemers van de pensioenfondsen. In dat debat worden pensioenbobo’s van de grote fondsen geconfronteerd met deelnemers. Grimbergen lardeert het debat met cijfers en shots van interviews. Het is een hilarische en onthutsende ontmoeting. De bobo’s gaan op een gênante manier onderuit. Hier volgen enkelen conclusies.

Het Nederlandse pensioenstelsel is niet transparant en misleidend. Waar pensionado’s gekort worden gaan pensioenbobo’s over de top qua inkomens, qua vertrekpremies (een bedrag van € 2,5 miljoen is bij mij bekend) en qua stapeling van functies. Pensioenwetenschappers volgen dit gedrag gretig. Kassa! Pensioenuitvoerders maken flagrante fouten in uitkeringen zonder excuses te maken. Pensioenfondsbobo’s weigeren een pensionado in het gelijk te stellen maar worden daartoe gedwongen na het verliezen van een rechtszaak. Deelnemers moeten meer premie betalen maar ontvangen minder uitkeringen. Pensionado’s worden niet serieus genomen. Ze vormen geen machtsfactor dus laat ze maar kletsen. Het stelsel is gebaseerd op solidariteit en vertrouwen, maar van degenen die dit het hardst roepen, de pensioenbobo’s van de grote fondsen, komt de minste solidariteit. Zij blijken hun zakken te vullen, terwijl pensionado’s achter het net vissen. Wat een gênante vertoning! En dat sleept maar voort. Het blijkt dat een pensioensysteem dat functionarissen op het spek bindt het lastig krijgt. Lieden die de mond vol hebben van solidariteit, empathie en vertrouwen dienen gewantrouwd te worden. Het zijn veelal kreten om anderen te paaien. Ze worden zelden opgevolgd door eigen daden. Eigen belang prevaleert. ‘Vindt u dat we solidair moeten zijn met anderen?’ ‘Okay, maar laat u mij eerst eens zien hoe solidair u zelf bent’. Grimbergen is niet de meest populaire journalist in de pensioensector....

Vormt dit de terechte achtergrond van Koolmees’ oplossing van ‘draai het systeem een kwart slag en duw deelnemers beleggingsrisico’s maar door de strot’? Lijkt me niet, integendeel. Minister Koolmees is nu met een ‘vlees noch vis’ oplossing gekomen. Het stelsel wordt een slagje gedraaid maar de hele morbide kermis wordt overeind gehouden ten koste van deelnemers. En wat blijft: het Nederlandse pensioenstelsel blijft niet transparant en blijft misleidend. Waar pensionado’s gekort worden blijven pensioenbobo’s over de top gaan qua inkomens, qua vertrekpremies en qua stapeling van functies. Kassa! Pensioenwetenschappers volgen dit gedrag gretig. Kassa! Pensioenuitvoerders blijven flagrante fouten maken in uitkeringen zonder excuses te maken. Pensioenfondsbobo’s blijven weigeren pensionado’s in het gelijk te stellen, maar zullen daartoe gedwongen gedwongen worden na het verliezen van een rechtszaak. Deelnemers blijven meer premie betalen, maar ontvangen minder uitkeringen. Deelnemers worden nog steeds niet serieus genomen, maar worden genegeerd.

Op een dekkingsgraad niveau van nog geen 90 worden deelnemers de beleggingsrisico’s door de strot geduwd, zonder dat ze eigendom verwerven over hun pensioengeld. Heer Koolmees, zijn we idioot geworden?! Onzekerder pensioenuitkeringen is exact wat pensionado’s niet willen. En dat terwijl al decennia niet geïndexeerd is! Hoe naïef is dit. Mijn standpunt van 2011 is nog steeds actueel. Hoe kan het ook anders, er is sindsdien eindeloos voortgemodderd. Als er per se risico’s naar deelnemers doorgeschoven moeten worden – naar mijn mening beter niet – doe dit dan, maar: voor wat hoort wat. Bij een totaalbedrag bij pensioenfondsen van circa € 1.400 miljard euro bij een dekkingsgraad van 87 kunnen we ‘no way’ deelnemers gedwongen hun rechten laten afstaan zonder dat de dekkingsgraad van het pensioenfonds op een ordentelijk niveau is gebracht. Dan kun je twisten over ‘ordentelijk’. Dat niveau wordt door De Nederlandsche Bank aangegeven op 120%. Het is als het ware een spaceshuttle die je naar grote hoogte brengt om deze daarna veilig en zelfstandig zijn weg te laten vervolgen. Zo moet ook het pensioenfonds naar deze hoogte, 120%, gebracht worden. Dan praten we over ruim 150 miljard euro. Dat moet erbij als je deelnemers beleggingsrisico’s wilt laten lopen. We weten allemaal dat we niet bepaald in een ‘Goldilocks’ economisch scenario verkeren. De beleggingsrisico’s zijn nu megagroot. Overweeg dan ook om deelnemers eigendom te verschaffen over hun vermogen en laat het vermogen dus niet in de grote pot te laten vloeien als ze dood gaan. Dan praat je over een echte pensioenhervorming en niet over dit soort ‘make belief’. Dan mag u die solidariteitsreserve houden. Denken we nu echt dat deelnemers blij zijn met wat er nu gebrouwen is? Wordt vertrouwen hersteld? Natuurlijk niet.

Mijn advies was en is: 1. Doe wat aan die corrupte bobo kermis, zoals gemeld door Grimbergen, 2. Los de doorsneeproblematiek op, 3. Verhoog de rekenrente naar een vast veel hoger en reëel niveau en 4. herstel vertrouwen. Maar nee, vooral niet doen. Wouter Koolmees is ultiem eigenwijs. Hij en DNB willen de rekenrente IFRS flexibel houden, op dagbasis. Absurd! Liquidatie van de fondsen is niet aan de orde en alle toekomstige verplichtingen hoeven niet dagelijks volledig afgedekt te worden. Als de verplichtingen verdisconteerd worden tegen de huidige flexibele rente zal dit nooit een correcte weergave zijn van de feitelijke waarde van toekomstige verplichtingen. We stemmen ons beleid dus af op een indicator waarvan we zeker weten dat het ons voor toekomstige verplichtingen op het verkeerde been zet. De huidige dekkingsgraad is een valse indicator en ‘iedereen’ weet dit. Het logische gevolg is al jarenlang zure deelnemers en verlies van vertrouwen. Volkomen onnodig. Aan deze absurditeit had een einde moeten komen. Maar nee, vooral niet doen en met een pensioenhervorming komen die prut is. Maar wat geeft ‘t? De deelnemers stinken er wel in. Gefeliciteerd heer Koolmees! Rotzooi kun je best aan ze kwijt als je het maar serieus brengt, nietwaar? Laat dat maar aan Koolmees c.s. over! Of ik kwaad ben? Nee hoor, enkel razend. Hier wordt alweer het volgende stuk van de Nederlandse verzorgingsstaat afgebroken.

Frits Bosch, auteur van “Risico als obsessie”, “Dat is het risico”, “Wereld op een keerpunt” “Onbehagen bij de elite”, “Schaft ook Nederland zich af?” en “Feminisme op de werkvloer”.