Fiscus mag namen anonieme tipgevers zwart geld niet geheim houden

Een nieuwe klap voor de fiscus, maar een overwinning voor iedereen die in het recht op privacy gelooft.

Het FD komt vandaag met het nieuws dat de Belastingdienst de naam van de anonieme tipgever in de zwartspaarderszaak moet openbaren. Dat is het advies van de advocaat-generaal van de Hoge Raad.

Het FD baseert zich op een artikel in De Telegraaf; die krant heeft blijkbaar inzage gehad in het advies.

Voor de Belastingdienst betekent dit ongetwijfeld grote kopzorgen. Het advies van de AG is namelijk bijna altijd bindend.

De twee zwijgende ambtenaren mogen dus vermoedelijk definitief geen gebruik maken van het verschoningsrecht. Het advies van de advocaat-generaal volgt op het verzoek van staatssecretaris Eric Wiebes aan de Hoge Raad om zich zo snel mogelijk te buigen over de vraag of ambtenaren mogen zwijgen over de identiteit van de tipgever.

Het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden deed vorig jaar aangifte tegen het ministerie van Financiën omdat het getuigen had beïnvloed. Twee ambtenaren die in 2009 plaatsnamen in het getuigenbankje werd namelijk verteld dat ze niets mochten vertellen over tipgevers. De rijksambtenaren zouden, aldus het Hof in zijn schriftelijke aangifte, "opzettelijk instructies zijn gegeven, terwijl bekend was dat zij als getuigen een verklaring moesten afleggen, kennelijk om de vrijheid van deze getuigen om naar waarheid of geweten ten overstaan van een rechter een verklaring af te leggen te beïnvloeden."

Daar komt nu dus bij dat de advocaat-generaal wil dat de Belastingdienst de identiteit van tipgevers wel degelijk onthult. Dat is niet zo gek aangezien er gecontroleerd moet worden of de staat in strijd heeft gehandeld met de grondrechten van zwartspaarders. Je kunt niet zomaar de financiën van een ieder nagaan (zonder daar goede redenen voor te hebben).

Het waarschijnlijke gevolg hiervan? Als de naam van de tipgever bekend wordt gemaakt zullen andere tipgevers zich wel twee keer bedenken voor ze zwartspaarders verlinken. Dat soort mensen nemen het tipgevers immers niet in dank af dat ze erbij worden gelapt en konden weleens stappen ondernemen tegen de verlinker(s).

Dat is niet prettig voor de tipgever in deze zaak en al helemaal niet voor de Belastingdienst, maar wél voor mensen die zowaar in grond- en natuurrechten van Nederlandse burgers geloven. Er zijn grenzen aan de macht van de staat - en spaarders moeten weten dat ze banken waar ze zaken mee doen kunnen vertrouwen.