Eurobonds zijn dood! Leve de bankenunie!

Kunnen de lezers zich eurobonds nog herinneren? In het nieuwe regeerakkoord is daar opeens geen sprake meer van. CDU/CSU en FDP claimen dat dit een succesvol gevolg van hún beleid zou zijn. Maar laat u niets wijsmaken!

Eurobonds zijn van tafel. Ook in het nieuwe regeerakkoord wordt hier niet meer over gesproken. De dames en heren van de regering doen zo voorkomen alsof zíj ons voor dreigende gevaren zouden hebben beschermd. En zoals zo vaak zijn er journalisten, eeuwig trouw aan de euro, die daarin trappen. Zij zouden ondertussen toch wel moeten weten dat de op stapel staande Europese bankenunie ervoor moet zorgen dat banken overeind kunnen worden gehouden met het geld van de Duitse belastingbetalers en de Duitse spaarders.

Omdat dat alleen 'in noodgevallen' én met toestemming van onze minister van Financiën mogelijk moet zijn, komt het deze minister goed uit dat de Duitse media positief over het tot dusverre bereikte onderhandelingsresultaat berichten. Onvermeld blijft echter dat alle tot op heden uitgevoerde 'reddingsoperaties' met het predicaat 'noodgeval' werden gelegitimeerd én dat de Bondsregering hier uitgesproken voorstander van was.

In het televisieprogramma 'Hart aber fair' heeft de toenmalige secretaris-generaal van de CDU, Hermann Gröhe, de auteur van deze regels en miljoenen kijkers nog gegarandeerd dat het plan, om de Duitse spaarders aan het redden van buitenlandse banken te laten bijdragen, definitief van tafel zou zijn. Dat dit plan, ná de Bondsdagverkiezingen, in de vorm van een door de pers geprezen compromis tóch nog op tafel ligt, blijkt wel uit welwillende reacties van de woordvoerder van de 'Vereniging van Duitse banken' ('Deutscher Bankenverband') en het protest van zijn collega van de 'Vereniging van Duitse spaarbanken' ('Deutscher Sparkassenverband').

Een bankenunie, die alle banken in de eurozone moet stabiliseren, is zonder aanspraak te maken op de gigantische tegoeden van de Duitse spaarders, gedoemd te mislukken. Wat dat betreft heeft Wolfgang Schäuble gelijk. Het wordt tijd dat de belangenbehartigers van de Duitse spaarders niet alleen in open brieven aan de Bondskanselier en in grote advertenties tegen de 'Europese depositogarantie' protesteren; zij moeten nu eindelijk eens met het alternatief komen.

En dat alternatief is als volgt: in plaats van het socialiseren van alle bankenrisico's in de vorm van een Europese bankenunie, moet de financiële sector weliswaar aan de hand van Europees bankentoezicht aan de ketting worden gelegd, maar moet deze uiteindelijk op nationaal niveau worden gestabiliseerd. Het is de hoogste tijd om, middels de volgende maatregelen, het probleem bij de wortel aan te pakken:

1. In heel Europa moeten banken ertoe worden gedwongen hun overheidspapieren marktconform te waarderen. Alleen dan wordt het gebrek aan kapitaal transparant.

2. De dan onvermijdelijke reddingsoperaties voor banken moeten gerenationaliseerd worden. Voor Frankrijk, bijvoorbeeld, zou dat de tijdelijke nationalisatie van de grote banken betekenen. In Duitsland zouden Bond en Bondsstaten bij de Commerzbank en bij de Bondsstaatbanken, die reeds in overheidshanden zijn, zich sterker moeten engageren. Dat heeft weliswaar een verhoging van de staatsschulden tot gevolg, maar voor de eerste keer zouden onze zogenaamde 'redders' zich beseffen wát er te redden is, wáár er moet worden gered en wíe de redding financiert. Zo zou de door Frankrijk en andere zuidelijke landen nagestreefde europeanisering van hun bankenschulden worden voorkomen.

3. Na stabilisatie en, waar nodig, het failliet verklaren van de banken – in een markteconomie mag er van 'too big to fail' geen sprake zijn – kan de politiek de banken in een later stadium weer privatiseren. In Zweden heeft dit vroeger goed gefunctioneerd. Indien daarna opnieuw een instituut met andermans geld speculeert, kan men het simpelweg ten onder laten gaan, zoals in het geval van Schlecker, Quelle en andere ondernemingen.

Pas wanneer de banksector is gestabiliseerd, kan de politiek zich bezighouden met het saneren van de staatsschulden (bijvoorbeeld door middel van een 'schuldenrem') en de herinrichting van de eurozone (bijvoorbeeld door Grieks uittreden), zonder dat de economie door horrorscenario's (zoals een 'bankenrun' en een 'rem op krediet'), veroorzaakt door de financiële sector en onze eurofanatici, nog verder onder druk komt te staan.

Deze column verscheen eerder deze week in het Duitse Handelsblatt