Egyptenaren opnieuw naar de stembus

De Egyptenaren mogen morgen naar de stembus om een nieuwe grondwet goed te keuren. De stemming is echter vooral een referendum over de interim-regering die vorig jaar dankzij een coup van het leger aan de macht kwam.

Drie jaar na het begin van de Egyptische opstand die leidde tot het aftreden van de langzittende president Hosni Moebarak en een machtsovername door de Moslimbroederschap lijkt het land vooral rust te willen. De legercoup van juli vorig jaar werd door een meerderheid van de Egyptenaren gesteund. Niet alleen christenen en vrouwen, die het onder de regering van de Moslimbroeders zwaar hadden, waren enthousiast. Ook seculiere en liberale Egyptenaren die twee jaar eerder stonden te juichen toen de voormalige luchtmachtcommandant Moebarak werd afgezet en er dan echt democratie kwam in het land waren opgelucht. De Moslimbroeders waren immers allesbehalve democratisch. Hun leider, Mohamed Morsi, was dan wel met een nipte meerderheid van de stemmen tot president gekozen; de beweging trok zich vervolgens niets aan van de groeiende onvrede in het land. Ze had toch immers een meerderheid van de stemmen gekregen? 'Democratie' betekende in de praktijk een tirannie van de meerderheid. Die meerderheid werd echter snel een minderheid en inmiddels is de Moslimbroederschap verboden.

De nieuwe grondwet erkent een "absoluut" recht op geloofsvrijheid alsmede de gelijkheid van mannen en vrouwen. Voor het eerst krijgen Egyptenaren ook het zwijgrecht. De machtspositie van het leger wordt in de nieuwe grondwet beschermd. Burgers kunnen nog altijd door militaire rechtbanken worden berecht, maar alleen voor misdaden die ook direct met het leger hebben te maken. Het leger zal ook in de praktijk de minister van Defensie aanwijzen.

Alleen de Moslimbroederschap raadt Egyptenaren aan 'nee' te stemmen in het referendum. Zelfs de meer radicale salafisten steunden de machtsovername door het leger en beloven zelf niemand te kandideren voor het presidentschap. Daarmee lijkt de weg vrij voor legerchef Abdel Fattah al-Sisi om later dit jaar de macht ook in naam over te namen. Zodra de nieuwe grondwet is goedgekeurd, kunnen presidentsverkiezingen worden uitgeschreven.

De 59-jarige generaal heeft nog niet gezegd president te willen worden, maar er is al een massale campagne aan de gang om het volk hiervoor klaar te stomen. Sisi zei afgelopen zaterdag zelf, "Als ik me kandidaat stel, moet dat het op verzoek zijn van het volk en met een mandaat van mijn leger." Dat 'verzoek' kan best worden gevonden en zo ook een mandaat. Het lijkt er dan ook op dat na drie jaar onrust Egypte op het punt staat de klok terug te draaien tot voor de opstand.