Egypte maakt zich klaar voor tweestrijd

Mohamed Morsi, de kandidaat van de Moslimbroederschap, neemt het dit weekeinde op tegen oud-premier Ahmed Shafik in de tweede en laatste ronde van de eerste vrije presidentsverkiezingen in Egypte in meer dan een halve eeuw tijd.

De keuze tussen de twee mannen er is voor veel Egyptenaren een tussen twee kwaden: willen zij een islamist of een overblijfsel van het regime dat vorig jaar ten val kwam?

Morsi is een weinig inspirerende figuur, maar voor de achterban van de Moslimbroederschap gaat het niet zozeer om de kandidaat als wel de beweging. De Moslimbroeders zijn de grootste partij in het parlement, maar de eerste scheuren in hun populariteit hebben zich al laten zien: Morsi won in de eerste ronde vorige maand maar een kwart van de stemmen. Deel van de conservatieve achterban van de Moslimbroederschap gaf de voorkeur aan dan wel een strenggelovigere kandidaat, dan wel een gematigdere. Onduidelijk is of al die stemmers zich achter Morsi gaan scharen. De opiniepeilingen lopen sterk uiteen.

Christelijke en seculiere Egyptenaren moeten hun hoop vestigen op Shafik ook al was hij in de laatste dagen van het regime van Hosni Mubarak even premier. Daarvoor diende hij bijna tien jaar lang als minister van Luchtvaart. Hij heeft zich inmiddels ontpopt als een hervormer, maar Egyptenaren zijn skeptisch. Hij is eerder een veilige keuze om het land uit de handen van de Moslimbroeders te houden.

Morsi en Shafik verschijnen dinsdag beiden op TV, maar gaan niet in debat. In plaats daarvan worden zij gelijktijdig op verschillende zenders geinterviewd. De volgende dag zullen de kranten waarschijnlijk vol staan van hun uitspraken. Dan moeten de nog twijfelende kiezers gaan beslissen welke kant het opgaat: wordt het de sharia of een oud-luchtmachtcommandant die de macht van het leger waarschijnlijk niet gaat breken?

Het Hooggerechtshof van Egypte kan donderdag nog een einde maken aan het feest. Dan beslissen de hoogste rechters a) of de parlementsverkiezingen van vorig jaar in overeenstemming met de grondwet zijn verlopen en b) of Shafik als oud-premier eigenlijk wel aan de presidentsverkiezingen mocht meedoen. Verwacht wordt niet dat het hof de eerdere verkiezingen ongeldig zal verklaren. Dat stort het Egypte in een wel hele diepe politieke crisis. Maar als Shafik op het laatste moment wordt uitgesloten, moet de hele presidentsverkiezingen van voorafaan beginnen.

Veel linkse en liberale Egyptenaren zullen daar wellicht op hopen, maar komt het zover, dan krijgen ongetwijfeld de militairen de schuld die Egypte sinds de val van Mubarak begin vorig jaar hebben geregeerd. De Moslimbroeders betichten de generaals ervan hun politieke invloed te willen behouden. Het ziet er eerder naar uit dat het leger zo snel mogelijk de macht wilt overdragen aan een gekozen president, maar dan wel achter de schermen het defensie- en buitenlandse beleid van Egypte blijft bepalen. Dat zou voor het Westen geen slechte uitkomst zijn.

Foto: Eden Politte