Egypte draait de klok terug

Volgens de voorlopige uitslag won de voormalige legerleider Abdul Fatah Sisi deze week meer dan 90 procent van de stemmen in een verkiezing die op het laatste moment nog een dag langer duurde. De opkomst was namelijk laag en de nieuwe machthebbers in Egypte hadden juist op een overtuigend mandaat voor de 59-jarige beroepsmilitair gehoopt. Minder dan de helft van de stemgerechtigden kwam opdagen.

Hoewel de monsterzege voor Sisi duidelijk maakt dat het Egyptische volk meer dan drie jaar na de val van Hosni Moebarak vooral snakt naar stabiliteit, laat de lage opkomst ook zien dat de meeste Egyptenaren de hoop op verandering hebben opgegeven. Van het enthousiasme waarmee zij begin 2011 de straat optrokken om een einde te maken aan de militaire dictatuur is blijkbaar weinig over. Zelfs veel liberale en seculiere Egyptenaren stemden op Sisi. Ze hebben immers gezien wat het alternatief, de Moslimbroederschap, betekent: verdere verarming en islamisering.

Sisi stelde zich in maart kandidaat, maar was toen al maandenlang opgehemeld in de Egyptische media nadat hij in de zomer van vorig jaar een coup tegen president Mohamed Morsi van de Moslimbroederschap ondernam.

De islamistische beweging won na het aftreden van Moebarak weliswaar een meerderheid van de stemmen in de parlements- en presidentsverkiezingen, maar maakte zich snel impopulair door de wensen en zorgen van de overige helft van de bevolking naast zich neer te leggen. De vrijheden van christenen en vrouwen waren plots in het geding en met de economie ging het niet veel beter. Sterker, de economische groei is sinds het aftreden van Moebarak ingezakt, terwijl de werkloosheid nog even hoog is. Toeristen en buitenlandse investeerders blijven weg. De regering van de Moslimbroederschap kondigde kapitaal- en prijscontroles af, maar die leidden er alleen maar toe dat de inflatie verder opliep, waardoor steeds meer Egyptenaren hun heil zochten op de zwarte markt.

De Moslimbroederschap is inmiddels verboden en duizenden aanhangers van de beweging, waaronder Morsi zelf, zitten in de gevangenis.

Hoewel Moslimbroeders nog af en toe demonstreren, is de grootste uitdaging die Sisi te wachten staat de economie. Egypte heeft sinds hij Morsi afzette miljarden dollars aan steun gekregen van bevriende landen in de Perzische Golf die ook weinig met de Moslimbroederschap ophebben, maar dat is niet genoeg. Die olieproducerende landen zijn rijk, maar Egypte is met een bevolking van meer dan 80 miljoen het grootste land in de Arabische wereld. Het kan niet tot in het oneindige leunen op de vrijgevigheid van landen als Saoedi-Arabië.

Sisi heeft de Egyptenaren gewaarschuwd dat hen nog een moeilijke tijd staat te wachten. Om de economie uit het slop te trekken, moet het overheidstekort, dat vorig jaar op 14 procent van het bruto binnenlands product uitkwam, worden gedicht en alom worden geliberaliseerd. Dat betekent korten op de subsidies waar miljoenen Egyptenaren van leven en de semi-staatsbedrijven die dikwijls in handen zijn van (oud-)militairen verkopen. Geen van die maatregelen zal populair zijn. Het is afwachten of Sisi het desondanks aandurft.