Dodenherdenking of dodenkrenking?
Het was weer zover, ook dit jaar werden we op 4 mei bepaald bij de vreselijke gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog. Gebeurtenissen die we nooit zullen vergeten. Gebeurtenissen die we herdenken door twee minuten stilte.
Alles stond stil, bussen, trams, metro's. Alles, bijna alles. Mensen toonden respect, legden bloemen, kransen, hielden zich stil. Waarom? We weten het denk ik allemaal wel, voor de gevallenen tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar ook voor de gevallenen in andere conflicten. Conflicten zoals de politionele acties in Nederlands-Indië en vredesoperaties in Libanon, Bosnië en Afghanistan.
U zult zeggen, normaal, logisch, vanzelfsprekend! U hebt gelijk, het is ook meer dan normaal dat we stilstaan bij deze feiten die onze geschiedenis kenmerken. Feiten die vreselijk zijn. Feiten die ook herdacht moeten worden. Het bizarre feit dat in de Tweede wereldoorlog in totaal naar schatting 6 miljoen Joden werden afgeslacht zijn vreselijk, onmenselijk en bijna niet te bevatten. We moeten het nogmaals samen zeggen, het is normaal, logisch, vanzelfsprekend dat we dit herdenken. Elk jaar, elke 4 mei!
Maar voor sommige is dit dus niet vanzelfsprekend. Afgelopen zaterdag stond Twitter niet alleen in het teken van respect, stilte en verdriet. Nee, Twitter stond ook in het teken van mensen die zich uitten op een manier die even schandelijk is als de daden in het verleden. Mensen die zich uitten op een manier wat niks met dodenherdenking te maken heeft. Geen Dodenherdenking, maar dodenkrenking. Geen Jodenherdenking, maar Jodenkrenking. De volgende uitspraken die als schokkend kunnen worden ervaren, werden op Twitter gezet:
'2 minuten stilte voor de kk joden'
'Hitler moest ze allemaal killen die kk joden. Nee ik ben geen racist maar als het gaat over joden ben ik de meest groffe :)'
We kunnen nog wel even doorgaan, maar deze uitingen zien we elk jaar weer terugkomen. Deze uitingen zien we niet alleen met dodenherdenking, maar ook in de algehele samenleving. Niet alleen in Nederland, maar ook in de wereld. Niet voor niets hoorden we vandaag dat de Hongaarse premier antisemitisme niet kan dulden:
'Uit een morele verplichting hebben wij nooit verdraagzaamheid tegenover antisemitisme verkondigd.'
Juist wat daar wordt verkondigd is onze plicht. Antisemitisme kunnen en mogen wij niet verdragen. We kunnen het samenvatten met de woorden van de Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Westerwelle:
'Antisemitisme heeft in Berlijn, noch in Boedapest, noch elders in Europa of de wereld een plaats.'
En verder:
'Deze strijd gaat ook over het behoud van onze gedeelde waarden, over
het behoud van democratie, mensenrechten en de waardigheid van mensen.'
Antisemitisme heeft dus geen plaats. Geen plaats op 4 mei, tijdens de Dodenherdenking. Geen plaats op Twitter en geen plaats bij Arnhemse jongeren. Geen plaats bij... Vult u het zelf maar in! Deze wereld heeft een plicht om dit probleem aan te pakken. Een plicht wat een gezamenlijke verantwoordelijkheid in zich heeft. Een verantwoordelijkheid die zich uit bij de overheid, in het gezin, op school en in de samenleving. Het uit zich concreet in een vader die zijn zoon toespreekt, een leraar die zijn leerlingen wijst op normen en waarden. Het uit zich ook in een jongerenwerker die schadelijke uitingen weerspreekt.
De strijd tegen deze geluiden uit zich dus in kernwoorden als normen en waarden, democratie, mensenrechten en vooral de waardigheid in deze samenleving. Kernwoorden die in elke samenleving, cultuur of groepering moeten worden aangehouden. Daarmee wordt het probleem ook heel concreet. De geluiden die we hoorden op 4 mei, de dag die we dodenherdenking noemen, geven ons nogmaals een aanzet om opnieuw deze geluiden tegen te gaan. Opdat we in de toekomst niet te maken krijgen met dodenkrenking, maar te maken krijgen met een oprechte Dodenherdenking. Die dag, die samenleving, die in het teken staat van de hierbovengenoemde kernwoorden.
