De zaak-Wilders dag 2 - een nabeschouwing

Dag twee van de zaak-Wilders zit erop en die begon gelijk alweer met het nodige vuurwerk toen Bram Moszkowicz in aanvaring kwam met voorzitter Jan Moors. Op het moment dat Fitna zou worden vertoond, liet een aanwezige weten dat zij de zaal wilde verlaten aangezien zij Fitna niet wilde zien. Voorzitter Moors liet weten dat hij dit kon begrijpen. Moszkowicz reageerde direct met de opmerking dat hij zich niet kon voorstellen dat voorzitter Moors dit zei, die daarop liet weten dat hij niet de bedoeling had een inhoudelijk oordeel over Fitna te geven. De botsing liep uiteindelijk met een sisser af en de zitting ging gewoon door (het fragment kunt u hier terugzien).

In de ochtend en begin van de middag ging het om de adviezen aan het OM door de twee hoogleraren Lawson en De Roos en was het tijd voor de verklaringen van de veelbesproken getuige-deskundigen Hans Jansen, Simon Admiraal en Wafa Sultan. De adviezen van Lawson en De Roos gingen met name over de nationaal- en Europees rechtelijke kaders waarbinnen de zaak zich afspeelt. De verklaringen die de getuige-deskundigen hadden afgelegd bij de rechter-commissaris (achter gesloten deuren) werden in het geheel voorgelezen door de rechtbank. Dat de islam er bij deze islamcritici niet al te fraai vanaf komt, kwam als geen verrassing en het was af en toe de vraag wie hier nou terecht stond: Geert Wilders of de islam?

Aan het einde van de dag werden de zogenaamde 'afdoeningsbrieven' van het OM behandeld. Dat zijn de brieven waarin het OM uiteen heeft gezet waarom het besloot Wilders niet te vervolgen voor groepsbelediging (art. 137c Sr) en haatzaaien (art. 137d Sr). Het kwam er in het algemeen op neer dat voor wat betreft groepsbelediging er in de uitinglatingen van Wilders doorgaans slechts sprake zou is van indirecte belediging en dat de context van het politieke en maatschappelijke debat zo sterk is dat het het beledigende karakter aan de uitlatingen ontneemt; wat betreft de verdenking van haatzaaien ontbreekt er volgens het OM enig opruiend element in Wilders' uitlatingen. Het zijn voornamelijk die twee redenen die het OM heeft doen besluiten om niet te vervolgen, de uitlatingen zijn in de ogen van het OM niet strafbaar.

Wat mij betreft zijn die voorgehouden afdoeningsbrieven het belangrijkste geweest van vandaag. Ze hebben goed inzicht gegeven in de denkwijze van het OM en geven mij sterk de indruk dat het OM op 12 oktober om vrijspraak van Geert Wilders zal gaan vragen. Aangezien Bram Moszkowicz ongetwijfeld ook om vrijspraak zal gaan vragen, ziet het vervolg van de zaak ervoor Wilders relatief goed uit. De rechtbank zal namelijk met wel zeer goede argumenten moeten komen, wil het een eis van het OM die gelijk is aan de conclusie van de raadsman opzijschuiven.

Waar ik in de voorbeschouwing op de zaak-Wilders dus nog de sombere verwachting van een veroordeling voor haatzaaien uitsprak, stel ik die na het horen van de inhoud van de afdoeningsbrieven bij. Als er geen gekke dingen meer gebeuren - maar dat weet je in deze zaak nooit - en het OM om vrijspraak zal vragen, zal Geert Wilders op 4 november als een vrij man de rechtbank te Amsterdam verlaten.

Hiermee is het gehele dossier voorgehouden. De behandeling van de zaak wordt met het requisitoir van het OM op 12 oktober 08.30 uur hervat.