De VVD gaat voor goud
Het is de NRC opgevallen dat de verkiezingscampagne van de VVD nogal lang op zich laat wachten. Is dat verstandig of onverstandig?
Deze vraag heeft de linkse krant gesteld aan een zogenaamd panel van 'insiders'. De uitslag zal de NRC enigszins hebben verbaasd (ze zochten waarschijnlijk een stok om de VVD mee te slaan):
1. Maar liefst 47% van de ondervraagden vindt het 'verstandig' van de VVD.
2. 17% vindt het zelfs 'zeer verstandig'.
3. 17% vindt het 'onverstandig'.
4. 11% is neutraal.
5. Tenslotte noemt een wereldvreemde 8% het 'zeer onverstandig'.
Een 'oud-politicus uit confessionele hoek' legt uit waarom het eigenlijk best slim is van de VVD om zo lang te wachten alvorens de aanval te openen op de andere partijen en de eigen ideeën voor het voetlicht te brengen:
"De laatste indrukken blijven het beste hangen tot in het stemlokaal".
Een oud-Kamerlid (een progressief) voegt daaraan toe:
"De VVD kans straks het toneel betreden als het gekrakeel op zijn hoogst is en dan vanuit relatieve rust en autonomie het eigen geluid laten klinken".
Natuurlijk is er ook kritiek. Twee voorbeelden:
Een groot risico is het waar is Mark-effect. Dat kan zich zomaar tegen de VVD keren: premier/VVD onzichtbaar, Rutte duikt Oud-lijsttrekker
De VVD denkt dat de premierbonus al binnen is. Rutte is maar kort premier geweest en die bonus krijg je sowieso niet automatisch meer. Je moet er wel wat voor doen! Oud-minister onder Balkenende
Die oud-minister heeft er in ieder geval niets van begrepen. De peilingen tonen aan dat de VVD namelijk op tussen de 32 en 35 zetels zal uitkomen; dit is al een tijdlang de stand van zaken. Dat houdt in dat de liberalen op winst staan - en dat terwijl ze nog helemaal geen campagne hebben gevoerd.
De verklaring is natuurlijk dat de VVD wel degelijk gebruik kan maken van de zogenaamde premierbonus. Rutte en co. kunnen heel eind komen, puur en alleen omdat een groot deel van het electoraat hem een prima premier vindt. Hij straalt rust, vertrouwen en optimisme uit; en dat heeft hij nog geen woord gezegd.
Ook vergeet de 'insider' kennelijk dat je alleen fouten kunt maken als je actief meedoet aan het debat. Hoe langer Rutte wacht, hoe kleiner de kans dat hij een fout maakt die zijn partij zetels kan kosten.
Mijn conclusie is dan ook dat het bijzonder slim is van de VVD om zo lang te wachten. Zeker ook omdat een slotoffensief de partij weleens een zetel of twee, drie extra kon opleveren.
Overigens zou deze strategie niet goed werken in de VS, omdat je daar feitelijk een tweepartijenstelsel hebt. Als je lang wacht kan de andere partij je definiëren en kun je een goed verkiezingsresultaat wel op je buik schrijven. In Nederland zijn er echter zoveel verschillende partijen, met zoveel verschillende ideeën, strategieën en doelen dat dit bijkans onmogelijk is: als Rutte zich niet roert halen de andere partijen gewoon uit naar elkaar, wat hem en zijn partij natuurlijk weer een paar zetels kan opleveren.
