De Nederlandse Louis Theroux

Nederland heeft dringend behoefte aan een goede documentairemaker. Is Menno Buch van de gevangenisserie Buch in de Bajes de Nederlandse Louis Theroux?

De afleveringen van Buch in de Bajes worden met de week beter. In het begin waren de afleveringen niet zo spannend en boeiend, maar de afgelopen twee waren dat des te meer. Een jonge Marokkaan liet zich, vlak voordat hij zich bij de rechter moest verantwoorden, door documentairemaker Menno Buch interviewen. De crimineel beweerde dat hij niet schuldig was, hij had nog nooit iets verkeerd gedaan. Na een paar vragen van Buch verried hij zichzelf toen hij zei dat hij misschien maar eens moest stoppen met zijn praktijken. Buch had beet. De jonge (en domme) crimineel voelde zich zo op zijn gemak bij Buch, dat hij was vergeten dat alles werd opgenomen met twee camera's.

In de uitzending van afgelopen donderdag pakte Buch een andere jonge Marokkaan aan die in zijn hele leven nog nooit had gewerkt. De crimineel zei op een gegeven moment dat hij zijn geld verdiende met stelen. "Verdienen?" reageerde Buch sarcastisch. "Dat noem je toch gewoon stelen?" De jongen wist even niet hoe hij moest reageren, maar de kijker thuis had het meteen door: de jongen werd op zijn plek gezet. Geld verdien je door ervoor te werken, niet door het af te pakken van anderen. De camera's registreerden hoe de jongen kalm bleef onder het sarcasme van Buch. Hij gaf schoorvoetend toe dat hij zijn geld inderdaad niet verdiende met werken, maar dat hij het jatte van andere, hardwerkende mensen.

Buch weet als geen ander hoe hij de juiste vragen op het juiste moment moet stellen. En als het kan of als het nodig is om het gesprek een impuls te geven, gooit hij er een lichte dosis sarcasme of gespeelde verwondering doorheen. Het is het handelsmerk van Buch. Een vergelijking met de BBC-documentairemaker Louis Theroux, die ook enig sarcasme niet schuwt, is snel gemaakt. Buch is een televisiemaker pur sang. Hij zei vrijdag bij De Wereld Draait Door dat hij voor zijn serie maar liefst vier maanden vlakbij de Extra Beveiligde Inrichting in Vught heeft gewoond. Hij wilde alles zien en alles filmen, zoals met Justitie was afgesproken. Hij was er iedere dag. Hij wilde dat iedereen, van gevangenispersoneel tot de gevangenen, zich op zijn gemak zou voelen. Niemand moest zich storen aan de draaiende camera's. Buch wilde zich compleet onderdompelen in het gevangeniswezen.

En dat is hem gelukt. De uitzending van aanstaande donderdag belooft een spektakel te worden. Het thema is zeden en als wij Nederlanders ergens een hekel aan hebben, dan zijn het wel verkrachters en pedofielen. Buch is nog niet zover dat hij zich de Nederlandse Louis Theroux mag noemen, maar als hij als televisiemaker die ambitie heeft, dan moet hij zich na deze gevangenisserie richten op andere subculturen. Dat heeft Theroux heel knap gedaan met onder anderen ultra-zionisten in Israël/Palestina en neo-nazi's in Amerika. Wie zou dat niet willen zien, een licht sarcastische Buch die zich onderdompelt in de licht ontvlambare Amsterdamse onderwereld? En wat te denken van probleemwijken in Gouda of Utrecht, waar Buch zich vier maanden kan verschansen om de straattereur van Marokkaanse jongeren van dichtbij mee te maken? Gegarandeerde top-televisie!