De jeugd heeft het altijd moeilijk

De protestgeneratie van de babyboomers ligt niet alleen onder vuur bij de conservatieve Dagelijkse Standaard, maar ook bij (ik vermoed linkse) jongeren die vandaag namens een nieuwe protestgeneratie zeggen te spreken. Lees het artikel van Linda Duits, onderzoekster aan de universiteit Utrecht, op de website van de Volkskrant die het over het jongerenprotest van 2011 heeft dat 'eindelijk het babyboomers-monopolie heeft doorbroken' (zie ook DeJaap.nl.). Eerlijk gezegd was mij het jongerenprotest in 2011 ontgaan, althans in Nederland, maar het is waar dat de Arabische wereld vooral in de wintermaanden januari en februari door twitterrevoluties werd opgeschud. Of dat hetzelfde is als de tentenkampen op Madrileense pleinen, de anarchie in Athene, Occupy Wall Street, of het protest tegen de poetincratie in Moskou weet ik niet, maar iets aanstekelijks had het wel. In 1968 was het ook alle dagen lente, van Praag tot Parijs. Alleen kon je toen ook al zeggen dat de hippies in San Francisco 'eerder' waren (in de zomer van 1967), en de provo's in Amsterdam nog eerder (bij het huwelijk van Beatrix en Claus in maart 1966). Het Kurhaus in Scheveningen werd bij een optreden van de Rolling Stones overigens nog eerder (in 1964) verbouwd, en in Engeland had je in de jaren vijftig al 'ban de bom bewegingen' toen onze anticommunistische jeugd nog met stenen de ramen ingooiden bij het CPN-bolwerk Felix Meritis na de Sovjetinval in Hongarije in 1956.

Protesteren is van alle tijden, maar het is de frustratie van alle postbabyboomers dat uitgerekend die fortuinlijke babyboomers het begrip 'protestgeneratie' hebben gemunt. Dat hebben ze overigens niet zelf gedaan, maar sociologen, die graag in generaties denken. Het sterke punt van het stuk van Linda Duits is dat zij op het eind oproept (het moet wel met een oproep) een eind te maken aan het generatiedenken, en meer oog te krijgen voor de verschillen binnen generaties. Heel juist. Maar verder ademt het stuk die bekende klachten over de babyboomers, die niet alleen verwend zijn en alles uit hun tijd beter achten (de popmuziek bijvoorbeeld, wat domweg waar is), maar ook nog de brutaliteit hebben aan het pluche te kleven en 'het geld' te hebben opgemaakt. Rechtse jongeren nemen het de babyboomers kwalijk dat zij toekomstige generaties met een schuldenberg hebben opgezadeld en voor te weinig nageslacht te hebben gezorgd (een hele vreemde klacht), en linkse jongeren doen daar de opwarming van de aarde nog bij. Jongeren hebben het maar moeilijk, van welke politieke of etnische kleur ook. En het allermoeilijkste is dat zij in het gespreide bedje terecht zijn gekomen, en daardoor voor eeuwig door hun vervelende ouders zijn verpest.

De klachten over de babyboomers, en dat maakt het zo pijnlijk, zijn overigens allerminst nieuw. Toen ik (geboortejaar 1957) op de middelbare school en de universiteit zat, kon je al horen dat het niet meer zo spannend was als in 1968. Dat werd verteld door mensen die 'erbij' waren geweest, een klein en inderdaad benijdenswaardig groepje. En ik kreeg college van docenten die in 1969 nog aan de bezetting van het Maagdenhuis hadden meegedaan (en helemaal niet zo opgetogen waren over al die fellow-travellers en marxisten die hun protest hadden gekaapt). Logisch dat al het protest daarna niet zo maagdelijk meer was. Maar de grootste demonstraties vonden plaats in de jaren tachtig, tegen de plaatsing van Amerikaanse kruisvluchtwapens, terwijl in 1973 in Utrecht al een grote demonstratie tegen de Vietnamoorlog had plaatsgevonden die toen op zijn einde liep (althans wat de Amerikaanse inbreng betreft). Zelfs Marga Klompé liep mee. Laten we ook de generatie van 'No Future' niet vergeten, dat waren vooral krakers en punkers die helemaal niet tot de babyboomers behoorden maar alweer een stuk jonger waren. Of ze echt als kansarm geduid moeten worden is de vraag: in veel gevallen kochten progressieve gemeentes de gekraakte panden op, waarin dan vaak weer niet de krakers van het eerste uur zaten (de 'echte krakers'), maar de jongens en meisjes die daarna waren ingetrokken en een keurige baan als beleidsambtenaar of emancipatiewerker bij diezelfde gemeente hadden. Dat was gepamperd verzet, en als echte protestgeneraties ergens een hekel aan hebben, dan is het wel aan gepamperd worden. Dat is niet 'authentiek' en dat was ook de voornaamste reden om tegen je ouders te zijn.

Is het nu anders? Bijna alle klachten hebben we weleens eerder gehoord, al moet daarbij worden aangetekend dat iedere generatie alles weer zelf opnieuw moet uitvinden. Dat ze zich daarbij op helden uit het verleden beroepen, is dus heel normaal en niet iets om meewarig over te doen. De grootste meewarigheid, is mijn ervaring, bestaat echter altijd onder de jongeren zelf, of ze nu wel protesteren of niet. Jongerencultuur is subcultuur, en subculturen zetten zich tegen elkaar af. Ik herinner mij uit mijn studententijd trotskistische facties die andere revolutionairen niet aankeken, fans van de Rolling Stones die de Beatles maar niks vonden (dit was net voor mijn tijd), en Zappa-fans die iedereen die niet van Frank Zappa hield maar dom vonden (niet helemaal ten onrechte). De ergste groep was overigens de groep die deed alsof ze er wel van hield en 'erbij' wilde horen, die types vielen altijd genadeloos door de mand door precies de verkeerde teksten van Frank te citeren en over de foute grapjes te lachen. De protestcultuur is verfijnd en voor ingewijden. De beste demonstraties waren die waarbij alleen de 'harde kern' kwam opdraven. De rest bestond uit softies, ook toen al. Is dat erg of hypocriet? Welnee, jong en rebels zijn is gewoon leuk en wat er daarna komt zien we later wel.