De EU als 'Vredestichter'

Het kan verkeren. De Europese Unie, door de stichters ooit bedoeld als vredesproject, 'Nie Wieder Krieg', is erin geslaagd, samen met die onvaste president in Washington, de wereldvrede in gevaar te brengen. In plaats van het conflict met Rusland over 'bufferstaat' Oekraïne te de-escaleren en een diplomatieke oplossing na te streven, gooit zij olie op het vuur. Begrijp mij goed, het gedrag van Poetin staat me ook niet aan en verdient evenzeer kritiek, want ook Rusland heeft provocerende acties ondernomen. Maar als burger van Nederland, dat deel uitmaakt van de EU, richt ik mijn pijlen eerst op degenen die menen mij te vertegenwoordigen. En dat is in de eerste plaats de Nederlandse regering, dan een hele tijd niks, en in de tweede plaats de ambtenaren in Brussel, die over mijn hoofd besluiten nemen waar ik als burger part noch deel aan heb gehad, maar die mogelijk grote gevolgen zullen hebben voor u en mij en onze kinderen.

De recente internationale ontwikkelingen vervullen me met grote zorg, vooral ook, omdat we daar als Nederland bij betrokken zijn geraakt via dat supra-nationale 'vredesinstituut' in Brussel, waarvan je je kunt afvragen wat daarvan de democratische legitimiteit is. Die zorg betreft niet alleen de situatie in Oost-Oekraïne, die uit de hand dreigt te lopen, maar ook en vooral de situatie in Noord-Irak, waar islamitische volidioten iedereen afslachten die niet hun doodscultus adoreren. De Westerse mogendheden, waaronder Rusland, zouden er beter aan doen de handen inéén te slaan om een gezamenlijke krachtige vuist te maken tegen de barbaren die zich scharen onder de banieren van IS(IS). De ware vijand staat voor de poort, maar oude bondgenoten maken onderling ruzie. Het is eigenlijk te zot voor woorden.

De openlijke ruzie begon allemaal met de onrust op het Maidan en is vooralsnog geëindigd op de slagvelden in Oost-Oekraïne, maar daar ging eerst nog een heel traject aan vooraf. Zullen we de aanleiding van het conflict in Oekraïne nog even kort met u nalopen?

Op een top in Parijs, in september 2008, werd de beslissing genomen om te beginnen aan onderhandelingen over een associatieovereenkomst tussen de EU en Oekraïne. Met deze associatieovereenkomst wilde de EU haar politieke invloedssfeer verder uitbreiden. Tijdens de initiële besprekingen kwam de EU echter tot de conclusie, dat Oekraïne nog niet voldeed aan de onvolprezen 'Europese Waarden'. Zo bleek 'gaskoningin' Gulia Timosjenko zichzelf enorm te hebben verrijkt uit de (Russische) gasleveranties. Miljarden werden schaamteloos in eigen zak gestoken in plaats van dat het geld besteed werd aan de verbetering van de economische infrastructuur van het land. Intussen zegde de EU in het kader van die Associatieovereenkomst alvast € 610 miljoen 'hulp' toe aan het corrupte regime.

Eén-en-ander belette beide partijen niet om ook maar alvast 'vrijhandels besprekingen' op te starten, op initiatief van de EU overigens. Dit was natuurlijk zeer tegen de zin van Rusland, dat Oekraïne bij haar Euraziatische douane unie wil trekken. Dit was in Brussel genoegzaam bekend, maar dat weerhield de EU er niet van om tot deze provocatie over te gaan. Men had ook kunnen kiezen voor een tripartite overleg, waarbij zowel de Russische en Oekraïnse belangen, als de belangen van de EU gerespecteerd zouden worden, maar dat heeft de EU om haar moverende redenen dus niet gedaan. Een eerste ernstige inschattingsfout, die natuurlijk bij de Russen tot irritatie en wantrouwen heeft geleid.

Timosjenko werd in 2010 vervangen door de meer Russisch gezinde (en inmiddels ondemocratisch afgezette), premier Janoekovitsj, die in december vorig jaar een handelsakkoord met Rusland sloot, ondanks grote druk van EU diplomaten om een vrijhandelsakkoord met de EU te tekenen. Een tweede provocatie van Brussel. Vervolgens waren de Brusselse poppen aan het dansen, met alle gevolgen van dien. Zij stookten het vuurtje in het door-en-door verdeelde land op door allerlei verwachtingen te wekken bij (delen van) de Oekraïnse bevolking, met als triest dieptepunt het optreden van Guy -'we have won'- Verhofstadt en Hans van Baalen in Kiev; een derde provocatie. En dat, terwijl er net een diplomatieke oplossing was bereikt met Janoekovitsj, ondertekend door alle ministers van Buitenlandse Zaken van de EU, waaronder onze minister Timmermans, die eerder had gezegd, dat geen enkele internationale organisatie zich met de kwestie moest bemoeien. Maar toen Janoekovitsj vervolgens met geweld werd gedwongen zijn biezen te pakken, was er geen houden meer aan: Poetin stelde onmiddellijk de Russische strategische belangen in de Zwarte Zee veilig. Denkt u dat de EU (of VS) dat andersom niet hadden gedaan?

Daarna liepen de zaken snel uit de hand in het oosten van Oekraïne, waar veel etnische Russen wonen. Kiev provoceerde de meerderheid van de bevolking daar door te eisen dat er voortaan maar één officiële taal geldt in heel Oekraïne. En dat was niet het Russisch. Een hele domme en verstrekkende provocatie. Stel je de reactie van onze Friezen voor als Den Haag morgen beslist dat het Fries voortaan niet meer gesproken mag worden. "Taal is gansch het volk". Met andere woorden, dames en heren, dat besluit was de beste garantie om de etnische Russen in Oost-Oekraïne, de 'separatisten', te verenigen. Een burgeroorlog was het gevolg.

Daarna de noodlottige ramp met de neergehaalde vlucht MH-17 en de hele boel ontplofte. De rol van de media -over en weer overigens- was weer een bedenkelijke. Waarheidsvinding maakte plaats voor regelrechte propaganda. Vervolgens worden aan beide zijden van het politieke spectrum allerlei taxatiefouten gemaakt. Poetin, door met een troepenmacht van 20.000 zwaar bewapende en goedgetrainde commando's op te rukken naar de Oekraïns-Russische grens; Obama, die minister John -Fail- Kerry naar Kiev stuurt zonder duidelijke boodschap de zaak niet te laten escaleren; en de EU?; ach, die had haar provocerende werk al gedaan met Jut-en-Jul op het Maidan-plein, en zweeg.

En inmiddels rukken de moslimbarbaren op in Noord-Irak, waar ze christenen, Koerden, Yezidi, sjiieten en gematigde soennieten naar het leven staan. Om over Joden maar te zwijgen. Elke niet-orthodoxe soenniet gaat eraan, op barbaarse wijze: met het mes en het zwaard wordt het hoofd eraf gesneden en als je mazzel hebt krijg je de kogel. We leven intussen in de 21e eeuw...

Hoe nu verder? Om te beginnen moeten alle oorlogshitsers even naar de achtergrond. Rust is geboden en gezond verstand moet terugkeren, aan beide kanten. Rusland en de EU hebben elkaar nu economisch de oorlog verklaard, maar dat verzwakt beide partijen en versterkt de (gezamenlijke) vijand. En wat de EU betreft ook nog eens middenin een financieel-economische crisis die zijn weerga niet kent, de stommiteit van dat beleid is nauwelijks te bevatten. Vervolgens moet het diplomatiek overleg snel opleveren dat de kou uit de lucht is en dat er een vreedzame oplossing zal worden gevonden in het belang van alle partijen. Elke partij in het conflict zal water bij de wijn moeten doen: Rusland, Oekraïne, de EU en de VS. Pas als de gelederen weer gesloten zijn, dan kan men de echte vijand onder handen nemen: de verschrikkelijke terreurmisdadigers van IS(IS).