De Duitsers hebben de Britten in Europa nodig

Als het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie stapt, verschuift het machtsevenwicht ten gunste van de zuidelijke lidstaten.

Dat moeten we niet hebben, waarschuwt de Duitse krant Die Welt. De afgelopen maanden leken de Duitsers het vooral vervelend te vinden dat terwijl zij bezig waren de eurocrisis te bezweren, de Britten begonnen te klagen over hun lidmaatschap en nieuwe eisen stelden. Maar nu lijkt toch het besef te komen dat de Duitsers (en de Nederlanders, wat dat betreft) groot belang hebben bij het Britse lidmaatschap van de Europese Unie. "De politiek en bevolking van beide landen delen fundamentele economische overtuigingen en zijn daarom natuurlijke bondgenoten aan de Brusselse onderhandelingstafel," weet Die Welt.

Zowel de Britten als de Duitsers hameren op begrotingsevenwicht en concurrentiekracht. Beide landen zetten vooral in op een sterke exportpositie. Zij concurreren internationaal, dus hebben ze een flexibele arbeidsmarkt nodig en soepele regelgeving. Tegelijkertijd is de rest van Europa voor beide landen de grootste afzetmarkt, dus willen ze ook de interne markt uitbreiden.

Die visie staat haaks op wat Die Welt het Franse 'etatisme' noemt. De Fransen geven al decennialang meer uit dan er binnenkomt. Die maken zich niet zo'n zorgen om hun schulden. En concurrentiekracht? Dat is Angelsaksische Newspeak voor thatcherisme. Als het aan Frankrijk ligt wordt Europa vooral een gesloten markt en de Europese Unie een verlengstuk van hun eigen buitenlandse beleid dat zich onafhankelijk opstelt van de Engelstalige wereld.

Sinds de verkiezing van de socialist François Hollande twee jaar geleden is de spreekwoordelijke kloof tussen Berlijn en Parijs alleen maar breder geworden. De Fransen geven af op wat zij het 'Duitse' bezuinigingsbeleid in Europa noemen. De Duitsers houden zich grotendeels afzijdig van alle Franse avonturen overzees, zoals in Mali en de Centraal Afrikaanse Republiek.

Toch kozen Duitsland en Frankrijk er twee jaar geleden voor de eerste stap richting een fiscale unie te zetten, een voorstel dat de Britse premier David Cameron van de hand wees. Hij zette zelfs zijn veto in, waarop de landen in de eurozone alleen verder gingen. Terwijl de Britten een 'flexibeler' Europa zeiden te wensen, gaven de Duitsers hun steun voor een dichtgetimmerde muntunie. De landen buiten de eurozone dreigden tweederangsleden van de EU te worden.

Eind vorige maand leek de Duitse bondskanselier Angela Merkel een koerswijziging aan te kondigen. In een toespraak tot het Britse parlement in Londen zei ze dat men op het continent niet moest denken dat Duitsland "niet bereid is bijna elke prijs te betalen om Groot-Brittannië bij de Europese Unie te houden." Dat was een opsteker voor Cameron die de Britten een nieuwe vorm van EU-lidmaatschap heeft beloofd, voordat zij in 2017 in een referendum mogen bepalen of zij in de EU willen blijven of eruit wensen te stappen. Zonder grondige hervormingen is de kans aanwezig dat de meeste Britten er liever helemaal mee ophouden. Het is dus in haar belang dat Merkel Cameron zijn zin geeft. Alleen dan kan hij de Britten er mogelijk van overtuigen dat zij gebaat zijn bij lidmaatschap van de EU. En alleen dan kan Duitsland voorkomen dat dezelfde EU langzaam maar zeker een 'Franse' onderneming wordt.