Dagkoersen

Er komt een dag waarop we zetels gaan verdelen op basis van peilingen onder nietstemmers. Dat twittert @publiekewaarden naar aanleiding van de Europese verkiezingen. Onzin natuurlijk. Maar met een serieuze ondertoon. Onze democratie heeft soms inderdaad veel weg van een mediacratie, een samenleving die geregeerd wordt op basis van dagkoersen en media-aandacht.

Jaren geleden sprak Maurice de Hond voor de camera’s oud-minister Piet Hein Donner aan. “Het CDA staat historisch laag in mijn peilingen. Wat gaat u daar aan doen?” “Nou, mijnheer de Hond, daarom heeft de grondwetgever in haar onmetelijke wijsheid besloten de verkiezingen slechts eens in de vier jaar plaats te laten vinden. Zodat we democratisch geregeerd worden. En niet door u met uw semi-wetenschappelijke peilingen.” Prachtig antwoord natuurlijk. Maar helaas ook vreselijk gedateerd.

Het beeld dat mensen van je hebben is voor politici erg belangrijk. Dat is zo in verkiezingstijd. Maar dat is eigenlijk altijd zo. Ergens is dat goed en begrijpelijk. Maar, zeker wanneer er veel veranderen moet, kleven er grote risico’s aan. Iedere verandering gaat gepaard met hobbels en weeffouten. Dat is onvermijdelijk. Dus wordt er van politici een rechte rug verwacht. En absoluut geen slappe knieën. Niet zo heel lang geleden vielen opiniepeilingen nog wel te negeren. In onze tijd, zeker met de social media, is dat vrijwel onmogelijk.

De kosten voor onze verzorgingsstaat zijn wat uit de hand gelopen. Dat vindt een overweldigende meerderheid van onze democratisch gekozen Tweede Kamer. De zogenaamde decentralisaties zouden daar een oplossing voor zijn. “Gemeenten staan dichter bij de burgers en kunnen dus (tegen lagere kosten) maatwerk leveren.” In theorie kan dat inderdaad best. Maar daar hebben gemeenten wel tijd, geld, duidelijkheid en bewegingsruimte voor nodig. Aan alle vier die voorwaarden schort het, vind ik. En onder invloed van de ‘dagkoersen’ zal dat zeker niet beter worden de komende tijd.

Loslaten is moeilijk. Zeker wanneer je er politiek gedonder mee kunt krijgen. En streven naar maatwerk is mooi. Maar zeker ook moeilijk, omdat mensen moeilijk kunnen accepteren dat de een iets anders krijgt dan de ander. Ook met maatwerk kun je politiek gedonder verwachten. En daar houden politici niet van. @publiekewaarden twittert: “Decentralisatie > Standaardisatie > Toezicht > Controle > Incident > Kamervragen > Centralisatie > Kostenexplosie > Decentralisatie etc ..” Het zou me werkelijk niet verbazen als deze tweet profetisch zou blijken te zijn. Sturen op dagkoersen bah!