Crisis maakt kunst

De crisis maakt creatief. En dat geldt natuurlijk bij uitstek in de culturele sector. Kunstenaars maken van niets iets, dus ontstaan er mooie initiatieven – en navenante kunst. Zoals in De Vitrine in Amsterdam West.

De Vitrine is heel simpel wat het is: een vitrine op een muur aan de Woutertje Pietersestraat straat, nabij de Bos en Lommerweg, nipt buiten de ringweg van Amsterdam. En het is bedoeld als vitrine, om werk ten toon te stellen van kunstenaars uit de buurt. Zoals Leonard van Munster, bedenker en maker van bijvoorbeeld The Dancing White Man (een levensechte, op de maat van de muziek bewegende pop naar zijn evenbeeld), Under Heaven 02 (een verstild paradijsje in een nis onder de razende ringweg), een liefdesverklaring in licht (vrolijkmakende neonletters op het dak van een obsoleet kantoorgebouw) en De overgave van Reinaert de Vos (een opgezette vos met witte vlag drijvend op een plas in het Vondelpark). Een overzicht in foto’s en maquettes is de komende weken te zien in De Vitrine – die elke zes weken een andere kunstenaar ten toon stelt onder de noemer Kunst in Bos en Lommer, de Amsterdamse wijk waarin het werk hangt.

De Vitrine zelf is ook kunst, want de ruit met inhoud wordt omspannen door een lijst van betonnen matrassen. Het is gemaakt door Wouter Klein Velderman, die graag de uiterlijke zachtheid van kussens wilde combineren met de extreme hardheid van beton. Voor het werk werden mallen gemaakt met de vorm van gecapitonneerde matrasjes. “Dat was niet simpel”, vertelt Klein Velderman. “Het duurde lang voordat we de goede samenstelling hadden, waar geen luchtbellen en scheuren meer in zaten.” De loodzware objecten moesten na het uitharden aan een stalen frame worden gehangen – ook geen gemakkelijke opgave. Maar nu hangt het werk er voor de eeuwigheid, weer-, wind- en hufterbestendig.

Klein Velderman is een van de kunstenaars in Bos en Lommer die is aangesloten bij The Bookstore Foundation, een woonwerkproject opgezet in samenwerking met woningbouwvereniging Stadgenoot. De stichting wilde graag kunstenaars in de wijk bij elkaar brengen, subsidieloos ondersteunen en tegelijk inzetten ter verbetering van de wijk. De kunstenaars krijgen goedkope (en soms zelfs gratis) woon- en/of werkruimte in de buurt, in ruil voor hun expertise en inzet. Inmiddels telt The Bookstore Foundation zo’n vijftig (aankomende) kunstenaars die niet alleen goedkoop wonen en werken in de wijk, maar ook leren hoe ze als kunstenaar zelf kunnen ondernemen – en niet afhankelijk hoeven te zijn van uitkeringen en subsidies.

Ondertussen knapt de buurt er ook van op, met bijvoorbeeld workshops voor kinderen (en hun ouders) waarin ze liefde en respect voor hun eigen wijk leren ontwikkelen, of leren hoe ze kleding kunnen ontwerpen, en een ouderwetse hang-out waar kinderen kunnen dansen en zingen. Ook is er een weggeefwinkel, een gemeenschappelijke tuin en een ‘echte’ tentoonstellingsruimte. Geen betutteling, maar gewoon lekker met elkaar aan de slag. Daar wordt iedereen beter van.