Column Tristan van Dasselaar: Vrijheid
Elk kind had vroeger een soort speelgoed waar hij of zij uren mee bezig kon zijn. Voor mij was dat clicks, een soort plastic puzzelstukjes waarmee je allerlei dingen in elkaar kon zetten. Ik maakte auto’s, huizen en dieren na, en op een dag besloot ik dat ik een geweer wilde namaken. Dan maakte ik er ook een voor mijn broertje en dan konden we zogenaamd soldaatje spelen. Binnen een uurtje puzzelen had ik twee clicks-geweren in elkaar.
Diezelfde dag was mijn -inmiddels overleden- overgrootvader, kortweg opa, bij ons op bezoek, en aangezien het mooi weer was, zat hij achter bij ons in de tuin. Mijn broertje en ik moesten van mijn moeder even buiten gaan spelen, want we liepen haar anders voor de voeten. Wij enthousiast naar buiten om opa onze mooie geweren te tonen en op dat moment gebeurde er iets in mijn leven dat ik nooit meer zal vergeten.
Mijn opa begon te vloeken dat wij nazi’s op moesten rotten en hij pakte zijn stok en begon hevig te zwaaien, terwijl hij toen in de 90 was. Mijn broertje en ik compleet verbaasd over de woede en tegelijkertijd angst die hem ineens deden tieren. Mijn moeder vroeg me daarna of we de clicks even wilden ombouwen tot autootjes. Op dat moment begreep ik er niks van, maar ik kan er al jarenlang geen week niet aan denken.
Mijn opa kreeg een trauma van het leed dat hem vijf jaar lang is aangedaan, en doordat mijn broertje en ik opgewekt aan kwamen lopen met twee zogenaamde geweren, moest hij terugdenken aan die vijf jaar. Ik heb met mijn oma -opa’s dochter- lang over gepraat. Ik wist wel van de oorlog af, en ik wist wel dat mijn opa oud was, maar de link had ik nooit gelegd. Mijn oma vertelde dat haar vader verschrikkelijke dingen mee heeft gemaakt, dat hij stiekem bonnen moest halen en dat hij daar zijn leven voor heeft gewaagd. Het leed zat zo diep, dat zelfs twee spelende kinderen hem angst aanjoegen voor de, op dat moment al ruim 60 jaar verdreven, nazi’s.
Hij was zijn vrijheid kwijt. Vijf jaar lang leefde mijn opa in een land waar hij zijn leven waagde als hij ’s avonds buiten was, waar hij illegale radio moest luisteren om hoop te houden op een einde, waar hij niet naar de supermarkt kon en even kon uitkiezen wat hij die avond wilde eten. Die vrijheid kreeg hij in 1945 pas weer terug, maar zelfs daarna leefde de oorlog toch in zijn geest voort, en dat zag ik op een dag waarin ik vrij was om buiten soldaatje te spelen.
Gisteren zag ik een bericht van Forum voor Democratie, met daaronder nog een aantal andere organisaties. Er stond “Op 5 mei herdenken we 75 jaar vrijheid” in hoofdletters met daarin het logo van 4 & 5 mei. Daaronder stond 1945-2020 met een kruisje bij de 2020. De vrijheid die wij in 1945 terug hebben gewonnen, de vrijheid die mijn opa vijf jaar lang niet had, is in 2020 gestorven. Dat is wat op deze poster wordt getoond. Ik sprak er schande van, want ik vind het walgelijk dat deze poster door een politieke partij verspreid wordt. Ik kreeg echter allerlei FvD-adepten op mijn dak die mijn aanspraken op het feit dat het aanhalen van de oorlog vaker gebeurt, en dat het gaat om vrijheid en niet om oorlog. Ironisch dat het ze om verloren vrijheid gaat, want men heeft immers de vrijheid deze poster te plaatsen en dit te verdedigen.
Daarom maak ik ook gebruik van de vrijheid hier schande van te spreken, en wel omdat de gelijkstelling totaal niet opgaat. En voor iedereen die het slechts een vergelijking noemt: Door het gebruik van 1945 als geboortedatum van de vrijheid, impliceert dit dat vrijheid daarvoor niet bestond. Aangezien het na 2020 ook niet meer bestaat, stelt dit het gelijk aan de situatie voor 1945.
De gelijkstelling gaat allereerst niet op, omdat men altijd een democratische meerderheid had voor wat er gebeurde met onze vrijheden. Het klopt dat er in verband met coronamaatregelen vrijheden opzij gezet zijn, onnodig of niet, maar ik hoop dat ook FvD’ers zich kunnen herinneren dat wij 17 maart nog de vrijheid hadden om te stemmen en dat Nederland de kabinetspartijen wederom met een meerderheid verkoos. Dit is geenszins hoe het voor 1945 ging, aangezien daar sprake was een bezetting. Als wij nu alle maatregelen loslaten, schaden we daarmee overigens de vrijheid ook, omdat dan geen gehoor wordt gegeven aan wat de verkiezingsuitslag was en de vrijheid van stemmen dan niks meer waard zou zijn.
Daarnaast is ook het vaak genoemde argument van de avondklok of spertijd ook een walgelijke vergelijking. Toen mijn opa zich destijds buiten begaf, riskeerde hij zijn leven, ik zou €95 riskeren. Nee, ook ik ben geen voorstander van de avondklok, maar doen alsof ik daardoor net zo onvrij ben als mijn opa was, gaat er niet in.
Het grootste verschil tussen nu en toen zit hem denk ik nog wel in het mogen en kunnen doen. Iets mag wellicht niet, zoals op visite gaan met meerdere mensen, maar er zijn heel veel mensen die het alsnog doen en daar geen gevolgen van ondervinden. Alsof corona niet bestaat, leven heel veel mensen hun leven. Ze kunnen alleen niet meer naar de kroeg, maar verder komen ze ermee weg overal schijt aan te hebben. Het zijn echter vaak deze mensen, zoals Baudet, die het hardst roepen dat onze vrijheden worden afgepakt en nu dus deze maatregelen gelijkstellen aan de bezetting. Als deze maatregelen door een echt vrijheidsonderdrukkend regime waren ingevoerd, had niemand er zo makkelijk mee weggekomen zijn eigen regels te maken.
Natuurlijk hebben we enkele vrijheden moeten inleveren om het coronavirus niet haar gang te laten gaan, maar gestorven is de vrijheid niet. Mijn opa heeft me een hele poos geleden laten zien wat echte vrijheidsbeperkingen doen met iemand en wat het echt is om niet vrij meer te zijn. Ik ben blij dat we dat gelukkig 76 jaar wel zijn en dat we dat elk jaar op 5 mei weer vieren kunnen.
