Coalitie heeft pad naar 38ste Senaatszetel

Uit gezamenlijke berekeningen van De Dagelijkse Standaard en ochtendkrant Spits blijkt dat de coalitie een duidelijk pad naar de 38ste Senaatszetel heeft.

Tot nu toe werd aangenomen dat VVD, CDA en PVV samen hooguit aan 37 zetels konden komen. Uit de gezamenlijke berekeningen van DDS en Spits blijkt echter dat er wel degelijk een 38ste zetel inzit. Die kan worden verkregen door op slimme wijze reststemmen uit te ruilen, deals te sluiten met enkele provinciale lijsten (die overigens al hebben aangegeven daarvoor open te staan) en een beroep te doen op oude loyaliteiten - maar daarover zodirect meer.

Allereerst het uitruilen van de reststemmen. Hoewel dit op allerlei manieren kan gebeuren, is volgens ons de zekerste manier om aan 38 zetels te komen door reststemmen van de PVV te nemen en die te herverdelen over VVD en CDA. Dit is natuurlijk even slikken voor de PVV; een mogelijke tiende Senaatszetel voor de partij zal moeten worden opgeofferd om de kansen van een meerderheid voor de coalitie in zijn geheel te vergroten. Is de PVV daartoe bereid? Zo ja, dan komt de tweede noodzakelijke stap in dit proces in beeld: het overhevelen van reststemmen van SGP naar CDA.

De afgelopen weken hebben kopstukken van de ChristenUnie hardop gespeculeerd over de mogelijkheid om met behulp van SGP-reststemmen alsnog een derde Senaatszetel te veroveren. Het is echter nog maar de vraag of de SGP zich daarvoor zal lenen. Een dergelijke constructie zou de coalitie namelijk vrijwel zeker van een meerderheid in de Eerste Kamer beroven. Het is een uitkomst waarbij de SGP niets te winnen heeft. De partij heeft bij monde van partijleider Kees van der Staaij meermalen aangegeven zich buitengewoon goed in het kabinetsbeleid te kunnen vinden. Ligt het dus niet meer voor de hand dat de SGP-reststemmen naar de andere christelijke partij gaan - het CDA? Als het antwoord namens de SGP op die vraag ja luidt, komen we bij de derde noodzakelijke stap: het verwerven van steun onder provinciale partijen. 

Zoals hierboven al aangegeven, hebben zowel de Partij voor Zeeland als de Ouderpartij Noord-Holland al aangegeven niet geinteresseerd te zijn in Jan Nagels proefballonetje om via de Onafhankelijke Senaatsfractie Nagels eigen partij 50 Plus aan een tweede Senaatszetel te helpen (zie behalve bovenstaande link ook deze tweet van het ONH-Statenlid Jeff Leever). Volgens de laatste berichten zouden beide partijen van plan zijn om op 23 mei hun stemmen aan de VVD te schenken. Daarmee komt de coalitie op de drempel van de 38 zetels. Het laatste zetje zal echter moeten komen van een man die al bijna 40 jaar als VVD-prominent door het leven gaat maar nu bij toeval namens een andere partij in de Noord-Brabantse Staten is beland.

We hebben het dan over Henk Krol. Op 23 mei mag hij namens 50 Plus maar liefst 446 stemmen uitbrengen op de partij van zijn voorkeur. Voor Krol zal het om meerdere redenen een gewetensvolle keuze worden. Gaat hij de partij die hij 40 jaar heeft liefgehad ondermijnen door zijn stemmen aan de linkse oppositie te geven? En accepteert hij daarmee dat de coalitie in de Senaat mogelijk afhankelijk wordt van de SGP - een partij die over de zaken die Krol na aan het hart liggen net even anders denkt dan hij? Als het antwoord op die laatste vraag nee luidt, en Krol dus besluit om inderdaad de coalitie te steunen, komen VVD, CDA en PVV samen aan precies 38 zetels. Genoeg om minimaal vier jaar - en misschien wel acht jaar - een rechtse hervormingagenda door te voeren.

Het is een pad met mitsen en maren. Meerdere partijen zullen er aan mee moeten werken. Een enkeling zal een persoonlijke afweging moeten maken. Het is hooguit een sluiproute naar de absolute meerderheid. Maar toch: het is wel degelijk een route. Nu maar zien of de coalitie in staat is deze kans te verzilveren - en of links er nog iets tegen weet te ondernemen.

Een bijzonder woord van dank aan Hans Roodenburg voor zijn bijdrage aan de berekeningen

Bijlage:

- De consequenties en overwegingen per partij. 
- De rekensommen (PDF)