Bonus aan banden? Dan verhogen we het vaste salaris toch!

Mensen die de (internationale) financiële instellingen een beetje kennen kijken hier niet van op, sterker, dat hebben ze voorspeld. Daarmee is die hele bonusdiscussie over de financiële wereld een wassen neus, wat het ook was, is en zal blijven. De topman van ABNAmro is een man met bijzonder veel humor, dat blijkt niet alleen uit zijn 'travestietenshow' voor eigen publiek, maar ook uit de vele, vele foto's waarop Zalm schaterlachend staat afgebeeld. Hij is ook een man die van spelletjes houdt, met name van 'flipperen'. Naar verluidt beschikt Zalm thuis over een heuse flipperkast.

Ik hou van mensen met humor, maar niet van het gevoerde beleid van deze gewezen minister van Financiën ten tijde van de conversie van de gulden naar de euro, die ons land honderden miljarden heeft gekost aan ontnomen welvaart. En ook het thans gevoerde beleid bij 'onze' staatsbank kan niet op mijn goedkeuring rekenen. Zeker, de heer Zalm heeft alle reden tot lachen: hij verdient een bovenmodaal salaris en mag de bank naar de beurs brengen, al dan niet in delen. Maar hoe haal je het als Bestuur van een staatsbank, die van een faillissement is gered is met belastinggeld, in je hoofd om de toch al riante salarissen van het topmanagement (exclusief Raad van Bestuur) met 20% te verhogen, zeker in een tijd waarin de gewone burger de broekriem moet aanhalen en de werkloosheid op recordhoogte staat?

Het (valse) argument dat als rechtvaardiging hiervoor moet dienen is, dat talent anders vertrekt. Is dat zo? Valt de bank plotseling om als er enkele mensen vertrekken? Verwacht het bestuur soms een exodus van duizenden? Waar moeten die dan naartoe? Het aantal banen in de financiële sector krimpt juist enorm, ook internationaal. En wat moeten de lagere echelons hiervan denken? Gaat die top nu ook 20% harder of langer werken? Zo niet, waarom dan geen 20% verhoging voor de rest van het personeel?

Hier gaat een volkomen verkeerd signaal van uit, en ik vind dat de Raad van Commissarissen, die van rechtswege naar het belang van alle stakeholders moet kijken, hier nooit mee akkoord had mogen gaan. De inperking van de variabele beloning is een politiek besluit geweest en dat besluit was niet voor niets, dat had een hele goede reden. Juist die variabele beloning zorgde voor perverse prikkels om teveel risico te nemen, waardoor banken in de problemen zijn gekomen. Bovendien kun je je afvragen wat dergelijke prikkels te maken hebben met de toegevoegde waarde van een financieel specialist: gaat het niet om de toegevoegde waarde aan de reële economie? Wat is bijvoorbeeld de toegevoegde waarde aan de reële economie van een 'performance fee'  voor de begeleiding bij de verkoop van een bedrijf? Die kan namelijk nogal oplopen, tot vele miljoenen euro's per geval.

Dit salarisbesluit is ongetwijfeld nog goedgekeurd onder het voorzitterschap van de in april jongstleden teruggetreden voorzitter Hessel Lindenberg, en dus ook met toestemming van de nieuwe voorzitter, oud Rabo-man Rik van Slingelandt, die immers reeds lid was van de Raad. Het gevolg hiervan is, dat het kleine beetje vertrouwen dat het grote publiek nog had in de (Nederlandse) financiële instellingen nog verder zal worden verminderd, daar waar de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) bij monde van haar -deskundige- voorzitter Chris Buijink, juist pleit voor het broodnodige herstel van dat publieke vertrouwen. Zo moet het dus niet jongens.

Interessant is ook wat de aandeelhouder, de Nederlandse Staat, ervan vindt. In een reactie op de aangekondigde salarisverhoging antwoordde minister Dijsselbloem van Financiën, en ik citeer:

Dijsselbloem stelt zich formeel op en schuift het probleem door naar de RvC door te zeggen dat het een zaak is van het bestuur van de onderneming zelf. Dat is natuurlijk wel erg makkelijk en gaat voorbij aan de kern van de zaak: met belastinggeld geredde banken dienen zo sober mogelijk te zijn in hun uitgavenpatroon. Maar niet alleen dat. Deze exorbitante verhoging had voor de toezichthouder reden moeten zijn om het maatschappelijk ongenoegen over 'de graaicultuur' in de financiële sector mee te laten wegen in hun uiteindelijke oordeel. Misschien hebben ze dat ook wel gedaan, maar het resultaat is nul. Hiernaast zou je hebben mogen verwachten, dat het totale bestuur (RvB plus RvC) van de staatsbank had ingezet op winstmaximalisatie. Zeker in het kader van Basel III (hogere kapitaalbuffers) zou je dat hebben mogen verwachten. En ik heb altijd geleerd, dat winstinhouding nog altijd de beste manier is om het Eigen Vermogen te versterken. Dan past een dergelijke verhoging van de salariskosten niet bij dat doel.

Nogmaals, het is een absurd besluit, waar een volkomen verkeerd signaal van uitgaat. Het argument dat mensen weglopen of dat het moeilijk is om 'goede' mensen aan te trekken is flauwekul. Men mag tegenwoordig al blij zijn als men een baan vindt in de financiële sector. En dan nog, dan vertrekt men maar naar elders, de bank zal er niet beter of slechter van presteren. Als je het rendement op je Eigen Vermogen wilt verbeteren dan moet je niet de kosten verhogen, maar de marge van je producten. In een concurrerende markt betekent dit, dat je niet de prijzen van je dienstverlening c.q. producten moet verhogen, maar je kostenstructuur verlagen. Zeker als door internationale regelgeving (Basel III) het Eigen Vermogen als percentage van het Balanstotaal verder omhoog moet. Dit salarisvoorstel staat haaks op dat rendementsvoornemen van Zalm. Er is dus niets geleerd van de eurocrisis, helegaar niets.