Bolkestein: 'VVD lijkt aan gelijkheidssyndroom te lijden'
Liberale gehalte lijkt te ver te zoeken binnen VVD.
Frits
Bolkestein laat de laatste tijd weer veel van zich horen. Veelal moet
Geert Wilders het dan op de een of andere manier ontgelden. Bolkestein
heeft klaarblijkelijk niet zoveel op met de PVV-leider die zo door hem
zou zijn beïnvloed. Zo noemde de éminence grise van de VVD Wilders een
'kortstondige komeet', zou hij 'geradicaliseerd' zijn en omschreef hij
PVV-stemmers als werklozen waarvan de dochter aan de drugs zit en de
zoon is weggelopen. In een al wat ouder maar daarom niet minder
interessant interview in het zomernummer van Christen Democratische Verkenningen
(het periodiek van het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA) neemt
Bolkestein voor de verandering echter zijn eigen VVD op de korrel.
De
rode draad door het interview is de vaak gespannen verhouding tussen
vrijheid en gelijkheid. Voorbeelden als de onbedwelmde slacht, de
SGP-vrouwen en homoleraren op orthodoxe scholen passeren de revue,
waarbij Bolkestein keer op keer (opvallend genoeg?) afwijkt van het
VVD-standpunt. Vrijheid prevaleert in alle drie de gevallen boven
gelijkheid. '[I]edereen is gelijk in zijn hoedanigheid als mens, maar
niet in de wijze waarop hij in de samenleving functioneert. Van geval
tot geval zal de verhouding tussen gelijkheid en andere waarden moeten
worden beoordeeld', aldus Bolkestein.
Waarom pikt het Nederlandse
volk die verregaande inperkingen van zijn vrijheden dan eigenlijk
zonder al te veel verzet? Bolkestein: 'Wij leven in een vlak land, gaten
worden gevuld en heuvels worden afgegraven, dat is de Nederlandse
traditie. Daarbij voelen Nederlanders zich thuis: een vlak land waarin
iedereen gelijk is. Maar mensen zijn natuurlijk niet gelijk.' Het is
overigens een opmerking die mij bevreemdt. Als je stelt dat gelijkheid
tot de Nederlandse traditie behoort, zou het dan niet, als de
conservatief-liberaal die Bolkestein is, juist logisch zijn om die
traditie van gelijkheid als uitgangspunt te nemen?
Verderop in het interview bekritiseert Bolkestein de VVD om wat hij het 'gelijkheidssyndroom' noemt:
[D]e
VVD lijkt te lijden aan het gelijkheidssyndroom. De kernwaarde van het
liberalisme is echter de vrijheid. Andere waarden zijn natuurlijk ook
belangrijk, bijvoorbeeld medelijden en sociale rechtvaardigheid wat
dat laatste ook moge zijn, want zo eenvoudig is dat nog niet te
definiëren. Vrijheid blijft echter de belangrijkste waarde. Dat is ook
wat het woord liberalisme zegt.
Dat zijn stevige
woorden van de VVD-prominent, die hier in wezen openlijk het liberale
gehalte van zijn partij ter discussie stelt. Dit terwijl de VVD de
afgelopen verkiezingen toch met een stevig ideologisch rechts-liberaal
programma de verkiezingen inging (en won).
Enfin, het hele interview leest u hier
(PDF!). Leest u het vooral, want Bolkestein zegt bijvoorbeeld nog een
aantal interessante dingen over artikel 1 Grondwet ('kan (...) nooit het
belangrijkste zijn') en het multiculturalisme ('De strikte leer van het
multiculturalisme leidt gemakkelijk tot onderdrukking van individuele
groepsleden').
