Behoed ons voor Abenomics

Het gaat op het oog briljant in Japan. De agressieve stimuluspakketten van premier Abe sorteren effect en de Nikkei-index verbreekt records. Iedereen blij.  In Europa zijn er nu al malloten die hinten op het volledig kopiëren van Abes strategie, om ook de economische impasse in de Oude Wereld te doorbreken. Daar moeten we voor waken, vooral in Europa.

Europa wil namelijk een kenniseconomie worden. Een lovenswaardig idee dat misschien zou kunnen slagen, als de lidstaten niet voortdurend op onderwijs zouden bezuinigen. Want we kunnen heel veel nare dingen over de EU zeggen, maar de Brusselse financiering van hoogstaand onderzoek kan nauwelijks bekritiseerd worden. Hoe dan ook, Brussel wil een kenniseconomie en dat is best een puik plan.

Innovatie en kennis kunnen ervoor zorgen dat Europa daadwerkelijk een wereldspeler blijft. So far, so good. Maar dan zijn er ineens stemmen die meneer Abe best een lieve man zeggen te vinden. En meneer Abe regelt de zaakjes in Japan momenteel ook zo briljant. Misschien is meneer Abe wel een voorbeeld voor Europa.

Euhm, neen, helaas, dat is-ie niet.

Daar zijn tal van redenen voor, maar ik zou er slechts één willen noemen: Abenomics ondermijnt de vurig gewenste kenniseconomie. Japanse producten worden namelijk concurrender gemaakt door de yen als een gek te devalueren. Dat mag dan leiden tot verkoopsuccessen op korte termijn, maar het is middelbare school-economie om in te zien dat dit concurrentievoordeel innovatie vertraagt.

Als het zo gemakkelijk gaat om nieuwe producten te dumpen, is het natuurlijk veel minder aantrekkelijk om iets aan R&D te doen. Waarom zou je; je meuk wordt toch wel verkocht. Dit argument gaat in bredere zin ook voor bedrijfsvoering op. Als bedrijven hun efficiëntie niet in de gaten hoeven houden, omdat ze bij tegenvallende verkoopcijfers de valuta (laten) devalueren, krijgen we Zuid-Europese toestanden. U kent het wel.

Als u kennis, innovatie en efficiëntie een warm hart toedraagt, is het dus verstandig om de experimenten van meneer Abe mooi tot Japan beperkt te houden en niet naar huis te halen.