Amerikaans Hooggerechtshof zet belangrijke stappen

Homohuwelijk.

Het homohuwelijk heeft vanmiddag belangrijke vooruitgang geboekt door twee enigszins verwachte uitspraken van het Amerikaanse Hooggerechtshof. De hoogste rechterlijke instantie van Amerika vernietigde discriminerende onderdelen van een federale wet uit 1996, de zogenaamde Defense of Marriage Act (DOMA), die het traditionele huwelijk tussen man en vrouw poogt te beschermen en het huwelijk definitieert als een verbintenis tussen man en vrouw. Deze wet onthoudt getrouwde homostellen dezelfde sociale voorzieningen en fiscale voordelen die getrouwde heterostellen genieten. 

In een 5-4 beslissing, geschreven door Justice Kennedy die gesteund werd door de vier progressieve rechters - Ginsburg,  Breyer, Sotomayor en Kagan - oordeelde het Hooggerechtshof voor het eerst dat de federale overheid niet mag discrimineren tegen homostellen indien hun huwelijk is erkend door één van de 50 staten van Amerika. Volgens de meerderheid van de hoogste Amerikaanse rechtbank is de Defense of Marriage Act een aantasting van het Vijfde Amendement van de Amerikaanse grondwet dat het recht op gelijke behandeling garandeert en dat de overheid wettelijke rechten van het individu moet respecteren.

Daarnaast oordeelde een bonte coalitie tussen progressieve (Ginsburg, Breyer, and Kagan) en conservatieve rechters (Scalia en Roberts) dat zowel het Hooggerechtshof als het Federale Hof van Beroep geen jurisdictie hadden om te oordelen over Proposition 8, een verbod op het homohuwelijk in de Grondwet van de staat Californië doordat het huwelijk is gedefinieerd als verbintenis tussen man en vrouw. Proposition 8 is een kiezersinitiatief, gefinancierd door de Mormoonse kerk, dat bij de verkiezingen van 2008 is aangenomen nadat het Hoogerechtshof van de staat Californië had geoordeeld dat het homohuwelijk erkend diende te worden op basis van de Californische grondwet.

De zaak over Proposition 8 had volgens opperrechter Roberts geen legal standing, omdat de procespartij (pleitbezorgers van van Proposition 8) die de zaak aanhangig had gemaakt bij het Hof van Beroep en het Hooggerechtshof niet ontvankelijk was. Een private partij is niet bevoegd om de grondwettigheid van een wet van een staat te verdedigen als de staat hier niet voor kiest. De federale rechter oordeelde in eerste aanleg op basis van een meerderheidsopinie van het Hooggerechtshof, geschreven door Justice Kennedy 17 jaar geleden over een verbod op speciale wettelijke bescherming van homo's van de staat Colorado dat Proposition 8 in strijd was met het grondwettelijke beginsel van gelijke behandeling. Door de uitspraak van het Hooggerechtshof blijft de uitspraak van de federale rechtbank, dat het verbod op het homohuwelijk ongrondwettig is, van kracht.

Meerdere rechters van het Hooggerechtshof lieten tijdens de zitting in maart blijken weinig trek te hebben om te beslissen over de toekomst van het homohuwelijk in 50 staten. Veel rechters van het Hooggerechtshof vinden de praktijk met het homohuwelijk in verschillende staten nog te kort om daar nu al een eindoordeel over te vellen. Het homohuwelijk bestaat nu in 12 staten, in 2008 ten tijde van Proposition 8 bestond het homohuwelijk nog maar in 2 staten. Er zijn ook nog staten waar geen homohuwelijk bestaat, maar waar wel geregistreerd partnerschap dat grotendeels dezlefs rechten toekent als het huwelijk. In andere conservatievere staten bestaat een impliciet verbod op het homohuwelijk. De juridische strijd om het homohuwelijk is hiermee nog lang niet beslecht.

Volgens Nate Silver van Five Three Eight, een heel goed blog over de ratio van peilingen, is de publieke opinie over het homohuwelijk zo snel aan het veranderen dat in 2020 in 45 van de 50 staten een meerderheid voor het homohuwelijk is. Ook onder conservatieven, vooral onder katholieken en jongeren, verschuift het standpunt over het homohuwelijk. Uiteraard waren er vandaag ook wel aartsconservatieve religekkies die met smakeloze of wanstaltige commentaren hun afkeuring lieten bleken onder verwijzing naar een sprookjesboek, maar dit is een alsmaar kleiner wordende minderheid die een achterhoedegevecht voert.

Er zijn zelfs een aantal republikeinse senatoren gedraaid over het homohuwelijk. Nu zijn ze voorstander van het homohuwelijk, net als het gros van Democratische politici. De koninklijke weg voor een definitieve beslissing over het homohuwelijk is de democratische weg via verkiezingen. Uiteindelijk behoort dit een politieke beslissing te zijn van the people en niet van 9 ongekozen rechters. Volgens het grondwettelijke bestel van de Verenigde Staten ligt de beslissingsmacht over het homohuwelijk bij de individuele staten en hun gekozen vertegenwoordigers van het volk. Zo hebben de Founders en Framers het bedoeld in 1789.