Adviesbureaus VS tegen EU: 'We win, you lose'
Gisteren verscheen op EUobserver een artikel over dubieuze praktijken van diverse consultancy firma's die door de Troika (EC, ECB, IMF) werden ingeschakeld bij de 'redding' van diverse Zuid-Europese landen.
Hieruit bleek, dat niet alleen de voornamelijk Amerikaanse consultancy firma's buitensporig veel geld verdienden aan de crisis, maar ook, dat betrokken politici uit die landen zelf allerminst 'schone handen' hebben. Dit bericht komt naar buiten op hetzelfde moment, dat bekend gemaakt werd dat de bankiersbonussen in de Londense City dit jaar met maar liefst 44 procent zullen stijgen. Er zijn dus geen lessen getrokken uit het verleden, de wandaden van staten en banken blijven onbestraft en de rekening is ongegeneerd neergelegd bij de belastingbetaler. Hoe verzin je het?
Dat de Europese politieke elite de nodige expertise mist voor een succesvolle aanpak van de eurocrisis is inmiddels na vijf jaar doormodderen wel genoegzaam gebleken. Maar om dan als Troika je oor te luister te leggen bij notoire Amerikaanse zakkenvullers, naar verluidt omdat men zelf de expertise mist, getuigt natuurlijk evenmin van veel wijsheid.
Als de Troika in 2010/2011 even bij André ten Dam langs was gegaan, om maar iemand te noemen, dan waren die advieskosten niet alleen aanmerkelijk lager uitgevallen, maar was ook de eurocrisis in al zijn aspecten (oorzaken én symptomen) al lang en breed opgelost. Wellicht brengt voortschrijdend inzicht (zie ook François Heisbourg en Nobel laureaat Christopher Pissarides) de Troika in 2014 zover om alsnog (beter laat dan nooit) eindelijk eens dat afspraakje met Ten Dam te maken? Maar dit geheel terzijde.
De firma's waar het om gaat zullen de gemiddelde Europese burger niets zeggen. Het betreft Alvarez and Marsal, BlackRock, Oliver Wyman en Pimco, allemaal grote hedge fund firma's en wereldwijd opererende adviesfirma's. Maar ook de adviespoten van wereldwijd actieve accountantsfirma's zijn erbij betrokken. EUobserver:
"The financial consultancies have played a central role in all the eurozone bailouts and have so far invoiced taxpayers in Cyprus, Greece, Ireland, Portugal and Spain over 80 million. They are often hired without a public tender, posing questions on transparency and accountability, despite potential conflicts of interest, which arise from links to investment funds and other financial service providers. Aside from local law firms, the subcontractors almost always include one or more of the "Big Four" accountancy companies - Deloitte, Ernst&Young, KPMG and PriceWaterhouseCoopers (PwC).
The end result is a "golden circle" of a dozen or so large firms with a de facto monopoly on handling EU bailouts."
Een klein incestueus clubje, dat elkaar de bal toespeelt en elkaar extra werk verschaft. De EU betaalt wel, dat wil zeggen, de belastingbetalers uit de rijke eurzonelidstaten. De Britten ontspringen voornamelijk de dans, zij doen niet mee aan de noodfondsen. Wel dragen zij bij via het IMF, maar die heeft een lening gekregen van de EU ten bedrage van 200 miljard.
Neem Alvarez & Marsal. Deze club verdiende 6,6 miljoen aan de bail out van Cyprus. Echter, er was een klein probleempje: hun werk zorgde voor een schandaal en zo kwam dit balletje aan het rollen. Wat was het geval? In december 2012, ten tijde van de moeizame bailout van Cyprus, koos de president van de Cypriotische Centrale Bank, Panicos Demetriades, Alvarez & Marsal als contractpartij om de herkapitalisatie van de Cypriotische banken te analyseren. Demetriades deed dit, ondanks een waarschuwing van zijn board wegens 'conflicts of interest'.
De firma verdiende er een kleine 2 miljoen aan. Het werd nog erger toen afgelopen oktober bleek, dat Demetriades aan Alvarez & Marsal nóg een opdracht had gegund van maar liefst 15 miljoen, zónder medeweten van zijn Raad van Commissarissen. Deze bonus bedroeg 0.1 procent van de totale herkapitalisatie deal van 15 miljard, ongeacht het resultaat:
"According to internal correspondence and draft contracts dating back to March 2013, the consultancy's executive director, Hal Hirsch, and Demetriades, in principle agreed to payment of the fee "by whatever means" the recapitalisation was to be carried out."
We weten allemaal wat daarna gebeurde: de spaarders boven 100,000 werden geknipt en geschoren. Ook oude vrouwtjes, die hun hele leven lang voor hun pensioen hadden gespaard. De geheime bonus roept natuurlijk de vraag op hoe objectief die evaluaties van de Cypriotische banken door Alvarez & Co zijn geweest. Het laat goed zien wat er kan gebeuren als er contracten worden vergeven 'achter gesloten deuren'. EUobserver vervolgt:
"Demetriades in a written note in October claimed he agreed to the fee under pressure from the US firm. The central bank audit document quotes him as saying the fee agreement was: "Signed under duress. Mr Hirsch threatened to move the entire Alvarez team out of Cyprus at the peak of the crisis if I did not sign."
Weinig frisse jongens dus, die Amerikanen. Nadat de centrale bank in september het contract beëindigd had, stonden de Amerikanen er aanvankelijk op dat het gehele bedrag van 15 miljoen betaald zou worden. Pas na protest van de Raad van Commissarissen, die zei niks van de deal te weten, was men bereid om met minder genoegen te nemen. Het werd 4,75 miljoen oftewel minder dan een derde...
Maar het muisje zou toch nog een staartje krijgen.
Het Cypriotische parlement en de Cypriotische Openbare Aanklager hebben aangedrongen op een nader onderzoek. Uiteraard wil geen van de betrokkenen namens Alvarez een reactie geven op de zaak, zich verschuilend achter 'het lopende onderzoek'.
Ondertussen stelt de Raad van Commissarissen grote vraagtekens achter 'de druk' die volgens Demetriades op hem was uitgeoefend. Hij had immers 6 maanden lang de tijd om zich te beklagen bij zijn raad of bij de Troika zelf.
Maar dit was niet het enige schandaal dat boven water is gekomen. Er is nog veel meer. Voor een onderzoekje naar de mogelijke risico's voor de Ierse bankensector bij een stress test toucheerde Black Rock de lieve somma van 30 miljoen; Oliver Wyman toucheerde 1 miljoen van Portugal voor iets meer dan een maandje werk; enzovoorts enzoverder.
EUobserver vraagt zich af 'why did they do it?' Een beetje onnozele vraag natuurlijk. Vanwege het geld en omdat het zo makkelijk te verdienen valt met regeringen die met de rug tegen de muur staan. Dat is prijsschieten: je kan vragen wat je wilt, zoals ook wel blijkt uit voornoemd voorbeeld van Alvarez, dat uiteindelijk met meer dan 10 miljoen minder genoegen nam.
Volgens Constantin Gurdgiev, hoogleraar aan het Trinity College in Dublin is het gebrek aan expertise bij centrale banken een belangrijke oorzaak van deze misstanden. Gurdgiev:
"During the pre-crisis boom in credit creation, national central banks of countries with rapid credit expansion lost core personnel competencies and skills to staff migration to the private financial services providers. The remaining staff often performed mechanical tasks of collating and repackaging data submitted by banks, but 'lost the key skills to actively investigate banks' balance sheets or draw up business performance models."
Dat belooft wat voor het komende toezicht op de 6.000 Europese systeembanken door de ECB, die daar nul komma nada ervaring mee heeft.
Het is natuurlijk onbetamelijk wat deze ongegeneerde fee-duivels doen, maar dat wordt mede mogelijk gemaakt door falende ambtenaren, centrale bankiers en overige officials. Het is tenslotte allemaal maar 'taxpoet', dat wil zeggen andermans geld.
Behalve voor dat oude Cypriotische vrouwtje, die haar opgebouwde pensioentje van 250.000 met anderhalve ton gestolen zag worden.
Klik hier voor een overzicht van mijn columns en volg mij hier op Twitter.
