Aan de vooravond van oorlog?

De wereldmachten doen dit weekeinde een laatste poging om het Iraanse kernprogramma een halt toe te brengen. De vijf permanente leden van de VN-Veiligheidsraad plus Duitsland praten met Iraanse onderhandelaars in Istanbul over de ontmanteling van een complex nabij de heilige stad Qom, een van de grootste Iraanse nucleaire installaties. Ook zouden de buitenlandse mogendheden van Iran eisen dat het hoogverrijkt uranium inruilt.

Teheran zal hiermee waarschijnlijk niet akkoord gaan. Min or meer dezelfde eisen lagen in januari 2011 op tafel. De P5+1 vroegen Iran het kernprogramma op te schorten; Iran wilde niet onderhandelen voor de economische sancties werden opgeheven. De onderhandelingen waren een mislukking.

Eenzelfde teleurstelling is dit weekeinde te verwachten. En dan? Militair ingrijpen wordt steeds waarschijnlijker. De Verenigde Staten hebben een tweede vliegdekschap naar de Perzische Golf gestuurd. Normaliter patrouilleert slechts een zo'n marineschip in het gebied. Aanvalshelikopters en ondersteunend personeel staan klaar in de Arabische Golfstaten en Saoedi-Arabië indien het tot een confrontatie komt.

De afgelopen weken lekte tal van berichten van de Israëlische zijde over de bereidwilligheid van dat land om Iran aan te vallen. Israël zou vrezen dat Iran binnenkort een "zone van immuniteit" intreedt waarna het voor Westerse landen onmogelijk wordt om het Iraanse kernprogramma definitief weg te vagen.

Dat is echter al het geval. Iran beschikt over tal van nucleaire installaties die door het westen van het land zijn verspreid. Israël kan niet zonder steun van de Verenigde Staten als die installaties binnen enkele dagen vernietigen. Dat hoeft ook niet, want niet alle locaties zijn geschikt om kernwapens te produceren. Sterker, van het merendeel is het onwaarschijnlijk dat ze enig militair nut dienen. De installaties van Natanz en Qom (Fordow) daarentegen zijn verdacht. Maar zelfs als die geheel worden vernietigd, kan Iran het programma binnen enkele jaren hervatten en begint het spel van vooraf aan.

Een Amerikaanse en/of Israëlische aanval zal Iran alleen maar sterken in de overtuiging dat het kernwapens nodig heeft om buitenlands ingrijpen af te weren. Landen die over kernwapens beschikken, worden immers niet aangevallen. Zie Noord-Korea.

Iran voelt zich omcirkeld door vijanden (dat is het ook) en denkt alleen met kernwapens (of tenminste de mogelijkheid om binnen korte tijd een kernwapen te bouwen) veilig te zijn. Israël, Saoedi-Arabië en de Verenigde Staten zeggen niet te kunnen accepteren dat het ayatollahregime over atoomwapens beschikt. When an immovable object meets an irresistible force, is de enige uitweg oorlog?

Foto: US Navy