Nationale ombudsman niet te spreken over politiebezoek demonstranten: "Gebeurt dit echt?"

Nieuwsuur bracht naar buiten dat de politie zelfs bij een demonstrant aan de deur stond om haar uit te horen over haar betrokkenheid bij protesten. Van Zutphen was niet mals in zijn reactie: "Ik heb nog nooit eerder gezien dat de politie aan de deur komt en vragen stelt over demonstraties."

Vorige week barstte de bom toen in Amersfoort twee agenten een vrouw bezochten die geregeld meedoet aan demonstraties. Alsof het niet gekker kon: de vrouw filmde het hele gebeuren en slingerde de beelden meteen online, wat de gemoederen flink deed oplaaien. Een van de agenten kwam met de vraag: "We hebben gemerkt dat je vaker bij demonstraties bent en daar wil ik wat over vragen, als je het niet erg vindt."

Van Zutphen was verbijsterd. "Het allereerste wat ik denk is: gebeurt dit echt? Een politieman die zulke vragen stelt en zegt dat je geen antwoord hoeft te geven, dan krijg ik als oud-strafrechter wel het idee dat hier een verdachte staat die door de politie wordt bevraagd."

De vrouw, die haar naam liever niet wil prijsgeven, vertelde aan het AD dat ze zich zwaar geïntimideerd voelde. "Zeker toen hij erover begon dat ik binnenkort ga verhuizen. Dat geeft de indruk dat je door de politie in de gaten wordt gehouden via sociale media," zei ze. Dit soort praktijken kunnen een verlammend effect hebben, waardoor mensen bang worden en protesten links laten liggen uit angst voor repercussies.

Het demonstratierecht is een van de pijlers van onze democratie, en Van Zutphen is vastberaden om dit grondig te onderzoeken. "Het is heel vreemd dat de politie zomaar bij iemand aanbelt en zegt dat je niet hoeft te antwoorden op vragen," aldus de ombudsman. Dit was geen huis-tuin-en-keukengesprekje met de wijkagent, benadrukte hij: "Dit was niet zomaar een praatje van de wijkagent. Dat is verontrustend. Het geeft een unheimisch gevoel."

De Nationale Ombudsman krijgt regelmatig klachten over politieoptreden tijdens demonstraties, vooral over vermeend buitenproportioneel geweld of arrestaties. Maar huisbezoeken aan demonstranten? Dat is nieuw, en Van Zutphen heeft er grote vragen bij.

De politie heeft inmiddels bakzeil gehaald en excuses aangeboden aan de vrouw in Amersfoort. Janny Knol, korpschef van de Nationale Politie, was duidelijk: "Dit had nooit op deze manier mogen gebeuren. Wat niet kan, is dat wij mensen aanspreken op hun deelname aan een demonstratie, of dat wij vragen naar hun standpunten. Wij zijn geen gedachtenpolitie." Ze gingen niet in op de precieze aanleiding van het bezoek vanwege privacyredenen, maar gaven ruiterlijk toe dat dit een fout was. "Wat de aanleiding ook is, deze vrouw had nooit op deze wijze benaderd mogen worden," aldus de politie.