Klimaat als excuus: de ware agenda van Milieudefensie onthuld

In het hoger beroep bij het Hof in Den Haag werd Milieudefensie hardhandig teruggefloten. Hun eis om Shell te dwingen tot een drastische emissiereductie werd verworpen omdat het geen enkel effect zou hebben op de wereldwijde CO2-uitstoot. Andere olieproducenten zouden simpelweg het gat vullen. Logisch, helder, en vooral: eerlijk.

Maar in plaats van zich te herpakken, is Milieudefensie in cassatie gegaan bij de Hoge Raad, aldus Lucas Bergkamp voor Wynia's Week. En met die stap maken ze iets overduidelijk: het gaat ze niet om effectiviteit, het gaat ze om symboliek. Shell moet gestraft worden, ongeacht of het enig verschil maakt voor het klimaat. Shell moet kapot, zelfs als het klimaat er geen fractie mee opschiet.

In cassatie voert Milieudefensie het bizarre standpunt dat effectiviteit van een maatregel geen voorwaarde mag zijn. Met andere woorden: zelfs als de reductie niets uithaalt, moet Shell haar emissies toch beperken. Daarmee trekken ze zelf het laatste gordijn weg dat hun intenties nog zou kunnen verhullen.

Volgens deze redenering zou je ook huizen kunnen verplichten om centrale verwarming te verwijderen, puur als moreel statement, ongeacht of dat bijdraagt aan minder uitstoot wereldwijd. Dit is geen milieubeleid meer – dit is ideologie. Dit is een aanval op productie, op energie, op vooruitgang.

De argumentatie wordt nog wranger als men kijkt naar de zogeheten 'verduidelijking' die Milieudefensie vroeg aan het Hof. Shell mocht de reductie niet realiseren door bedrijfsonderdelen te verkopen of te compenseren met duurzame overnames. Kortom: Shell mocht niet zelf bepalen hoe ze haar doelen zou halen. De rechter moest Shell in feite onteigenen, onder curatele stellen, tot uitvoerder maken van het klimaatdogma van Milieudefensie.

Dat zelfs het activistische Haagse hof dit te gortig vond, zegt veel. Want als de rechter eenmaal bedrijven kan dwingen hun bedrijfsvoering op te geven zónder aantoonbaar effect op het klimaat, dan is de industriële rechtsstaat definitief verleden tijd.

De strategie van Milieudefensie toont alle trekken van misleiding. Eerst vragen om onteigening via juridische omwegen, en als dat wordt afgewezen, net doen alsof het nooit nodig was. Zo wordt geprobeerd een kapotte rechtsconstructie te plakken met ideologische pleisters. Men hoopt dat de Hoge Raad blind is voor deze doorzichtige tactiek. Maar wie oplet, ziet wat hier werkelijk gebeurt: Milieudefensie gebruikt de rechter niet om klimaatverandering te stoppen, maar als wapen tegen industriële activiteit.

De juridische basis van Milieudefensies betoog is ronduit potsierlijk. Ze beroepen zich op de zogenaamde ‘kelderluikjurisprudentie’, een zaak waarin een man in een donker café door een openstaand luik viel. CO2-uitstoot vergelijken met een openstaand kelderluik is al vergezocht, maar Milieudefensie negeert gemakshalve dat Shell, als grote multinational, het gevaar van klimaatverandering allang publiekelijk erkent. En dat is – juridisch gezien – voldoende om niet aansprakelijk te zijn volgens diezelfde jurisprudentie.

Dus: wat blijft er dan nog over van hun zaak? Niets meer dan een ideologisch vluchtschip vol gaten.

Wat Milieudefensie werkelijk wil, is de ontmanteling van de Nederlandse industrie. De zaak tegen Shell is geen eindpunt, maar een blauwdruk. Als Shell valt, volgt Tata Steel. Dan komt de landbouw aan de beurt. Daarna misschien uw cv-ketel.

Het is een strategie van geleidelijke ondermijning, niet van milieubehoud. Geen klimaatwetenschapper ter wereld gelooft dat het verbannen van Nederlandse productiebedrijven iets uitricht tegen een wereldwijd probleem als klimaatverandering. Maar dat maakt Milieudefensie niets uit. Zij voeren oorlog tegen het systeem zelf.

De rechter moet geen politieke actor worden. Rechters zijn er om wetten toe te passen, niet om als groene wetgevers op de stoel van de democratie te gaan zitten. Dat is niet alleen gevaarlijk voor het bedrijfsleven, maar ook voor de burger, die straks geen betaalbare energie, banen of welvaart meer overhoudt.

Wat Milieudefensie doet, is niet strijden voor een beter milieu. Het is een schaamteloze poging tot het opleggen van een radicale agenda, verpakt als rechtszaak. Wie daar nog intrapt, heeft niet opgelet. Laten we hopen dat de Hoge Raad dat wel doet... en laten we Wynia's Week danken dat het hier broodnodige aandacht aan geeft!