Senioren in paniek door belletje huisarts: 'Of ik wel op de intensive care wil belanden?!'

Toenemende druk op de ziekenhuizen door het coronavirus begint in de rest van de samenleving merkbaar te worden. Ziekenhuizen (zeker in Noord-Holland) hebben de huisartsen gevraagd om met hun patiënten een gesprek 'over levenseinde' te voeren: 'Heeft u al nagedacht over of u (lang) aan de beademing zou willen op de ic?'

Zo'n gesprek voeren is bestaand beleid. Normaal gesproken wordt zo'n gesprek echter pas gevoerd als iemand oud is en/of binnen afzienbare tijd achteruit gaat. Logisch, want het is wel zo fijn om te weten wat iemand wil, door het te horen van diegene op een moment dat hij/zij nog goed bij is.

Dat beleid wordt nu echter op een totáál andere situatie toegepast en lijkt daardoor ontzettend immoreel. Het schiet senioren praktisch gegarandeerd in het verkeerde keelgat. En het ergste is nog dat dit nu waarschijnlijk uit pure noodzaak gebeurt. Ziekenhuizen vragen niet ineens om bestaand beleid uit te voeren. Zij zetten zich schrap en vrezen voor het ergste.

De bedoeling is namelijk om de intensive care-capaciteit gedurende deze pandemie zo hoog mogelijk te houden. Dat betekent aan de ene kant zoveel mogelijk bedden, ruimte, apparatuur en personeel beschikbaar hebben. Aan de andere kant betekent dat zoveel mogelijk patiënten van de ic weren, door broodnodige maar ijskoude, rationele beslissingen te maken: Een opa van 80 jaar oud met 20 procent kans op overleven of een moeder van 45 jaar met 15 procent kans? En wat als een dag wachten betekent dat opa morgen dood is en de moeder morgen waarschijnlijk nog leeft, maar slechts 10 procent kans op overleven heeft?

Ik kan me voorstellen dat het ontzettend moeilijk is om zoiets te moeten beslissen. En ik moet er al helemaal niet aan denken dat ik zo'n keuze van leven of dood maak. En vervolgens te horen krijg dat degene die 'we' aan het redden zijn dat eigenlijk helemaal niet wilde (en die andere patiënt juist wél). Ik zou in zo'n geval de wensen van de patiënten ook zo duidelijk mogelijk in kaart willen hebben gebracht.

Maar dat dit logisch, rationeel en wat mij betreft zelfs noodzakelijk is, doet niets af aan het feit dat dit net zo ongelofelijk kil, wrang en mensonterend is. Senioren voelen zich natuurlijk als grof vuil aan de kant gezet door zo'n vraag. Ze zijn ook terecht boos... Maar dat verandert helaas niets aan het dilemma dat zich aan de hulpverleners heeft opgedrongen, waardoor zij waarschijnlijk binnenkort keuzes zullen moeten maken.