Pieter Omtzigt presenteert verkiezingsprogramma: "Is dit te doen in vier jaar? Nee, dit is op geen enkele manier te doen"

Omtzigt en zijn partijgenoten, Eddy van Hijum stond naast Omtzigt op het podium, hebben voor een partijprogramma gekozen waarvan ze zelf vinden dat het voorbij gaat aan het oude "links-rechts-denken." Wat, zei Omtzigt, eigenlijk zijn ze daar bij NSC wel een beetje klaar mee. Op sommige onderwerpen is NSC 'links', maar op andere issues weer 'rechts.' Wat wil dat zeggen?

Het programma van NSC begint met technische veranderingen die de partij wil invoeren. Zo moet er een grondwettelijk hof komen. Dit hof moet wetten toetsen aan de grondwet: als de overheid iets wil, mag dat dan wel? Of is de nieuwe wet in strijd met de grondwet en dus met de grondrechten van Nederlanders? Als het laatste het geval is kan het grondwettelijk hof de wet dan in de prullenbak gooien.

Ook wil NSC een regionaal kiesstelsel invoeren. Dit houdt in dat iedere regio in Nederland eigen volksvertegenwoordigers krijgt. Het denken achter dit systeem - dat overigens echt goed is en overgenomen zou moeten worden door alle andere partijen - is dat je er zo voor zorgt dat het parlement het héle land werkelijk gaat dienen, en niet obsessief bezig blijft met de Randstad, zoals het geval nu wel is.

Daarnaast wil NSC komen met wetten om beter toezicht te houden op de uitvoering van overheidsbeleid en de partij vindt het belangrijk om klokkenluiders te beschermen. Want, zei Omtzigt, in verband met de Toeslagenaffaire is er maar één Belastingdienstmedewerker ontslagen: de klokkenluider die de Toeslagenaffaire aan de kaak stelde.

De woningnood is groot in Nederland, zei Omtzigt. NSC wil hard werken met woningcorporaties om daar iets aan te doen. Gebeurt dat niet, aldus Omtzigt, dan wordt dit probleem de komende tijd alleen maar groter. Dat zou desastreus zijn.

Omtzigt had ook - en misschien wel vooral - heel veel oog voor bestaanszekerheid. Hij merkte op dat 400.000 Nederlanders momenteel hun eten niet kunnen betalen. Dat is onacceptabel - en nog eens in strijd met de Grondwet ook, want daarin staat duidelijk dat de staat de taak heeft ervoor te zorgen dat mensen bestaanszekerheid hebben. 

Voedsel, energie, wonen en zorg moeten voor iedereen betaalbaar en toegankelijk zijn, zei Omtzigt. Punt.

NSC wil flink huishouden in de zorg. Daarom wil de partij eerst en vooral iets doen aan de bureaucratie. Daar willen Van Hijum en Omtzigt "rigoreus" in snijden. Daarbij willen ze ervoor zorgen dat artsen en verplegers meer tijd kunnen doorbrengen met hun patiënten.

Wat het onderwijs betreft houdt NSC zich even vooral bezig met de taal die gesproken wordt op universiteiten. Dat moet Nederlands zijn. Een paar studies zouden nog in het Engels moeten kunnen, maar de spreektaal moet onze eigen taal zijn.

Waarom? Omdat we zien dat er te veel buitenlandse studenten zijn in Nederland. Die hebben tegenwoordig - met dank aan een linkse rechter - zelfs rechts op een basisbeurs als ze per week slechts 8 uur werken. Dat kunnen we alleen beëindigen, aldus Omtzigt, als we Nederlands de voertaal is op universiteiten. Dan houd je verreweg de meeste buitenlandse studenten buiten de deur. Dan kunnen Nederlandse studenten aan Nederlandse universiteiten studeren - en kunnen ze ook weer kamers vinden om in te wonen, wat toch wel plezant zou zijn.

Omtzigt wil de asielimmigratie beperken. Ook wil hij dat migranten die niet mogen blijven sneller uit het land gewerkt worden. Om die doelen te bereiken wil hij bilaterale en/of Europese immigratie-akkoorden.

Wel zei Omtzigt duidelijk dat NSC voor opvang van asielzoekers is, alleen in minder grote aantallen dan nu - en dus terwijl afgewezen asielzoekers sneller teruggestuurd worden. Daarbij wil hij, zei hij, wel "oog houden voor het draagvlak" onder Nederlanders voor het asielbeleid.

Nou, Pieter, als je dat serieus meent dan zit er maar één ding op: de massa-immigratie afschaffen en een normaal immigratiebeleid implementeren.

Dit deel van het verkiezingsprogramma noemde Omtzigt zelf "rechts." En, zei hij, op deze onderwerpen kan NSC beter samenwerken met centrum en rechtse partij dan met de linkse partijen. Op de andere onderwerpen, daarentegen, denkt hij juist beter samen te werken met línkse partijen.

Omtzigt zei ook heel duidelijk dat NSC voor het lidmaatschap van de Europese Unie is. Hij is niet van plan om daarmee te breken. Maar, zei hij, ze willen het wel zo gaan doen dat als de EU met regels komt waar zij niet in geloven, dat Nederland dan opt-outs bedingt. Hij acht dat mogelijk. De vraag is natuurlijk of de EU dat gaat accepteren, maar soit, Omtzigt denkt dat het mogelijk is.

Wat betreft het klimaat en de 'gezonde leefomgeving' wil Omtzigt ook fors ingrijpen. Net als de linkse partijen, eigenlijk.

Ten eerste wil hij de opwarming beperken. Dat wil hij doen - jawel - door onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te beperken. Omtzigt gaat dus mee in het groene gezeur van de rest van het kartel, en dan met name van de ranzige linkse artikelen.

Dat gezegd hebbende zegt Omtzigt dat 'de strijd tegen de opwarming' en vóór een betere leefomgeving niet ten koste mag gaan van de bestaanszekerheid. Die term is écht zijn stokpaardje, trouwens.

Tegelijkertijd moeten de "Tesla-subsidies" stoppen. Die werken niet, aldus Omtzigt, en kosten alleen maar geld. Verder wil NSC "onze energie vergroenen" maar de industrie "niet verjagen."

Windmolenparken en zonnepanelen vindt NSC geweldig. Maar niet op een weiland. Daar wil hij direct een einde aan maken. Windmolenparken moeten voortaan gebouwd worden op zee. En zonnepanelen moeten aangelegd worden "op daken."

Maar daar eindigt het niet. Ook wil Omtzigt oude huizen beter isoleren, het energienetwerk versterken "en tenminste twee nieuwe kerncentrales" bouwen.

NSC is qua groene energie dus links... Maar niet extreem links. Zeg maar - even kijken hoor - ... CDA.

Wat betreft de veestapel: als je dacht dat Omtzigt honderd procent voor de boeren zou kiezen dan kom je bedrogen uit. NSC wil zich presenteren als "voor de regio," als een soort van hernieuwd CDA wat dat betreft, maar de partij gaat wel degelijk mee in de stikstofonzin.

NSC wil dat de bouw van megastallen stopt... en zoals ik het begreep, mogelijk dat bestaande megastallen verdwijnen. Ook zal de veestapel onder NSC echt wel verminderen.

Wat NSC naar eigen zeggen onderscheidt van de rest van het kartel is dat de partij niet wil dat dit ten koste gaat van de hele boerensector én dat er gekeken wordt naar ándere manieren 'om stikstof te beperken.'

NSC wil ook dat de regio centraal komt te staan in ons land. Er moeten goede publieke voorzieningen komen in alle regio's en er moeten bindende afspraken gemaakt worden over investeringen (door de staat) in de regionale economie. Ook wil NSC "de bereikbaarheid" verbeteren, wat onder meer moet gebeuren door te "investeren in goed openbaar vervoer."

Natuurlijk is de kiesstelselhervorming die NSC wil ook bedoeld om de regio's te versterken. Het zorgt er namelijk voor dat regio's eigen afvaardigingen krijgen.

Tenslotte wil NSC geen kilometerheffing maar wél "een regionale aanpak van natuurherstel." Daarbij moet er dan een combinatie komen van behoud van de boerensector (zover dat kan) en het "verbeteren van de leefbaarheid."

Ironisch genoeg zei Omtzigt dat het "natuurlijk" niet mogelijk is om al die plannen uit te voeren. "Is dit te doen in vier jaar?" vroeg hij retorisch. "Nee, dit is op geen enkele manier te doen."

Wat wel kan? Nou, NSC kan een begin maken van "het oplossen van de politieke problemen" in ons land. Maar, zei Omtzigt, puinhopen die in 15 tot 20 jaar veroorzaakt zijn kun je niet in vier jaar weer oplossen. Daar is veel meer tijd voor nodig.

Aan de ene kant is dat natuurlijk een belangrijke en goede waarschuwing, maar aan de andere kant betekent het ook dat als NSC wint en er over via jaar weinig verbeterd is, dat de partij zichzelf dan bij voorbaat al een excuus heeft gegeven. "Ja, sorry, we zeiden al dat het een project van de lange termijn moest worden!"

Vervolgens kunnen ze de verkiezingen daarna nog een keer winnen en daarna nog een keer... met elke keer hetzelfde excuus als 'reden' voor een gebrek aan herstel.

Dit was min of meer wat NSC wil. Er werd ook nog wat gezegd over digitalisering en vergelijkbare onderwerpen, maar de crux van het verhaal is zoals hierboven beschreven.

Inhoudelijk zie je dat NSC écht een herstart van het CDA is. Op bijna al deze punten zullen CDA'ers: "Ja en amen" zeggen. Of beter gezegd, oude CDA'ers zullen dat doen. Het huidige gajes dat het daar voor het zeggen heeft doet dat natuurlijk niet, want systeemhervormingen willen ze daar echt niet.

Als je naar Omtzigt luisterde werd ook duidelijk dat hij denkt dat hij op de meeste punten kan en wil samenwerken met linkse partijen... terwijl hij de deur ook wel wat openhoudt naar een paar rechtse partijen. Er moet dus rekening mee gehouden worden dat NSC, als het de grootste partij van het land wordt, in eerste instantie naar GroenLinks/PvdA beweegt, en daar dan wat mogelijke partner bijzoekt.

Welke? BBB wellicht, als Caroline van der Plas tenminste echt concessies wil doen op stikstof, en wellicht de VVD. In principe stevenen we nu dus af op een coalitie van GroenLinks/PvdA-NSC-BBB-VVD. Iets anders kan ik er niet van maken...

Het enige dat dit nachtmerriescenario kan tegenhouden is dat ándere partijen - op rechts - te groot worden om te kunnen negeren. FVD met name moet natuurlijk een flink aantal zetels binnenslepen, en datzelfde geldt voor de PVV (hoewel de PVV wel heel erg bereid is in te leveren om maar mee te mogen doen, dus je moet je afvragen in hoeverre participatie van de PVV écht impact gaat hebben op inhoudelijke veranderingen van het beleid).