Dr. Pieter Omtzigt, NSC leider, heeft in zijn HJ Schoo
lezing een pleidooi gehouden voor een sociale-markteconomie, met een nieuw
belastingstelsel, minder marktwerking en meer overheidsregie. Meer overheid:
neigt Omtzigt naar socialisme? Huilbuien
Omtzigt is econometrist. Econometrie is een studie van 95%
wiskunde en 5% economie. Dat leidt ertoe dat deze academici denken dat wat
wiskundig klopt, ook zal kloppen in de economie, de samenleving. Het kan aldus
toegepast kan worden conform het model. Ze kennen geen twijfel, want wiskundig
klopt het toch? Als er dan mensen zijn die het anders zien treedt er
kortsluiting op, woede en soms huilbuien. Deze lieden verdienen geen
pragmatisch leiderschap te krijgen. Ze zijn wereldvreemd.
Meer of minder
overheid?
Omtzigt: “de ruimte die voor burgers is weggelegd krimpt,
omdat we enkel marktwerking toepassen. We vergeten dat in sectoren als zorg,
onderwijs en volkshuisvesting andere waarden minstens zo belangrijk zijn als
marktwaarde.”
De kwestie meer of minder overheid en markt blijft boeien.
Links wil meer overheid, communisten en socialisten willen zelfs een
dwangmatige overheid, Big Brother. Het werkt niet en leidt tot autocratie.
Rechts wil minder overheid. De kreet geldt: marktwerking waar het kan, overheid
waar het moet. Hier wringt de schoen. Omtzigt heeft zelf gezien hoe het mis
ging in de toeslagenaffaire. Hij wil toch meer overheid. Onbegrijpelijk.
Overheid zoals het niet moet
Tijdens Rutte 1-4 is de overheid te prominent aanwezig, maar
heeft ook geschitterd door afwezigheid. De overheid faalt in de
Toeslagenaffaire, Groningen, NS, regelstsunami, vestigingsklimaat, milieu,
woningen, et cetera. De overheid is afwezig bij het handhaven van de
rechtsstaat bij XR op snelwegen, moslim demonstraties in stations, drugs en
criminaliteit. De overheid heeft gefaald in het migratiebeleid, de chaos. De
overheidsuitgaven zijn enorm toegenomen evenals het aantal ambtenaren. Kortom,
het overheidsbeslag was en is hoog, de effectiviteit is te laag. Het gevolg is
ook dat dit kabinet geen financiële armslag heeft. Bezuinigen! Mes in het
ambtenaren apparaat, Milei werkt. We kennen geen “ongebreideld liberalisme”
zoals Omtzigt meent. Integendeel, de overheid zit in de poriën van onze
samenleving. Overal waar de overheid verschijnt gaat het mis. Meer markt waar
het kan, svp.
Overheid: in je hok!
Omtzigt: “De overheid is uitgehold en heeft daardoor te
weinig kennis van primaire processen.” Dat is correct. Een nieuw
belastingstelsel met minder regels en een kleine wig is inderdaad hoog nodig.
Meer prikkel om te werken. Bestaanszekerheid is onzin. Het bestaan kent geen
zekerheid. De verzorgingsstaat en open grenzen gaan niet samen, dat ziet Omtzigt
goed. Omtzigt wil meer focus op Nederland en minder op internationaal. Dat
lijkt me ook uitstekend als dat betekent dat we onze soevereiniteit terugpakken
in Brussel. Draghi komt met snode plannen om een kapitaalmarktunie op te zetten
met eurobonds voor industriebeleid, op weg naar een onomkeerbare autocratie,
geleid door Brussel. Gaat Omtzigt daar voor liggen?
Starre Technocraat
Mijn conclusie is dat ‘meer overheid’ botst met ‘minder
overheid’ van de PVV. Een effectievere overheid is inderdaad nodig. Meer focus
op Nederland is prima, minder op internationaal. Grenzen semipermeabel. Dat
brengt het vertrouwen van burgers terug. Neigt Omtzigt naar socialisme? Hij
maakt wel die indruk en Timmermans zal dit prachtig vinden. Toch denk ik niet
dat Omtzigt die kant op wil. Hij trekt verkeerde conclusie uit de Toeslagen
affaire. Is Omtzigt pragmatisch leider? Nee, hij is een starre technocraat.
Maar die zijn ook bruikbaar: horses for courses!
Frits Bosch is econoom en socioloog. Hij is tevens auteur van “Risico als obsessie”, “Dat is het risico”, “Wereld op een keerpunt” “Onbehagen bij de elite”, “Schaft ook Nederland zich af?” en “Feminisme op de werkvloer”. Zijn meest recente boek is Kafkaistan.