In Slowakije heeft de proRusland partij Smer van Robert Fico gewonnen. Fico zal het waarschijnlijk lukken om over rechts een nieuwe coalitie te vormen. De Smer is kritisch over de EU. Fico wil geen middelen meer sturen naar Oekraïne. Vredesbesprekingen dienen snel plaats te vinden. Smer wil grenzen dicht voor asielzoekers. Dit zal de controversiële EC voorzitter Ursula von der Leyen c.s. uiteraard niet lekker zitten. Het is reden om nog eens goed het huidige EU model te overdenken.
Er doet zich een toenemend probleem voor aan de oostflank van de Europese Unie. De lidstaten daar willen wel lid blijven van de EU club maar zich niet aan de voorwaarden ervan onderwerpen. Ze kunnen statutair niet uit de club verwijderd worden. Hen kan wel miljarden steun ontzegd worden en dat gebeurt ook. Alle kritiek op Hongarije en Polen vanuit de EU zet geen zoden aan de dijk. Integendeel, het toont aan dat de EU machteloos is.
Nu is aan de orde om de huidige club van 27 EU lidstaten te vergroten naar 36. Daar zitten ook beruchte Balkanlanden bij die elkaar etnisch haten, corrupt tot op het bot. Die uitbreiding maakt de EU zwakker in plaats van sterker. Van de huidige 27 lidstaten halen 18 lidstaten meer geld uit de club dan ze erin steken. Dat wil zeggen dat 9 noordelijke landen, inclusief Nederland er (veel) meer geld insteken dan ze ervoor terugkrijgen. Dit doen ze voor het goede doel vanuit gulle belastingbetalers, de Transferunie. Hoe pijnlijk is het voor noordelijke belastingbetalers om te zien dat hun gulheid van vele miljarden niet beloond wordt. Voor hen is het zuur, niet het zoet want zij vangen massa immigratie op terwijl de anderen de grenzen sluiten maar wel genieten van de transfers. Het is buitengewoon onrechtvaardig. Maar wat niet weet, dat niet deert. Hush, hush.
Met de uitbreiding met 9 armlastige landen wellicht Oekraïne op den duur erbij, zal de transferunie een ander karakter moeten krijgen. Het zal niet zo kunnen zijn dat 27 armlastige landen aan de mem van 9 landen kunnen zuigen. Daar komt bij dat uit die mem steeds minder melk komt, ook wij hebben steeds meer problemen met toenemende armoede. De Transferunie moet anders of helemaal stoppen. Dat voor wat betreft economie. Nu het sociaal-culturele verhaal.
Het model van de EU klopt niet. Het wrikt langs alle kanten. De Europese Gemeenschappen is in oorsprong bedoeld om elkaars economieën te stimuleren via liberalisering van kapitaal en arbeid binnen de lidstaten. Allengs is de samenwerking voortgeschreden via een gigantische geldverslindende bureaucratie in België en Luxemburg. De opzet is nu verworden tot macht centraliseren via soevereiniteitsoverdracht want “Europa moet een politieke wereldmacht worden.” Dat is nog steeds niet gelukt. Integendeel, de verdeeldheid roept minachting op zoals Donald Trump duidelijk maakt, maar ook anderen zien de EU politiek niet staan. De EU is politiek zowel intern als extern buitengewoon ineffectief gebleken. Frans Timmermans was Kampioen Massa immigratie, de Europese landen moeten volgens hem hoognodig ‘divers’ worden. Het EU beleid was en is desastreus. Hoe kan Volt ziende zo blind zijn.
Het model klopt niet. De EU zegt culturele verschillen binnen de EU toe te juichen. Maar de EU realiseert zich kennelijk niet dat aan die verschillen ook politieke consequenties vastzitten. Het gaat in de EU nu naar rechts, weg van de de huidige linkse regeringen die nu nog (in afnemende mate) aan de macht zijn. De pendule zwaait weer de andere kant op. De culturele en politieke verschillen zijn niet weg te poetsen al wil de EU dit nog zo graag. Integratie kun je niet afdwingen. “Europese normen en waarden” bestaan niet, het is lucht. Dat betekent dat de EU moet bijdraaien, maar doet dat niet, zie eurobonds en bankenunie bijvoorbeeld. De gedachte is naar risicodeling met moral hazard als resultaat. De feestvierders kunnen doorgaan met feestvieren, begrotingstekorten en staatsschulden “allover the place.”
Als ooit de oorlog voorbij is resteert een berooid en Getraumatiseerde Oekraïne. Von der Leyen heeft al beloofd dat het land bij de EU kan komen. Dat betekent dat de portemonnee van de 27 lidstaten ernstig bedreigd wordt. Rusland haar ons. Was dit de ultieme opzet van Poetin? Oekraïne kan ons blut maken.
Wat te doen EU? Zoals het model nu in elkaar steekt kan het niet langer om 9 armzalige lidstaten erbij te halen. Je bent blind als je dat niet ziet. De keuze is:
1. Europese Unie verdelen in verschillende snelheden en mate van samenwerking: the Good, the Bad and the Ugli, of 2. Een veel losser verband naar een Club van Gelijke Monniken met Gelijke Kappen. Overweeg de euro te beëindigen, dit experiment past niet langer bij uitbreiding. Draghi’s ‘whatever it takes’ is nu uit den boze.
Ik ga voor model 2. Als niets wordt gedaan aan het model zal ook de roep binnen the Good om de EU te verlaten steeds luider worden. Wat nodig is: soevereiniteitsoverdracht terugdraaien en lidstaten dus soevereiniteit teruggeven. De vreselijke EU bureaucratie dient ontmanteld te worden. De Transferunie dient beëindigd te worden. De EU moet weer terug naar de basis: een club die bedoeld is om economische samenwerking te bevorderen binnen een zekere mate van vrijblijvendheid. Europese normen en waarden niet langer afdwingen. Uitbreiding wordt dan makkelijker mogelijk.
De EU moet terug in het hok wil het overleven en niet uit elkaar vallen. De EU moet terug in het hok voor eigen bestwil. Ik ben hier helaas niet optimistisch over. Het vizier van de EU en van huidige politici van the Good staat op uitbreiding zonder aanpassing van het model. Ik voorzie dat het pas echt anders wordt als de AfD aan de macht komt met Dexit. Duitsland was leidend in de twintigste eeuw. Ook in de een en twintigste eeuw?
Frits Bosch is econoom en socioloog. Hij is tevens auteur van “Risico als obsessie”, “Dat is het risico”, “Wereld op een keerpunt” “Onbehagen bij de elite”, “Schaft ook Nederland zich af?”, “Feminisme op de werkvloer” en ''Kafkaistan''.