-Frits Bosch- De obligatiemarkten zijn extreem riskant en ongeschikt voor individueel risico voor pensioenfondsdeelnemers Deel 2
Ik omschreef dat de aandelenmarkt extreem overgewaardeerd is en dat deelnemers van pensioenfondsen ‘in’ kunnen zijn voor een buitengewoon ongure verrassing, vooral in het nieuwe pensioensysteem waarin zij de beleggingsrisico’s individueel gaan dragen. Geen probleem, dan gaan zij toch in risicomijdende obligaties beleggen?! Mispoes, de risico’s in de obligatiemarkt zijn even groot. En alweer stammen de risico’s uit de Verenigde Staten.
Staatsschuld VS steigert
Aankomend president Donald Trump start met een vervelende erfenis uit het verleden. De staatsschuld van de VS is 36.000 miljard dollar ofwel 36 triljoen. Daar komt jaarlijks 1.800 miljard bij. Dat is alleen financierbaar als de rente laag blijft. Nu is dat nog net te doen bij de huidige rente van 3,7% maar dat wordt niet financierbaar bij een rente van 7% in een schuld-rente spiraal naar boven. Trump wil lage belastingen. Dat betekent dat via de begroting een lager gedeelte van de staatsschuld kan worden gedekt door belastingen. In een ongunstig scenario zou over tien jaar al meer dan de helft van de belastinginkomsten nodig zijn om de staatsschuld te dekken. Dan is Trump dan allang geen president meer, wie dan leeft…
Lees ook
Gaat het Musk lukken?
De oplossing waar de regering Trump voor gaat is hakken in de overheidsuitgaven. Daar is Elon Musk voor ingehuurd, of liever gezegd hij heeft zichzelf daarvoor ingehuurd. Musk doet dat is zijn DOGE departement, startend met een schare ambtenaren te ontslaan. Er zijn diverse economen die betuigen dat Musk zal falen. Hij wilde eerst het budget met 2 triljoen kappen maar nu 0,5 triljoen dollar, toch nog een gigantische klus. Of het terugdringen van overheidsuitgaven gaat lukken is de vraag, want de voorstellen moeten door het Congres. Het is altijd makkelijker overheidsuitgaven te verhogen dan te verminderen. Maar er is nog een gevaar voor de regering.
Grote obligatiebezitters roeren zich
De grootste obligatiebeheerders kunnen zich gaan keren tegen Trump. Gegeven de enorme pakketten obligaties die zij bezitten kunnen zij deze markt bespelen. Ze kunnen pakketten obligaties op de markt gooien waardoor de rente die betaald moet worden om om nieuwe te kunnen slijten omhooggaat. Grote obligatiebeleggers als Pimco en T Rowe Price rekenen op een marktrente van boven 6%. Dat brengt de staatsschuld in het nauw qua financierbaarheid. Dan is verhoging van de belastingen nodig of anders wordt nog meer hakken in het overheidsbudget noodzakelijk. Dat zal sociale consequenties hebben die Trump bij zijn achterban niet populairder maakt. Trump zou Powell kunnen dwingen niet mee te gaan in renteverhogingen en de rente te verlagen. Maar steigerende inflatie zou dan zijn deel zijn en dat was nou net wat Joe Biden zo impopulair maakte. We zijn zeer benieuwd hoe Trump zich hieruit gaat redden en of hem dat überhaupt gaat lukken.
Het gaat langs het randje
De slotsom is dat Trump voor een buitengewoon lastige opgave staat. Hij wil de belastingen verlagen om de lagere stand en middenstand te stimuleren en de economische groei aan te zwengelen. Dat gaat moeilijk samen met een groeiende staatsschuld. De overheidsuitgaven verminderen is een moeizame operatie. Veel is afhankelijk van de rente-ontwikkeling en hoe de grote obligatiemarktpartijen zich gedragen. De obligatiemarkt en aandelenmarkt zijn communicerende vaten. Het zijn de mondiaal grootste beurzen en ze communiceren ook met Europa. Met name de Amsterdamse beurs communiceert sterk met New York.
Beurzen extreem riskant
Pensioenfondsen beleggen overwegende in aandelen en obligaties in verhoudingen die voor deelnemers afhankelijk is van hun specifieke lifecycle. Het mooiste scenario is dat deze beurzen in een kabbelend lijntje naar boven gaan. Maar zo zitten ze niet in mekaar. Ze kunnen fors bijten. De aandelenmarkt is extreem overgewaardeerd ‘by any standard’. De obligatiemarkt ligt er extreem riskant bij. Beide risico’s stammen uit de VS, hoewel de risico’s in de vastgoedmarkt uit China stammen. Dit is een giftig mengsel.
Blijf weg van nieuw pensioensysteem
Het beursklimaat is onguur en per se ongeschikt voor risicomijdende partijen zoals pensioenfondsen om hun deelnemers individueel risico’s te laten lopen. Het is onverantwoord. Het advies luidt nogmaals om niet verder te gaan op de heilloze weg naar het nieuwe pensioensysteem met individueel risico. Het is geen weg met bloeiende rozen maar thans met venig blaffende bloedhonden. Doe het niet.
Frits Bosch, econoom en socioloog, auteur van Links Verdriet.
