-Frits Bosch- China verandert van koers. Laten westerlingen de botte bijl thuislaten

Deng Xiaoping was geweldig
Deng Xiaoping (1912-1977) heeft China op een gigantisch economisch groeipad gezet. De bevolking droeg hem op handen want ze hadden het nog nooit zo goed gehad. Hij bond de rol van de staat in ten gunste van particulier ondernemerschap. Deng wilde een scheiding tussen de CCCP en de regering in een collectief leiderschap opererend bij consensus. Deng wilde voor China een bescheiden rol op het wereldtoneel. Deng liet keihard militair ingrijpen tijdens de Tiananmen demonstraties.

Xi is een dictator
Xi Jingping doet veel van Deng’s nalatenschap teniet. Xi wil geen collectief leiderschap maar enkel zijn leiderschap. Xi gaat voor een groeimodel dat door de staat gedomineerd wordt. Zijn ‘gemeenschappelijk voorspoed’ campagne bestrijdt de miljardairs en zorgt voor inkomstengelijkheid naar marxistisch model. Xi voert ook sociaal-culturele wijzigingen door.

Tijdens Deng zijn Westerse juridische tekstboeken gekopieerd plus alles op het gebied van fiscale en monetaire regelgeving. Voor Xi is iedere Westerse invloed taboe en voortaan moet de regelgeving enkel geënt zijn op de “5000 jaar oude traditie”. Xi wil ook loskomen van internationale verdragen die door westerlingen zijn opgesteld met een Westers mensbeeld in gedachten.

Chinees model is superieur
Xi benadrukt dat het Chinese model superieur is aan het Westerse. Xi: “het Chinese model zorgt voor een snelle economisch groei en een sociale stabiliteit op de lange termijn. Dit is een collectieve democratie. De Westerse democratie zorgt voor chaos.” Ieder die dit anders ziet, intern of extern, wordt verketterd, of erger. China is verre van een democratie maar een autocratie. Tijdens Xi is er veel meer aandacht voor gedwongen assimilatie naar de Han cultuur, voor Tibettanen, Hong Kong en op den duur voor Taiwan.

De economie hapert en de bevolking krimpt. Na de Covid-epidemie lijkt de gang eruit. Delen van de bevolking gaan morren. Xi verklaart dat zijn beleid consistent is aan 5000 jaar Chinese cultuur en dat is de reden dat China het eigen nationalistische pad moet volgen. Anders dan Deng wil Xi dat China haar geëigende plaats op het wereldtoneel weer moet innemen, toen het nummer één was tot rond 1700 en voorbijgestreefd werd door het Westen. Chinezen zijn de vernedering van de Opium oorlogen tegen Engeland niet vergeten.

Kissinger was een vriend
China is onder Xi veel nationalistischer en expansiever geworden en dus ook minder makkelijk om het land qua beleid te bereiken en waar te bestrijden. Het land is enerzijds sociaal-cultureel inwaarts gekeerd, maar op economisch gebied neo-imperialistisch. China is contra het Westen gekeerd en gaat daarmee de strijd aan. Het is belangrijk dat westerse leiders ook kennis nemen van de Chinese historie. Laat zien dat je interesse hebt in het land, zoals Henry Kissinger naar China toog pal voor zijn dood en daar als een vriend ontvangen werd.

China doorzien is belangrijk
Men kan vrienden worden met Chinezen mits er respect en begrip getoond wordt, waar mogelijk. Aan die voorwaarden voldoen westerlingen lang niet altijd. China is een complex land met een gedachtengoed dat voor Westerlingen lastig te vatten is. Ze denken anders. Het individu is minder waard, het draait om het collectief. Het is te hopen dat westerse leiders begrijpen welke koers China vaart en daarmee omzichtig omgaan.