Wie wint er werkelijk bij Schotse onafhankelijkheid?

Nog maar honderd dagen tot het referendum over de Schotse onafhankelijkheid en de campagne is in volle gang. Het gaat spannend worden want uit de recente peilingen blijken de Schotten zeer verdeeld. De Schots premier Alex Salmond nam het initatief tot het referendum als voorman van de Schots-nationalistische SNP en geeft nu leiding aan de voor-campagne. De Britse regering voert een felle tegencampagne. Maar het zijn juist de Engelsen en Conservatieven die veel te winnen hebben met een Schots uittreden.  

Het Verenigd Koninkrijk heeft een vreemde constructie. Er bestaan parlementen voor Schotland, Wales en Noord-Ierland en er is zelfs een London Assembly. Veel bevoegdheden zijn verschoven naar die regionale parlementen maar Engeland heeft niet zo’n parlement. Met als gevolg dat Schotten (en Welshen en Noord-Ieren) wel Engels beleid kunnen beïnvloeden in het Brits parlement maar Engelse parlementariërs dat omgekeerd niet kunnen. Dat is een scheve verhouding.  

Sowieso is Schotland geen wingewest zoals Vlaanderen dat bijvoorbeeld wel is. Het Nee-kamp voert dan ook niet voor niets campagne met als een van de argumenten dat er zoveel Britse subsidies verloren zouden gaan. Met 8,4 % van de Britse bevolking en 8,3 % van de Britse economie, wordt 9,2 % van de Britse belastingen in Schotland besteed. Per saldo ontvangen Schotten twee tot drieduizend pond meer dan ze betalen.

Het is dus niet alleen Schotland dat zijn onafhankelijkheid en zelfbeschikkingsrecht wint met een ‘ja’ in het referendum, het is ook Engeland dat een stukje zelfbeschikking en geld terugkrijgt.

De grootste verliezers bij een Schotse onafhankelijkheid zouden Labour en de Liberal Democrats zijn. Schotland is zo links als de pest en hetzelfde geldt voor hun nationalistische partij die het referendum heeft aangevraagd. Bij de laatste verkiezingen wonnen de Conservatieven er maar één zetel van de 59. Labour haalde er 41 en LibDem 11. Er wordt binnen de Britse politiek zelfs gefluisterd dat Labour nooit meer een meerderheid zou kunnen halen zonder Schotland.
Misschien is dat wat overdreven gesteld maar het maakt het in elk geval een stuk lastiger voor Labour. Schotland is een echt links bolwerk, vergelijkbaar met Noord-Nederland hier. Als Schotland bij de laatste verkiezingen niet had meegedaan, had Cameron een ruime meerderheid van 19 parlementariërs gehad, in plaats van 19 tekort. Ook voor UKIP zou het goed nieuws kunnen zijn, die partij haalde bij de Europese verkiezingen hun slechtste resultaat in Schotland, waar het slechts één van de zes zetels won, hoewel het de vraag is hoe dat zich vertaald naar landelijke uitslagen.

Het is erg jammer dat de SNP zo eurofiel is. Het zou dadelijk zomaar kunnen dat de Britten uittreden en de Schotten toetreden tot de Europese Unie. Je kunt je afvragen wat de Schotten dan gewonnen hebben, uiteindelijk heeft Brussel meer invloed op het Schotse beleid dan Londen. Als de Schotten ‘ja’-stemmen, en dat is een grote áls, dan is het te hopen dat ze de eurofiele en linkse SNP snel terzijde schuiven, maar ik vrees dat dat uitzicht van weinig realisme getuigd. Wel is duidelijk dat de Conservatieven hoe dan ook winnen. Stemt Schotland ja, is de Unie gered, stemt Schotland nee, komt Labour in een lastig parket.