Wie gaat Duitsland leiden?

Vandaag kondigde Guido Westerwelle zijn vertrek aan als partijleider van de rechts-liberale FDP. Heel verrassend komt zijn aanstaande afscheid niet; in deelstaat Baden-Württemberg werd zijn partij door midden gehakt en ook landelijk maakt de FDP niet de beste tijden door.

Op rechts valt er bij onze oosterburen sowieso al niet zo veel lol te beleven. Merkel is al een jaar bezig met haar vooralsnog onaangekondigde afscheid, haar mateloos populaire kroonprins Zu Guttenberg heeft om welbekende redenen de actieve politiek verlaten en nu komt ook de FDP zonder partijleider te zitten.

Merkel is bepaald niet gediend bij de huidige situatie; de bondskanselier beseft dat ze een houdbaarheidsdatum heeft, maar kan op het moment de politiek niet verlaten zonder daarmee de sociaal-democraten en die Grünen in het zadel te hijsen. De verhoudingen zijn namelijk maar broos; met hangen en wurgen slaagden Westerwelles FDP en Merkels CDU/CSU er twee jaar geleden in om een coalitie te formeren. Voordien vochten de christendemocraten en de sociaal-democraten elkaar het kabinet uit zoals alleen christendemocraten en sociaal-democraten dat kunnen.

Merkels CDU blijft opvallend genoeg stabiel in de peilingen, maar Westerwelle heeft het aanzienlijk zwaarder. Als we de pollsters van Forsa mogen geloven, dan verliest de FDP tweederde van haar stemmen, en wel aan de sociaal-democratische SPD en aan die Grünen. Dat is allesbehalve een wenselijke situatie, want die twee partijen hebben in de afgelopen anderhalf jaar aan een verstandshuwelijk gewerkt dat zijn weerga niet kent. Mocht het de partijen lukken samen een plan te smeden, dan zullen ze het niet laten Merkels CDU als grootste partij buiten de macht te houden.

Zowel FDP als CDU heeft heel erg veel behoefte aan een nieuwe leider, en beide kunnen daarin op het moment nog niet voorzien. De christendemocraten broeden ongetwijfeld op een manier om Karl-Theodor zu Guttenberg weer in het zadel te hijsen. De FDP heeft een jong politiek wonder rondlopen; de 32 jaar oude Christian Lindner. Probleem voor de partij is dat Lindner, die furore maakte als ondernemer, zijn eigen bedrijf over de kop heeft gejaagd. In Duitsland levert dat geen pluspunten op.

Het is te hopen dat de rechtse partijen zich uit hun crisis weten op te richten voordat de Jolande Sapjes er met de buit vandoor gaan. Voor Europa een potentiële ramp. Het is Duitsland dat op dit moment de monetaire unie draagt, en dat feest zou wel eens sneller dan gehoopt voorbij kunnen zijn.