Waarom vertrouwen op de messias Greta Thunberg? Is iemand die de wereld apocalyptisch voorstelt betrouwbaar?

Publiciste Vicki Van Lommel waarschuwt in haar jongste pennenvrucht tegen "blinde volgzaamheid," zoals we die kunnen aantreffen bij volgelingen van de jonge klimaatstaakster Greta Thunburg, maar ook elders. Zulke onheilsprofeten laten slechts "de geschiedenis herhalen," aldus Vicki.

Mogelijk meer dan ooit is het zaak om te lezen, je zo objectief als het kan te informeren, kritische vragen te stellen, in alle openheid en vrijheid te discussiëren en reflecteren met elkaar over de wereld om ons heen, uiteenlopende bronnen te onderzoeken, te leren en te analyseren. Althans, gezien het verloop van de geschiedenis is de noodzaak hiervan waarschijnlijk ook al eerder zo groot geweest, het verschil is nu wel dat wij, gewone mensen, in groten getale de mogelijkheid hebben om onszelf te informeren dankzij de toegankelijkheid van bibliotheken en de net zo vaak verfoeide als geprezen digitale wereld, zodat ook wij niet vervallen in blinde volgzaamheid die de kansen steeds groter maakt dat wij de geschiedenis zullen laten herhalen.

Best lastig in een wereld met een overdaad aan objectieve informatie, fake news, framing, belangen, indoctrinatie, machtswellustelingen, menselijk gedrag en een erfenis aan conditioneringen en ervaringen die wij allen in ons meedragen. Welke informatie kan je vertrouwen? Klopt de informatie, maar wordt het onterecht neergezet als dat het het grootste existentiële monster is dat wij als mensheid ooit in de ogen hebben gekeken?

Aan het leven is per definitie het einde, de dood, verbonden. Vanaf het moment van conceptie, ligt gewoonweg ook de dood op de loer. Juist die keerzijde schenkt ons de keuze om het leven als intens en puur te willen ervaren. Niets is per definitie goed of slecht, het zijn waarden die wij aan iets geven, die voor iedereen weer anders kunnen zijn.

Het is verre van makkelijk om betrouwbare informatie te onderscheiden van desinformatie. Het vraagt om een heleboel oefening en dan nog zal je met regelmaat keihard onderuit gaan. Het vraagt om kwetsbaarheid, jezelf durven zijn, opstaan, herevaluatie van je gedachtenpatroon en weer doorgaan. Een constante die wel te volgen is, is dat de wereld in ieder geval niet goed of slecht is, zwart noch wit, arm noch rijk, vervuild of schoon, nationalistisch of kosmopolitisch, monsterachtige apocalyps versus zoete leven.

Als iemand je die realiteit voorhoudt, mogen de alarmbellen in je hoofd afgaan. Niemand gaat je namelijk ‘redden’. En al helemaal niet iemand die zich voordoet als messias.

Waar rond 1800 naar schatting ongeveer een miljard mensen op aarde rondliepen, doen we dat nu met circa 7,7 miljard en is het aantal messiassen daarmee lineair, maar misschien ook wel juist exponentieel toegenomen. Hoe je het draait of keert, Hitler, Mussolini, Napoleon, Elizabeth I, Caesar, Henry VIII en vele anderen lopen nog steeds rond op aarde. Niet meer als zichzelf, maar bijvoorbeeld in de gedaante van Jan, Fiza, Pierre, Mulan, James en Carolien.

Messiassen die dankbaar misbruik maken van de onschuld van jonge kinderen, alsook de idealen, bevlogenheid en naïviteit van bakvissen en jongvolwassenen. Geen enkele politieke jongerenpartij doet daarin onder voor de ander. Ze denken allemaal wel even de wereld te veranderen en de meesten van hen zullen er later achter komen dat de wereld toch wat complexer en minder op commando veranderbaar in elkaar zit.

Dat Facebook, Twitter en Google tot de invloedrijkste der aarde lijken te behoren, wil nog niet zeggen dat het oude geld niet meer aan de touwtjes van de wereld trekt. Misschien zijn de grote techbedrijven slechts marionetten die in ruil voor geld en aanzien hun kunstje vertonen? Macht en geld zijn nog steeds onlosmakelijk met elkaar verbonden en dat zal nog wel even zo blijven, als het ooit al zal wijzigen. De hoofdreden hiervan is, omdat de meeste individuen blijven doen wat hun wordt opgedragen en juist nalaten te voeden, het leven te leiden dat ze willen leven, hoe ze willen dat de wereld eruit ziet. Als morgen iedereen collectief ontslag neemt, geen belastingen noch rekeningen meer betaalt en samen een nieuwe toekomst creëert, drogen de bronnen van de rijken der aarde per direct op. Gezien dit een onoverzienbare onwenselijke anarchie oplevert, wil dat zeggen dat je meer invloed op verandering hebt dan je denkt. Desalniettemin zijn er constructievere wegen om verandering te bewerkstelligen. Niet via verkiezingen, maar juist door álle keuzes, misschien wel juist de kleinste acties, die je dagelijks maakt.

Als je ontevreden bent, ga dan bijvoorbeeld naast je baan doen waar je wel in gelooft, al is het in het beginsel slechts 5 minuten per dag of per week. Waarom vertrouwen op messiassen als Baudet, Klaver, Jetten, Bregman, Verhofstadt, Timmermans, Thunberg die de verlossing prediken? Is iemand die simplistisch en apocalyptisch de wereld voorstelt betrouwbaar? Wil je zo iemand blind volgen? Vind je het normaal dat deze personen haast spontaan uit de lucht lijken te komen vallen? Met zoveel plotseling geweld, is het denkbaar dat er een leger van belangen achter schuil gaat en dat dat leger is geïnfiltreerd in beide kampen zodat ze altijd winnen.

Is het misschien des te meer van belang dat je je als kiezer objectief informeert? Ga naar de oorspronkelijke bron opzoek. Lees verschillende visies. Laat je verrassen door afwijkende perspectieven. En laat de gedachte los dat je voor één partij moet kiezen. In een wereld waar mogelijk geen enkele partij betrouwbaar is, lijkt het aangewezen om op basis van gedegen kennisvergaring strategisch te stemmen.

Als je de wereld wilt veranderen, zal je bij jezelf moeten beginnen. Het gewenste resultaat komt zelden in hoge snelheid aanvliegen. Het is onder andere het gevolg van langdurig doorzettingsvermogen, herhaaldelijk incasseren, kritisch handelen en een heleboel flexibiliteit. Het is het gevolg van durven uit de pas te lopen, origineel en integer te zijn, zonder daarvoor erkenning of een beloning voor terug te verwachten. Buiten het systeem om, omdat enkel nieuwe wegen leiden naar nieuwe bestemmingen. Wie goed doet, wordt vaak heel lang overgeslagen, omdat slechts weinigen verandering omarmen. De wereld is aan de volhardende realistische dromers! De wereld van vandaag hebben we vooral te danken aan de keuzes die vele gewone mensen in het verleden hebben gemaakt, elke dag weer.

Ing. Vicki Van Lommel is milieudeskundige op het gebied van duurzaamheid, klimaat, energie en circulaire economie