Waarom ik geen talkshows meer kijk

Vroeger - ik spreek over een paar jaar geleden - keek ik bijna religieus naar Pauw & Witteman en Knevel & Van den Brink. Als ik niet 's avonds nog om 11 uur op de bank hing om het gesprek van de dag te kunnen volgen, dan keek ik de talkshow van die avond een dag later wel terug via Uitzending Gemist. Ik moest wel, vond ik, als (aspirant-)journalist. Ik wilde op de hoogte blijven van het laatste nieuws.

Het laatste seizoen van Pauw & Witteman interesseerde me bar weinig. Er gebeurde niets en steeds weer kwamen dezelfde (linkse) gasten terug. Nu kijk ik eigenlijk nooit meer naar de opvolger van Pauw & Witteman, de dagelijkse solo-show van Jeroen Pauw. Waarom? Toen ik het recent verschenen boek 'De slag om de gast' van tv-redacteur Rachel Franse (voorheen Pauw & Witteman, nu Pauw) las, ontdekte ik wat het probleem is.

Allereerst: het boek van Franse leest als een trein, vooral omdat het zo makkelijk is opgeschreven (waardoor het tegelijk soms erg oppervlakkig wordt). Wie tv-journalist wil worden, voor wat voor programma dan ook, kan het boek van haar zien als een simpel handboek. Ik heb zelf een tijd als redacteur gewerkt voor een wekelijks opinieprogramma van WNL, dus veel van wat Franse schrijft is herkenbaar: het bijhouden van een lange lijst telefoonnummers van (potentiële) gasten, het voeren van voorgesprekken en het ontvangen en geruststellen van studiogasten.

Het allerbelangrijkste voor een tv-programma, en dan vooral voor een (live-)talkshow met studiogasten, is dat de gasten makkelijk praten en niet bang zijn voor de camera. Wie niet bang is voor de camera en iets te vertellen heeft, heeft al een eerste stap gezet naar nationale roem. Volgens Franse worden slechte sprekers rücksichtslos geweigerd aan tafel (redacteuren kunnen met een telefonisch voorgesprek razendsnel ontdekken of iemand een slechte spreker is). Mocht er per ongeluk toch een aan tafel belanden, dan wordt 'ie daarna nooit meer uitgenodigd. Dat is de wereld van tv.

Daar is overigens niks mis mee. Wie zenuwachtig wordt van een camera heeft niks te zoeken op tv. Het probleem zit 'm hierin: Pauw & Witteman nodigde keer op keer dezelfde gasten uit, net als Knevel & Van den Brink overigens. Wéér Alexander Pechtold. Wéér Ronald Plasterk. Wéér Frans Timmermans. Etc. Dat is een bewuste keuze, aldus Franse in haar boek. "We werken graag met de mensen die we al kennen. De gasten van wie we weten dat ze goed zijn." Ik vind het als kijker slaapverwekkend saai om dagelijks dezelfde linkse gasten op tv te zien.

Ik denk dat dat de reden is waarom ik 's avonds niet meer naar een Nederlandse talkshow kijk. Ik wil niet het zoveelste gesprekje van tien minuten zien met Pechtold en een amper kritische Jeroen Pauw. De Nederlandse talkshow met vier of meer tafelgasten is niet failliet (kijk maar naar het succes van RTL Late Night), maar het interesseert me gewoon niet meer.

Wat zou dan wél interessant zijn? Als ik naar de Verenigde Staten kijk, zie ik meteen wat voor soort actualiteitenprogramma ik graag in Nederland zou willen zien: een talk show met een snoeiharde opiniemaker die nieuws en opinie brengt, hier en daar afgewisseld met filmpjes en korte gesprekken/interviews met experts en andere opiniemakers op locatie. Een soort Nederlandse Sean Hannity-show (zie fragment hieronder) of een Nederlandse O'Reilly Factor, ja, dat zie ik wel zitten. Dan zit ik 's avonds weer voor de buis gekluisterd.