Waarom geen jeugdstrafrecht voor iedereen?

Dat stelt een groep wetenschappers die onderzoek deed naar criminaliteit onder jong volwassenen. En daarom, aldus deze mensen, zouden we liever moeten zijn voor jongvolwassen crimineeltjes en ze meer moeten opvoeden dan straffen. Met andere woorden: ook 18 tot 24-jarigen moeten worden berecht volgens het jeugdstrafrecht. Maar als je met 24 jaar nog niet verantwoordelijk gehouden kunt worden voor je daden, dan is het hek van de dam.

'Straffen' is een vies woord in het Nederland van tegenwoordig. Daarom zoeken we overal naar redenen om zo lief mogelijk te zijn voor mensen die iets hebben gedaan dat volgens de letter van de wet niet mag. Voor jongvolwassenen is deze reden nu gevonden. Hun hersenen zijn nog in ontwikkeling en daarom hebben ze nog niet echt controle over hun gedrag.

Leuk en aardig, dit soort onderzoek. Maar als we een 24-jarige niet honderd procent verantwoordelijk kunnen houden voor zijn of haar daden, wie dan nog wel? Bij iedere zielepoot die de wet overtreedt is wel een verzachtende factor aan te wijzen. Wie is er immers niet een keer geslagen door zijn vader of geplaagd door de buurjongen?

De pedagogische aanpak van het jeugdstrafrecht zou bij jongvolwassenen tot minder recidive leiden dan het straffen van het meerderjarigenstrafrecht, stellen onderzoekers. Nu sta ik altijd wat sceptisch tegenover de betrouwbaarheid van dit soort onderzoek, maar dat terzijde. Laten we aannemen dat het waar is, is dat reden genoeg om jongvolwassenen via het jeugdstrafrecht te berechten?

Dat denk ik niet. Herhalingsgevaar is namelijk niet het enige waarop we moeten beoordelen. Er bestaat ook nog zoiets als een signaal dat wordt uitgezonden met dit soort beslissingen.

18 tot 24-jarigen gaan berechten via het jeugdstrafrecht komt over als de teugels laten vieren. En dat is wel het laatste dat we moeten doen op dit moment. Voor we het weten betogen we dat eigenlijk niemand helemaal controle heeft over zijn of haar gedrag. En dan kunnen we natuurlijk helemaal niet meer straffen, alleen nog 'opvoeden'.