Vertrekt Dijsselbloem als voorzitter eurogroep?

Als dat gebeurt, dan betekent dit, dat Jeroen Dijsselbloem eindelijk zijn dubbele pet af kan zetten als voorzitter van die groep. Daarmee kan hij zich wel weer vrijer bewegen binnen dat forum. Goed nieuws voor Nederland zou je zeggen, maar dat hangt natuurlijk vooral af wie zijn opvolger wordt. Pikant is wel, dat de nieuwe voorzitter al per 1 januari aanstaande zou moeten beginnen. Dit betekent dan, dat Dijsselbloem vroegtijdig plaatsmaakt voor zijn (permanente) opvolger, waarvan nog niet bekend is voor welke termijn deze zal worden benoemd (gebruikelijk is een termijn van twee-en-een-half jaar).

Nu is de kwestie van een permamente voorzitter niet nieuw. Vorig jaar mei al verschenen berichten, dat de voorzitter van de eurogroep (alle ministers van Financiën van de eurozonelanden, red.) volgens landen als Frankrijk eigenlijk een voltijds functie is door alle problemen rondom de eenheidsmunt, de euro. Daarbij hadden sommige landen -Frankrijk voorop- ook kritiek op het functioneren van Dijsselbloem, die men verweet 'partijdig' te zijn (je moet maar durven). Ook nu zou het mij niet verbazen als met name Frankrijk achter de instelling van een permanente voorzitter zit. Het Handelsblatt schrijft echter op basis van anonieme diplomatieke bronnen:

Naar verluidt zouden alle landen, met uitzondering van Nederland, Dijsselbloem verwijten teveel aan 'het Nederlandse belang' te denken. Ook de Duitsers dus, die Dijsselbloem altijd gesteund hebben; je gelooft je ogen bijna niet. Zelf denk ik, dat met name Frankrijk tegen is, omdat Dijsselbloem nogal consequent en onverstoorbaar aandringt op hervormingen. Dat is ook logisch als je als land de portemonnee trekt voor de ander. Maar Frankrijk wil en kan helemaal niet hervormen, want het geld is op. De Fransen zijn blut en proberen uit alle macht te doen of ze er nog toe doen. En met het wegwerken van 'die lastige Nederlander' verschuiven ze weer handig de aandacht naar de Europese stoelendans in plaats van naar hun eigen onvermogen om hun economie te hervormen. En die hervormingen komen de historisch onpopulaire Hollande natuurlijk ook buitengewoon slecht uit. Maar het zal ook niemand verbazen als de 'onzichtbare hand' van Dijsselbloem's voorganger in het spel is; zoals bekend zijn beiden niet bepaald de beste vrienden.

Hoe dan ook, veelzeggend is zowel de onmacht van de Europese Commissie als de houding van Duitsland in deze. De EC heeft bij monde van diverse eurocommissarissen (waaronder nota bene de Fransman Barnier) regelmatig bij Frankrijk aangedrongen om eindelijk eens haast te maken met de beloofde hervormingen. Tot nu toe tevergeefs. En de Franse pinautomaat Duitsland durft klaarblijkelijk de confrontatie met haar failliete buurland niet aan te gaan. Daarmee zou het Europese project, met de one-size-fits-none euro als exponent daarvan, immers ernstig in verlegenheid worden gebracht. Maar beide situaties zijn tekenend voor (het gebrek aan) het functioneren van deze Europese Unie en met name de eurozonelanden. Niet voor niets komt er in steeds meer landen kritiek op dit functioneren. Naar verluidt zou in ons land al een meerderheid voor uittreding uit de unie zijn. Een logische en verheugende ontwikkeling, want het lidmaatschap van de EU brengt ons land aan de bedelstaf, met een verder oplopende werkloosheid.

Minstens even interessant is de vraag wie dan de opvolger zal worden van Dijsselbloem. Het is uitgesloten dat een groot land die positie kan claimen. Misschien dat de belg Verhofstadt naar voren geschoven wordt. Net als de gewezen Luxemburgse premier en jarenlange voorganger van Dijsselbloem, Jean Claude Juncker, zal Verhofstadt braaf de Franse politiek steunen. Voordeel is ook dat Verhofstadt Frans spreekt. Maar het is de vraag of deze positie in voldoende mate tegemoetkomt aan de grenzeloze ambities van deze wijnboer en Toscaanse landgoedeigenaar. Ook is het de vraag of het opvliegende karakter van Verhofstadt wel past bij een voorzitterschap van een groep, waarin rust en kalmte noodzakelijk zijn om resultaten te boeken. Nee, dan zet ik meer in op begrotingswaakhond Olli Rehn. Ook hij is van een klein land (Finland) en er was hem een mooie Brusselse post in het vooruitzicht gesteld als hij de strijd met Verhofstadt inzake het lijsttrekkerschap van Alde (de liberale fractie in het Euro Parlement, red.) zou opgeven. Bovendien -niet helemaal onbelangrijk- heeft Rehn, in tegenstelling tot Verhofstadt, verstand van de materie.

Hoe dan ook, met het aanstaande vertrek van 'de Dijs' wordt wel het pad voor minister Timmermans geëffend voor een positie als eurocommissaris, al is het de vraag voor welke portefeuille. IJdele Frans zou dan Neelie Kroes kunnen opvolgen eind oktober; eind goed, al goed. Voor Timmermans wel te verstaan.