Turkije gaat veel te ver: pakt Amerikaanse medewerker NASA op

Een Amerikaanse staatsburger is opgepakt toen hij op bezoek ging bij familie in Turkije. Hij zou een aanhanger zijn van de islamitische geestelijke Fethullah Gülen.

Tot 2013 waren Gülen en Recep Tayyip Erdogan -- toen premier van Turkije, nu haar president -- trouwe bondgenoten van elkaar. De twee kenden elkaar decennialang en werkten al die tijd met elkaar samen. Hun gedeelde doel: het seculiere systeem van Turkije ondermijnen en het kemalistische leger ontmantelen.

In 2013 veranderde de relatie echter. Dat kwam grotendeels doordat Gülen zich niet kon vinden in de gewelddadige reactie van de Turkse autoriteiten op de protesten tegen de vernieting van het Gezi Park in Istanbul. Later kwam daar nog iets bij: aan Gülen gelieerde aanklagers en agenten geloofden dat ministers (en de premier zelf!) zich op grote schaal schuldig maakten aan fraude en andere vormen van corruptie. Een grootschalig onderzoek werd uitgevoerd, bewijs werd gezameld, en toen kwam men in actie: ministers, prominente leden van de AKP, en hun familieleden werden opgepakt. Bij huiszoekingen werden vervolgens miljoenen dollars gevonden in schoenendozen.

Erdogan kon dat laatste niet accepteren. Gülen was tot dan een topper in zijn ogen, maar kritisch zijn over hem en zijn bondgenoten? Nee, dat kon niet. Zeker toen bekend werd dat Erdogan en zijn zonen ook een doelwit waren van de aanklagers werd Erdogan gek. Er vonden zuiveringen plaats en hij sprak opeens van een justitiële staatsgreep.

Sindsdien waren de twee op voet van oorlog met elkaar. De climax werd bereikt op 15 juli, toen een klein deel van het leger een mislukte staatsgreep pleegde. Hoewel Erdogan onmogelijk kon weten in de nacht van de staatsgreep wie erachter zat, riep hij onmiddellijk dat het allemaal Gülens schuld was.

In de weken na de gefaalde staatsgreep hebben tienduizenden mensen die volgens Erdogan loyaal zijn aan Gülen hun baan verloren, zijn er duizenden militairen opgepakt, zijn prominente journalisten en academici achter tralies gezet, en ga zo maar door.

Tot nu toe waren de slachtoffers van deze zuiveringen Turken. Vandaag is daar verandering in gekomen:

Als die informatie klopt is de situatie opeens geëscaleerd. Een land als Amerika kan het niet accepteren dat een Amerikaanse staatsburger zomaar wordt opgepakt, zeker niet nu Erdogan Jan en alleman laat arresteren, in veel gevallen zonder dat er iets van overtuigend bewijs is voor hun schuld.

Nu ben ik niet van plan om Gülen te verdedigen. De man is een islamist pur sang -- er is een reden dat hij jarenlang een bondgenoot was van Erdogan. Maar dat betekent niet dat wat er nu in Turkije gebeurt acceptabel is. Sterker nog, het is volstrekt onacceptabel. Je kunt niet zomaar tienduizenden mensen ontslaan of schorsen, duizenden mensen vastzetten (en martelen), en vervolgens ook nog eens buitenlandse staatsburgers arresteren. Nee, ook niet als ze ooit iets positiefs gezegd hebben over Gülen.

Het is aan Amerika om hierop te reageren. Als Washington D.C. zich in stilte huldt zal Erdogan alleen maar verder gaan. Nu is de tijd om hem aan te pakken en hem duidelijk te maken dat het afgelopen moet zijn met deze civiele coup.