Stijgende zorgkosten druk je niet door groter eigen risico alleen

De zorgkosten rijzen de pan uit en bevuilen over een decennium het gehele fornuis. De rijksuitgaven voor zorg zijn dan praktisch onbetaalbaar. Tenzij we ingrijpen. En de overheid wil dit doen door een steeds kleiner deel van de zorg te vergoeden. Bijvoorbeeld:

Het probleem voor de overheid zijn de kosten van de almaar stijgende zorgvraag. Lijkt triviaal, maar is het niet: het is namelijk onwaar. De zorgvraag in Nederland is het voornaamste probleem, de kosten daarvan een tweede. Het kostenprobleem oplossen door mensen meer zelf te laten betalen is bovendien dat probleem verplaatsen van de overheid naar de burger. Nu denk ik dat het probleem in de meeste gevallen ook bij de burger thuishoort, maar het laat de wortel van het probleem ongemoeid. En die wortel is onze bizar grote zorgvraag.

Onze zorgvraag is enorm. En dan verwijs ik niet over alle comparatieve modellen waarin je kunt zien dat alleen Amerikanen en Zuid-Bosniërs meer 'eenheden' zorg per hoofd van de bevolking in een bepaalde leeftijdscategorie inkopen. Dat soort statistiek is niet erg informatief als we een verschijnsel detecteren dat zich laat kwantificeren. In dit geval is dat collectieve hypochondrie.

Vergeef me mijn enigszins speculatieve insteek, maar mijns inziens heeft de gemiddelde Nederlander zijn kerkelijk geloof ingeruild voor een gezondheidsreligie. Niet langer preekt de dominee hel en verdoemenis, maar de medisch specialist. En hel en verdoemenis krijgt u. Van werkelijk alles krijgt u kanker. En als uw dagelijks brood u geen kanker geeft, krijgt u last van hartfalen. Of artrose. Of COPD. Of een beroerte. Of botontkalking. De lijst is eindeloos.

Ik vind het niet zo raar dat een volk (en wij Nederlanders zijn niet alleen) dat voortdurend wordt bestookt met de gezondheidsrisico's van alledaags voedsel, hypochondrisch wordt. We moeten dus ook niet verbaasd zijn over de explosie van zorgkosten. Want als je ingefluisterd wordt dat ieder pijntje het begin van het einde kan betekenen, is het niet zo gek dat huisartsen en specialisten volle wachtkamers hebben.

Het lijkt me goed eerst dit probleem aan te pakken en mensen te vertellen dat ze echt niet zomaar dood gaan van broccoli of biefstuk, wat de onheilspredikers ook zeggen. Dan zullen de artsenbezoeken ook afnemen. Een goed begin is een slogan die de Britse regering in de Tweede Wereldoorlog wilde verspreiden als het tot een Duitse invasie zou komen: Keep calm and carry on.