Volgens de top van de PvdA heeft Monasch de lijsttrekkersverkiezing gebruikt om een eigen partij te lanceren.
De top van de PvdA is absoluut niet te spreken over het besluit van Kamerlid Jacques Monasch om zich af te scheiden. Daarom slaan ze terug. En dat doen ze, niet geheel onlogisch, bij bevriende media zoals het Algemeen Dagblad.
Bij de PvdA is er wat meer verbittering te bespeuren. Een aantal partijgenoten voelt zich 'ronduit genaaid', zegt een Kamerlid. Niet alleen is men ervan overtuigd dat Monasch de breuk heeft geforceerd om een eigen partij te kunnen beginnen, de manier waaróp steekt ook.
Eén van de klachten? Monasch zou het nieuws dat hij zich terugtrok uit de race voor het lijsttrekkerschap nog even voor zich houden. Vervolgens zouden hij en de PvdA-top het samen naar buiten brengen. Monasch wachtte echter niet af. Hij ging er meteen hard in en maakte duidelijk dat hij zich verraden voelde omdat het bestuur hem totaal niet tegemoet wilde komen.
Het is heel sneu voor Hans Spekman en Diederik Samsom, maar ze hebben dit echt aan zichzelf te danken. Als ze enig politiek inzicht bezaten hadden ze Monasch heel anders behandeld: door hem wel degelijk zijn zin te geven over tijdelijk lidmaatschap, bijvoorbeeld. En ja, ook door hem invloed te geven op de inhoud van het verkiezingsprogram als hij uiteindelijk zou winnen.
Dat ze dat niet gedaan hebben ligt geheel en al aan zichzelf. Ze hadden moeten beseffen dat Monasch best met de partij wilde breken én dat er tegenwoordig bijzonder veel animo bestaat voor populistische partijen die zich afzetten tegen 'de gevestigde macht.' Het succes van de PVV, de groei van VNL, en ja, zelfs de opkomst van DENK bewijzen dat. Op de één of andere manier wil de PvdA-top dat blijkbaar nog steeds niet inzien.
Als Monasch nu verstandig te werk gaat kan hij wel degelijk een grote impact op de verkiezingen hebben met zijn partij. Misschien dat hij niet ineens naar 10 zetels gaat, maar dat is ook helemaal niet nodig. Net als VNL kan hij voor twee of drie zetels gaan. Dat is genoeg om terug te komen in de Tweede Kamer en om serieus te worden genomen als (nieuwe) partij.
En ja, ik geloof dat de populistische vloedgolf nog wel lange tijd zal doorstromen. Trumps overwinning is een overwinning van het populisme. De opkomst van de PVV is dat ook. De tegenstem bij ons referendum over het associatieverdrag met Oekraïne? Alweer populisme. Brexit? Jawel: populisme.
Natuurlijk zijn niet alle vormen van populisme hetzelfde. Qua stijl ben ik bijvoobeeld zelf redelijk populistisch, maar inhoudelijk ben ik dat absoluut niet; ik ben libertarisch-conservatief of een conservatieve libertariër (de verschillen zijn niet erg groot). Maar de stijl is tegenwoordig minstens net zo belangrijk als de inhoud van je ideeën, zeker als die stijl gericht is tegen het establishment.
Monasch is feitelijk natuurlijk gewoon een sociaaldemocraat van de oude stempel, maar ook eentje die het populisme kan gebruiken om zijn ideeën aan de man te brengen. Hij is dus een populistische sociaaldemocraat. Die combinatie heeft ontzettend veel potentieel, zeker in Nederland waar heel veel mensen echt in een actieve, grote overheid geloven.