De drukte op de Nederlandse wegen neemt toe. De ANWB meldt dat de filezwaarte in Nederland in de eerste drie kwartalen van het jaar met zo'n 20% is gegroeid. De filedruk neemt echter niet op alle plekken evenveel toe, zo ligt het zwaartepunt van de files bij de A27 Utrecht-Breda, A4 Amsterdam-Rotterdam, A58 Breda-Eindhoven en de A15 Rotterdam-Gorinchem. Het is de verwachting dat in het laatste kwartaal van 2018 de filedruk nog verder zal toenemen vanwege de weersomstandigheden in de herfst en winter. De filegroei stijgt en daalt vaker, zo was er in 2011 nog sprake van een sterke daling in de filezwaarte, aldus de ANWB, maar stijgt de filedruk nu al enkele jaren achtereen. Volgens de peilingen van Maurice de Hond is een krappe meerderheid van de Nederlanders voorstander van het invoeren van kilometerheffing.
De oplossing van de kilometerheffing is overigens niet zo populair als het lijkt, met 54% voorstanders van het plan is het minder populair dan het verbreden van knooppunten (62%) en het goedkoper maken van het openbaar vervoer, waarmee de infrastructuur mogelijk wordt ontlast (81%). Kiezers van D66 (82%), GroenLinks (74%) en PvdA (75%) vinden het rekeningrijden, waarbij per kilometer gereden moet worden betaald, een goed plan. Bij de VVD gaat het om een minderheid van 47%. Hoe kilometerheffing er in de praktijk uitziet is onbekend, maar eigenlijk is de oplossing nu al af. Het oplossen van filezwaarte door kilometerheffing is zoiets als het bombarderen van een stad waarin één bunker staat en alle andere gebouwen ook worden geraakt omdat de bommenrichter niet kan mikken. Het is immers een non-discriminatoir middel is, dat ook geld voor plekken waar nauwelijks filezwaarte is.
Opvallend aan de peilingen van Maurice de Hond is dat de kiezers van D66, GroenLinks en PvdA het fors goedkoper maken van het OV een veel betere oplossing vinden. Kiezers van die drie partijen hebben dus liever een andere oplossing dan rekeningrijden. Hetzelfde geldt voor de coalitiepartij CDA, waarvan 80% van de kiezers het OV willen inzetten als middel om de infrastructuur te ontlasten. De meest praktische oplossing voor fileproblemen bij specifieke knelpunten is het aanleggen van meer rijbanen. Deze optie kost natuurlijk ook geld, maar levert wel direct een voordeel op door auto's meer ruimte te geven waardoor filedruk vermindert. Er passen door verbredingen meer auto's per uur op de weg. Kiezers van VVD, CDA, PvdA, SP, FvD, PVV en 50Plus zien dit als een oplossing. Uitgezonderd kiezers van de PvdA, is de oplossing van het verbeteren van de knelpunten populairder dan kilometerheffing. En eigenlijk ook veel logischer. Lokale problemen vragen om een lokale aanpak.
[caption id="attachment_214288" align="aligncenter" width="1024"] Populariteit oplossingen filezwaarte per partij. Peilingen van Maurice de Hond. Bron: Maurice de Hond[/caption]
Ondanks deze duidelijke peiling weten de media kilometerheffing aan de man te brengen alsof het de meest opzienbarende oplossing is. Ze kopiëren letterlijk de woorden van De Hond. Is het luie journalistiek? Zo kopt De Limburger met 'Kilometerheffing geen vies woord meer' en RTL Nieuws met 'Zelfs achterban VVD is voor rekeningrijden'. Daarmee word je als lezer toch een beetje op het verkeerde been gezet. Immers zijn er andere oplossingen geformuleerd, die populairder zijn. Sterker nog, de cijfers van De Hond suggereren dat de kilometerheffing geen meerderheid heeft onder VVD-kiezers, maar toch zegt RTL Nieuws dat het niet langer een 'vies woord' is.
Rekeningrijden is dus een non-discriminatoir middel en daarom geen oplossing van filezwaarte, al probeert men het wel zo te framen. Iedereen betaalt voor problemen die zij zelf wellicht niet veroorzaken of ervaren. Zo staan op de A28 in Drenthe minder files dan op de A4 tussen Rotterdam en Amsterdam. Wat doet kilometerheffing voor de bestuurders in Drenthe? Niets. Daarom is de oplossing voor het verbeteren van het OV en het uitbreiden van de knelpunten ook populairder, omdat ik denk dat kiezer weet dat filezwaarte vraagt om een lokale aanpak en niet om een generieke aanpak op landelijk niveau. Je wilt fileproblemen aanpakken waar files zich voordoen en dat is vooral een probleem van 'ruimte' en niet een probleem van 'hoeveel burgers per kilometer betalen'.