Over Harry Piekema, Marijke Helwegen, God, de dingen, die voorbij gaan
Een terugblik op 2014 door columnist Ewout Klei.
"All good things come to an end," zong Nelly Furtado terwijl ze in een prachtig wit jurkje over een exotisch strand dartelde. Vorsten en ministers komen en gaan, maar Harry Piekema is niet van de buis te slaan. Nee, dat dachten we. De beroemdste manager van Albert Heijn, die als een moderne Mozes het Nederlandse volk bewaarde voor de tsunami van hamsters, wuppies en zelfs de koningswup, kondigde deze week zijn vertrek aan.
Terwijl ik voor het eerst in vele jaren de neiging had om weer een kaarsje op te steken zag ik tot mijn grote vreugde dat de komkommers bij de AH nu in de aanbieding waren. De groenten waar Marijke Helwegen over zong in haar spetterende nieuwe kersthit Kerstmis is een droom. Dat de opiniepagina van de Volkskrant juist in deze komkommertijden een stuk over God plaatste was dan ook geen toeval. Ik wist het zeker: hier zat een intelligent ontwerp achter!
Over God heb ik vele zinnen geschreven. Niet over God zelf, daar kan ik eigenlijk geen zinnige uitspraken over doen, maar wel over hoe christenen, moslims en atheïsten over God denken en vooral over hoe zij vinden hoe andere mensen over God (zouden) moeten denken. In een opiniestuk in de Volkskrant van 30 december beweren VU-filosofen Jeroen de Ridder en Emanuel Rutten dat het geloof in God springlevend is in de moderne filosofie:
"Aan het begin van de vorige eeuw dachten de meeste filosofen dat godsargumenten definitief ten grave waren gedragen door denkers als Immanuel Kant en David Hume. Maar dat beeld is inmiddels volledig achterhaald. Amerikaanse en Britse filosofen als Alvin Plantinga, Richard Swinburne, Robert Koons en Alexander Pruss ontwikkelden nieuwe argumenten voor het bestaan van God, die niet vatbaar zijn voor de traditionele bezwaren ertegen. Om misverstanden te voorkomen: de argumenten waar we het hier over hebben gaan uit van aannamen die voor de meeste mensen acceptabel zijn en komen vervolgens via strikt logische redeneerstappen op de God-conclusie uit. Ze zijn ook niet vergezocht en staan niet op gespannen voet met wetenschap. Integendeel, sommige ervan berusten juist op modern wetenschappelijk onderzoek, zoals de ogenschijnlijke finetuning van het universum en de ontdekking dat de kosmos een absoluut begin heeft gehad. De discussie over dergelijke argumenten is in de professionele filosofie springlevend."
Als lezer verwacht je vervolgens een nadere toelichting, zo u wilt onderbouwing van deze bewering, maar dan is het opinieartikel al bijna afgelopen. Er volgt namelijk een (poging tot een) conclusie:
"Het populaire idee dat geloof en wetenschap verwikkeld zijn in een lange strijd is dan ook een verzinsel. Er is niets irrationeel aan geloof in God. In de tijd van Mozes niet. En nu niet."
Verwachten Emanuel Rutten en Jeroen De Ridder dat wij nu in koor allemaal Halleluja en Amen zullen roepen? Ja God, het is net kerst geweest en Marijke Helwegen zingt over komkommers, maar deze finetuning van het universum is op een of andere manier niet overtuigend.
God is voor mij iets van vroeger geworden. Iets waar ik toen in moest geloven, maar waar ik nu niet meer in kan geloven. Na de dood van God zoek je je heil elders, maar daar kom je dan ook weer op terug. God is voorbij. En idealisme is opium voor het volk. Lees verder op pagina twee.
Het leven heeft geen zin. We proberen er als mensen zin aan te geven, gewoon omdat we toch wat te doen moeten hebben naast eten, neuken en elkaar de hersenen inslaan. Maar zingeving is fictie. Filosoferen over God is vast een hele leuke bezigheid, maar het bestaan van God verklaart wetenschappelijk gezien niets. Of je moet een christelijke of islamitische creationist zijn die denkt dat God de aarde in zes dagen (op de zeven dag rustte hij immers) van 24 uur heeft gemaakt.
Dan fungeert de zondvloed als een soort Deus ex machina voor alle biologische en geologische feiten en kun je de hand van God in de geschiedenis aanwijzen. Ik moet hierbij altijd denken aan het beruchte doelpunt van Diego Maradona tijdens het WK in Mexico in 1986, dat door de Argentijnse voetballer ‘la mano de dios’ werd genoemd. Ook de mensen die de wedstrijd niet hebben gezien kunnen wel raden dat Maradona de voorzienigheid hier een handje hielp.
Helaas voor het olijke duo De Ridder en Rutten (zal ik de enige zijn die nu aan Don Quixote en Sancho Panza moet denken?) wordt 2015 opnieuw een jaar zonder God. Waar God heen is? Dat zal ik jullie zeggen! God is dood. Gedood door Zwarte Piet. Alleen de Zwarte Pieten-discussie doet er in het Nederland van nu immers toe, zoals vierhonderd jaar geleden alleen God ertoe deed.
Misschien kunnen we, de Nederlandse traditie in ere houdend, de Eindoplossing van het Pietenvraagstuk regelen in de Grote Kerk van Dordrecht, waar in 1618-1619 de nationale synode delibereerde over de predestinatieleer. De verliezers worden daarna voor eeuwig verketterd en hun mening wordt verboden. Zo deden wij strenggelovige Nederlanders dat, zo kunnen wij dat nog steeds.
Aan alle dingen, goed en slecht, komt een einde. God is dood, Zwarte Piet verdwijnt uiteindelijk toch en daarna gaat het vuurwerk de lucht in. En, als het we er nu toch over hebben, misschien was de Elfstedentocht van 1997 wel de laatste ooit.
Een fijn 2015 mensen. En lang leve koning Aslan.
