De beerput is nu echt aan het opengaan bij het CDA. Want uit onderzoek blijkt dat rijke donateurs die, nadat Wopke Hoekstra CDA-leider werd, enorme bedragen aan de partij gaven, op een bepaalde manier zijn terugbetaald. Want kort voor het CDA-congres diende Hoekstra namelijk ineens allerlei veranderingen in voor het verkiezingsprogramma; veranderen die - heel gek! - in het voordeel waren van de donateurs in kwestie.
In Amerika noemen ze dit pay to play. Je moet betalen om mee te kunnen spelen, en om ervoor te zorgen dat politici doen wat jij wilt. In het Nederlands hebben we er natuurlijk ook een prima uitdrukking voor, maar die is niet puur politiek van aard: voort wat, hoort wat.
Wat is er aan de hand? Nou, in zijn document over de verkiezingsnederlaag van het CDA schreef Pieter Omtzigt - die toen nog lid was van die principeloze machtspartij - dat rijke donateurs een enorme gift hadden gedaan aan de partij. Maar die gift was volgens hem niet zomaar uit een goed hart gegeven. Nee, ze zouden baat hebben gehad bij wijzigingen in het verkiezingsprogramma.
"[D]ie sponsoren en iemand in het campagneteam hebben belang bij pogingen om wijzigingen aan te brengen in de CDA plannen zoals die in Wopkes New Deal en het verkiezingsprogramma zijn uitgewerkt," aldus Omtzigt.
Nou, Follow The Money is nu in de beschikbare documenten, cijfers, etc. gedoken en komt tot de conclusie dat de beschuldiging van Omtzigt correct is.
Wij citeren:
Het meest in het oog springende last minute amendement – ingebracht door Wopke Hoekstra – was een volledig nieuwe toevoeging. De tekst van het amendement: ‘De rol van het schoolhoofd is van groot belang voor hoe de school in totaliteit presteert. We geven extra ruimte aan schoolhoofden om jaarlijks bij te scholen en hun vaardigheden op peil te houden.’ De passage is in zijn geheel overgenomen en staat nu in het CDA-verkiezingsprogramma.
Hans van der Wind is commissaris bij The Learning Network (TLN), dat tal van diensten voor het onderwijs aanbiedt. Ook zit hij in het management van de holdingmaatschappij, die volledig aandeelhouder van TLN is. Van der Wind heeft nog een kleine hoeveelheid aandelen in die holding, bevestigt hij tegenover Follow the Money. Daarmee is hij indirect ook aandeelhouder en dus mede-eigenaar van The Learning Network...
Kortom: als scholen meer armslag krijgen voor trainingen van schoolleiders en docenten, kan het bedrijf dat Van der Wind bestuurt, daarvan profiteren.
De donateur in kwestie ontkent dat hij hierbij betrokken was. En het CDA stelt dat het allemaal heel toevallig gebeurd, is dat er iets anders was, waarop dit gebaseerd werd. Want ja, ja, Hoekstra staat er natuurlijk om bekend dat hij heel erg bezig is met schoolhoofden.
Zelfs een CDA-raadslid dat met FTM heeft gesproken geeft toe dat het allemaal maar wat gek is. "Als Hoekstra iets wil toevoegen over Europa, de zorg of de economie, denk je: ja logisch. Maar over schoolhoofden?" zegt dat raadslid.
Ruud Koole, Eerste Kamerlid voor de PvdA en in een ver verleden voorzitter van die partij, denkt er ook het zijne van. "Het kan toeval zijn, maar het is wel ongebruikelijk dat een totaal nieuw thema dat niet door de programmacommissie of door amendementen van partijleden uit de vereniging is aangereikt, op zo’n laat moment via een bestuursamendement wordt toegevoegd."
Juist.
"Dan kun je toeval nog altijd niet uitsluiten, maar is er natuurlijk wel de schijn van belangenverstrengeling," gaat Koole verder. "De indruk kan ontstaan dat de schenking leidde tot een tegenprestatie, zoals bijvoorbeeld de opname van een bepaald voorstel in het verkiezingsprogramma." Zelfs als het om schijn gaat, zegt hij, moet dat voorkomen worden.
Ook voor het MKB waren er voorstellen waar Hoekstra mee kwam, die erg in het voordeel waren van zijn donateurs, maar die weinig van doen hadden met normale CDA-politiek. Hoewel het CDA natuurlijk pretendeert dat het allemaal toevallig is. Etc.
En dan is er ook nog het voor het CDA ongemakkelijke feit dat het er alle schijn van heeft dat rijke donateurs nogal wat invloed hadden over wisseling van de macht bij de partij; De Jonge weg, Hoekstra de nieuwe leider. En Omtzigt had het nakijken.
Politicoloog André Krouwel zegt daarover: "Uit de e-mail van Van der Wind blijkt dat er niets werd gegeven zolang Hugo de Jonge partijleider was. Toen hij weg was, bleek er opeens wel geld beschikbaar te zijn. Er wordt betaald voor concessies van het CDA."
Universitair hoofddocent politicologie Tom Louwerse (Universiteit Leiden) is het daarmee eens. "Financiers lijken invloed te hebben op de leiderschapswissel. Dat is verontrustend. Het CDA heeft wel wat uit te leggen," zegt hij.
Een oproep van de redactie: door de coronacrisis heeft DDS het, net als veel andere websites, ontzettend lastig. Wij willen alles gratis leesbaar houden voor iedereen, waardoor we voor onze inkomsten afhankelijk zijn van reclame. Maar bedrijven hebben financiële zorgen, en hebben dus niet veel te makken. Daar merken wij de gevolgen ook van. Vandaar onze omroep aan u, onze lezers: steun ons alsjeblieft! Via het betrouwbare Nederlandse BackMe-systeem kunt u maandelijks óf eenmalig doneren. Doe dat alstublieft, en help DDS in de lucht te blijven!
Je verwacht het niet, van een McKinsey-man he?