Ondernemen op zijn Frans

Toen ik een paar weken geleden op deze plek een stukje schreef over de pogingen van het Franse telecombedrijf France Telecom om zich uit te worstelen onder een recordboete van $545 miljoen die het was opgelegd door een Oostenrijks UNCITRAL hof, wees iemand me op het feit dat dit soort dubieuze zakelijke tactieken voor het Franse staatsbedrijf heel gewoon zijn. Ik heb het eens even nagezocht en inderdaad, het bedrijf blijkt een opmerkelijk ruime interpretatie van de mededingingswetgeving erop na te houden. Zomaar een greep uit de pot van de honderden miljoen aan boetes die het de afgelopen jaren heeft verzameld:

- een boete van €63 miljoen voor de ondermijning van de vrije mededinging in de Franse Antillen;

- €45 miljoen boete voor het misbruiken van de dominante positie in de Franse ADSL markt;

- €256 miljoen boete voor deelname aan een illegaal kartel gericht op de Franse markt voor mobiele telefonie

Het bedrijf kan zich dit soort boetes overigens gemakkelijk veroorloven omdat het al jaren op allerlei creatieve manieren staatssteun ontvangt van de Franse overheid. Af en toe moet het daar eens een miljardje van terugbetalen, maar de overgrote meerderheid mag het gewoon houden. Zo kan het dus min of meer kosteloos doorgaan met dit experiment in regelvrij ondernemen op zijn Frans - mededingingsregels en contractbepalingen worden aan de Franse laars gelapt, boetes worden afgewenteld op de Franse belastingbetalers of gewoon niet betaald.

Toch is dit soort free riders gedrag uiteindelijk niet zonder kosten voor het bedrijf zelf. Als internationale investeerders namelijk het idee krijgen dat een bedrijf als France Telecom geen betrouwbare zakenpartner is, zal dat de kosten van verdere investeringskapitaal opdrijven. Het ondermijnen van de internationale handelsrechtsorde kan bovendien nadelige gevolgen hebben voor de vrijhandel in het algemeen, een systeem waarvan ook het Franse staatsbedrijf profiteert. En als internationale investeerders concluderen dat het in Europa slecht zakendoen is omdat grote bedrijven als France Telecom zich niet aan hun contractuele verplichtingen houden, kan dat zelfs nadelige gevolgen hebben voor de Europese economie - op een moment dat die door de aanhoudende staatsschuldencrisis toch al gevaarlijk dicht tegen een nieuwe recessie aanschuurt. Wat dat voor de winstgevendheid van France Telecom zou betekenen, hoef ik hopelijk niet uit te leggen.

Het moeten nakomen van contractuele verplichtingen, en het betalen van opgelegde boetes, is ongetwijfeld heel vervelend. Vergeleken met de alternatieven - afnemend vertrouwen in internationale arbitrage, verplaatsing van economisch noodzakelijk investeringskapitaal naar andere delen van de wereld - is het echter verreweg de minst slechte optie. Tijd voor de Fransen om water bij de wijn te doen dus.